salipòne , nm Definition sale fine, pistadu Synonyms e antonyms sabi.
salíre, salíri , vrb Definition
ispergiare sale, pònnere in sale, pònnere sale meda; fintzes betare àteru a ispergiadura a pitzu, coment'e a salidura / s. su piatu a unu = nàrriri o fai tropu mali a unu
Synonyms e antonyms
ammugliare,
sabocai,
salizare
| ctr.
irbambissiare
Sentences
chie afitat, chie fichit in s'ispidu, chie salit s'orrugu rustidu ◊ si su sale perdet su sabore sou, cun ite podimos salire sa cosa?
2.
in s'imbíligu de su pipiu si poniat su frore de su chinisu e apustis dhu saliaus cun pruine de linna ◊ is pàrdulas dhas salint a tragea
Etymon
ltn.
salire
Translations
French
saler
English
to salt
Spanish
salar
Italian
salare
German
salzen.
salisciòne , nm Definition sa cria chi sa musca tzerrigadora ponet in sa petza Synonyms e antonyms serrica, sorda, tzorroiga Scientific Terminology crp.
saliscòne , nm Definition genia de musca chi punghet a is boes e dhis suspit su sàmbene Synonyms e antonyms trabajoni Scientific Terminology crp Etymon ltn. asilus+iscone.
salitòre salidòre
salítu sabíu
salitzílicu , nm Definition genia de sustàntzia bianca chi si ponet po no si guastare sa cosa de papare (es. a is tamatas): faet male a chie sufrit de favismu Synonyms e antonyms salicinu.
salíu sabíu
salíva sabía
salivàtzu saliàciu
salixèdha , nf Definition min. de sala, aposentedhu piticu po usu de sala etotu.
sàlixi sàlighe 1
sàlixi 1 sàbixi
salizàre , vrb Definition pònnere su sale, in sale Synonyms e antonyms salire Etymon srd.
salliài, salliàre , vrb Definition fuliare atesu cun fortza, a cropu / ne dh'est salliau s'ammantu sa die chi est naschiu = nadu in suspu, est unu pirodha, no muntenet perunu segretu, narat totu su chi ischit Synonyms e antonyms betae, bulliare, foliai, frundhire, imbolare, iscavulai, iscelliare Sentences su mollenti cun unu cràcinu nci dhu sàlliat atesu (M.A.Cappai)◊ comenti furiat seghendi linna, dhi fuit sa càvuna e nci sàlliat allargu.
sàlligi sàbixi
salméntu , nm, nf: sammentu,
sarmenta,
sarmentu,
sermenta,
sermentu,
silmentu,
sirmentu Definition
sa bide chi bogat s’àghina de papare e po binu, nau siat de su fundhu e siat de is cambos o pértigas chi bogat dónni’annu in is pudones (saetàmine, cannas o pértigas): si narat fintzes de terrenu prantau a bíngia; sonajolu o pitariolu fatu cun d-unu orrugu de canna de bide sicada isperrau de longu: is duas perras si acàpiant a cada parte ponendhodhoe in mesu una tirighedha de corgiola de bide etotu / in su sarmentu si distinghet: sa cotzina, su truncu, sa pértia, su pudoni o puda o cabudiana e in custa is ogos; sa pértiga bogat sa fògia, su gurdone, is sintzillus o filongiana
Synonyms e antonyms
bide,
gialmentu,
isammentu,
rubbanu
Idioms
csn:
sa sula de sa sarmenta = canna de bide, pértia o camba de sarmentu; giuali de s. = órdine; su sermentu iscapat = isparat, bogat sa bide noa
Sentences
in bíngia tenit mila fundus de sarmentu ◊ su sirmentu si allumat luego ◊ is perdixis benint a si apatai asuta de is fundus de sermentu ◊ s'abba de su silmentu l'assaboro prima a píndulas e pustis che… Noè (A.Dettori)◊ in maju su sammentu nou cheret ipuzonadu ◊ prima chi su sermentu iscapit bollu arai sa bíngia ◊ dona cura a meigai sa bíngia ca peronòspera e pesta niedha funt atracandu sa sarmenta!
2.
ajaja tenit un'arroghedhu de sarmentu e po sa binnenna boit a dh'agiurai
Surnames and Proverbs
prb:
àcua e bentu, annada de sarmentu
Scientific Terminology
frt, Vitis vinifera ssp. vinifera
Etymon
ltn.
sarmentum
Translations
French
vigne,
sarment
English
vine-shoot
Spanish
vid,
sarmiento
Italian
vite,
sarménto
German
Weinrebe,
Rebschößling.
sàlmu , nm Definition genia de pregadoria de sa Bíbbia, a bisura de poesia.
salnítru salinítru
salòca, salòco sabòca