A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

sabèza sabbègia

sàbi , nf, nm: sai, sale, sali, sàui Definition cumpostu chímicu, mescamente cloruru de sódiu, genia de minerale chi si ponet a is papares po dhos cundhire e po no si guastare; si narat fintzes in su sensu de sabidoria / genias de sale: a pedra o grussu (a farinos mannos), pistau o fini (salipa, saboca); caminu de su sale = difítzile meda Synonyms e antonyms ttrs. sari Idioms csn: èssiri tocau a sali, avantzau de sale = ispuntante, salidedhu; intrare su sale a sa cosa = surzire o leare sale; essire su sale a sa cosa = èssere ispuntantedha a sale, salidonza; èssiri bellu de sali (nau de cosas de papai)= zustu a sale; arrusciai de sali = salire, paspiare sale; ghetai, aciúngiri una punta de s. = un'apenas, una pitzigadedha; fàghere, fàgheresi a sales = arrogai, arrogaisí a pimpiridas, a arroghedhus coment'e perdas de sali; istrúeresi che pedra ’e sale = ispèrderesi de no ndhe abbarrare nudha; ocru ’e sale = ocriggàtinu, chi portat is ogus asulus; pistare a unu chei su sale = surrai meda; èssiri a mesu ’e sali = barriadu a tropu, a tretu de no poder fàghere nudha; pèrderendhe sacu e sale = pèrdiri totu, lati e cradhaxu; ghetare su sale in d-unu logu = fagherebbei disacatu, distrúere Sentences su mànigu chentza sale est bambu ◊ su sale est bonu si no est tropu ◊ si est solta che sale in abba ◊ a su casu li est intradu su sale ◊ po cussa cosa si ponit sa sai grussa ◊ porta sa sabi ca custa cosa est bamba! ◊ apu ghetau sa sali a s'àcua 2. ses istimadu ca as sale in su chelbedhu ◊ a ndhe zughes de sale, nendhe machines!…◊ chie dogni rejone tenet franta renas in conca no giughet de sale 3. mancari las pistes chei su sale, no ti ndhe faghes bona de cussas piciocas ◊ toca e faidhu tui, gei no ses mancu a mesu ’e sali! ◊ sas undhas dividesint sas codinas, rocas e pedras faghiant a sales ◊ comente li sunt rutas at fatu sas tatzas a sales ◊ su sale mi ant ghetau in domo mia, pérdiu mi ant sa menzus pitzinnia!◊ tasta s’àcua de sa pasta po bí chi est bella de sali! Surnames and Proverbs smb: Sai, Sais, Sale, Salis Scientific Terminology mnr Etymon ltn. sal Translations French sel English kitchen salt Spanish sal Italian sale alimentare German Kochsalz.

sabía , nf: atzalia, salia, saliba, saliva, sobia Definition genia de ispruma bianca chi sèberant e bogant unas cantu gràndhulas o néulas in buca, bona mescamente po agiudare a impastare e digirire totu su chi si papat; si narat fintzes in su sensu de sustàntzia Synonyms e antonyms fusina / sustànsia Idioms csn: fuliai s. = bogare salia meda; pònniri s. in su nasu a unu = leare in ziru, collonare, giogai a unu; calai is salias, atziai is salias a buca = bènnere disizu mannu, gana de carchi cosa azummai coment'e chi unu la siat manighendhe; fai calai sa s. a unu = fàghere disizare meda, fagher bènnere su disizu; ingurtire salibedha = passare o leare fele; salias longas = salibedhas, sa salia meda chi essit candho si pessat o si abbàidat a cosa de manigare chi piaghet; salias caninas = salia de chie sufrit a brusiore de istògomo; sentza assazare mancu una salia = sentza de papai nudha Sentences custu fritu belat sa salia in buca ◊ no at tentu cunsolu e a bortas si est bidu achessu a pane e salia ◊ custu murdegu est biancu de sa salia de sa satzaluga 2. cussa est terra bona, de salia ◊ custa terra no zughet salia 3. mi apuntu a salias longas ananti de is liconerias ◊ est sempri a sabias longas e a gana maba: stau ca est príngia! ◊ ue fint sas licantzadorias rodiao solvèndhemi in salias ◊ ndi dhi calant is salias candu bit piciocas bellas ◊ bai ca no mi lassu ponni salia in su nasu de tui! ◊ crupa de sos tascaresos so abbarrau chidas ingurtindhe salibedha! Surnames and Proverbs prb: a chini spudat a celu, sa salia in faci dhi torrat Etymon ltn. saliva Translations French salive English spit Spanish saliva Italian saliva German Speichel.

sabiamènte, sabiamènti , avb Definition cun sabiore.

sabiàtzu , agt Definition nau de ccn., chi est unu pagu sàbiu Etymon srd.

sabidàtzu , agt: salidassu, salidatzu Definition nau de cosa de papare, chi est bundhantedhu a sale Synonyms e antonyms avantzosu, incassale, ispuntante, salidonzu | ctr. bambisinu Etymon srd.

sabidòre , agt, nm Definition chi o chie portat sabiesa Synonyms e antonyms acristianadu, bonu, sàbiu | ctr. locu, macu 2. gai naraiant sabidores antigos sérios e bonos (A.Mura Ena)

sabidoría , nf: sabiduria, sapidoria Definition su èssere sàbios, capacidade de pentzare e fàere totu is cosas cun cunsideru, abbaidandho su prus giustu, su prus méngius, su necessàriu Synonyms e antonyms gusàriu, sabine, sabiore, sapidóriu | ctr. locura, macheine Sentences "Iscurta, abbàida e càglia" fut cumandhamentu de sabidoria chi sos mannos ammentaiant a sos chi funt creschendhe ◊ sa sapidoria animaiat sos printzípios giurídicos de sa Carta de Logu ◊ in su mundhu, de sabidoria bi ndh'at pagu meda Etymon spn. Translations French sagesse English wisdom Spanish sabiduría Italian saggézza German Weisheit.

sabidúra , nf Definition genia de sabiesa, ma no própriu Sentences sabidura de zente marrana Etymon srd.

sabidúra 1 , nf: salidura Definition su salire, nau prus che àteru de cosas chi arrechedint sale meda (lardu, casu, o àteru) Synonyms e antonyms ammurjadura, salimentu, salinzu Sentences in casifíciu apu biu comenti faint sa sabidura de su casu Etymon srd. Translations French salage English salting Spanish salazón Italian salagióne German Pökeln, Einsalzen.

sabiduría sabidoría

sabiédhu , agt, nm Definition prus chi no sàbiu, chi pentzat de dhu èssere, chi si credet, chi pentzat de ischire meda e si ponet in mesu po dónnia cosa Synonyms e antonyms presumidu, sciudotu, sinsirione Translations French je-sais-tout English know-it-all Spanish sabelotodo Italian saputèllo German neunmalklung, Neunmalklug, Besserwisser.

sabiénscia, sabiéntzia , nf: (sa-bi-én-sci-a) sapiénscia, sapiénsia, sapiéntzia Definition su ischire, su cunsiderare e fàere is sàbios, su èssere sàbios in su sensu méngius e prus erricu Synonyms e antonyms sabidoria, sabiesa, sabine, sabiore | ctr. locura Sentences so cumbintu chi pro locura, no pro sabiénscia, a mi crere tantu abbistu fia ispintu ◊ sa providéntzia divina ti at dadu tratos, bellesa e sabiéntzia Translations French savoir, sagesse English understanding Spanish sabiduría Italian sapiènza German Weisheit.

sabièsa , nf: saviesa, saviéscia Definition su èssere sàbios Synonyms e antonyms sabidura, sabiénscia, sabine, sabiore, savímene | ctr. dortidúdine, locura, trotímene Sentences s'antiga saviesa no ispírigat prus su bene dae su male ◊ Deus ti at dadu saviéscia Etymon itl. saviezza Translations French savoir, sagesse English wisdom Spanish sabiduría Italian sapiènza, saggézza German Weisheit, Wissen.

sabína , nf: salina Definition logu fatu a iscumpartimentos, a bisura de bartzas istérrias fintzes un'ètaru, adatu po fàere sale industriale de s'abba de su mare: in Sardigna funt famadas is salinas de Santu Giuanni Suérgiu e Sant'Antiogu e de Castedhu (tra Castedhu e Quartu, tra Castedhu e Cabuderra), chi funt de is prus mannas de s'Europa (unu tempus dhue ndhe aiat in àteros oros de mare puru) Sentences is sabinas funt un'arrichesa manna e a ingíriu de sa Sardínnia s'abba de su mari est sabida meda puru ◊ su sale de sas salinas isolanas totu at fatu pro zente istraniera, che a sas minieras etotu! Surnames and Proverbs smb: Salinas Etymon ltn. salina Translations French saline English saltworks Spanish salina Italian salina German Saline.

sabína 1 , nf, nm: sabinu Definition ispécia de tziníbiri burdu, masedu, o ghiníperu fémina Scientific Terminology mt, Juniperus phoenicea.

sabíne , nm: saveine, savine Definition su èssere sàbios Synonyms e antonyms sabidoria, sabiénscia, sabiesa, sabiore | ctr. locura, macheine Sentences sa malíscia no est nobbilesa e ne sabine ◊ su méritu est totu de su savine vostru! Etymon srd.

sabínu sabína 1

sabiòre, sabiòri , nm: sapiore Definition su èssere sàbios Synonyms e antonyms sabidoria, sabiénscia, sabiesa | ctr. locura Sentences fint de grandhe respetu siat pro su sabiore e siat pro su grabbu chi aiant fatendhe sas cosas Etymon srd. Translations French sagesse, bon sens English common sense Spanish sabiduría, juicio Italian saggézza, assennatézza German Weisheit, Vernunft.

sabiótu , agt, nm Definition chi iat a pàrrere sàbiu, ma chi sàbiu no est etotu Synonyms e antonyms machedhu, machillotu, machisóngiu Sentences pro custos sabiotos, malugreo, fintzas sos bios cherent in museo! Etymon srd.