salòne, salòni , nm Definition camerone, logu fraigau a bisura de aposentu mannu Synonyms e antonyms camarone Scientific Terminology dmo.
salòtu , nm Synonyms e antonyms saba 1.
sàlsu , agt, nm Definition
chi portat sale; su sabore de su sale, su sale de s'abba de mare e de àteras abbas salamatas
Synonyms e antonyms
salidúmini
/
ttrs. sarumu
Etymon
ltn.
salsus
Translations
French
salinité
English
saltiness
Spanish
salinidad,
salobridad
Italian
salsèdine
German
Salzigkeit,
Salz.
saltafóssu , nm Definition carrotza tirada a cuadhu po ingòllere gente Etymon itl. saltafossi.
saltài , vrb: saltare,
saltiare,
sartai,
sartare,
sartiae,
sartiai,
sartiare Definition
su si pesare in artu, fàere brínchidos (fintzes po che passare a s'àtera bandha de calecuna cosa o tretu); su si pesare in artu de comente una cosa atumbat a logu tostau, o a terra; foedhandho de animales mascos, artzare a pitzu de sa fémina po dh'improssimare
Synonyms e antonyms
brincae,
essire,
giancai,
rebbotiare,
sadhigai
/
ciúghere
Idioms
csn:
sartai su coru, is ogus = essire o rúere o fagher rúere a terra su coro, sos ogros, pàrrere chi ndh'est essindhe su coro, sos ogros; sartiare su logu a unu = andaisindi, bessirinci debressi, currendi, a sàrtidu; su ballu sartiau = dillu, dènnaru, arrosciada
Sentences
sos pitzinnos fughiant sartiandhe su muru ◊ andha, sàltia, curre, ajó, ajó! ◊ su muru de sa corte che crabolu, malannu, già l'ischiat saltiare! ◊ sériu fuit su manzanu chi faghiat praghere a cúrrere e sartiae
2.
a chini tenit feli ndi dhi sartit su coru! ◊ pariat chi mi ndi fiat sartiau su coru a foras! (A.Garau)◊ chi dhi giau una sciarrocada de martedhu a conca ndi dhi fatzu sartiai is ciorbedhus ◊ sigomente commo cummandho deo, sartammi su logu! ◊ sàltiami su logu!
3.
su trau at sartiadu sas tràilas, su mascru at sàrtiat sas berbeghes, su pudhu at saltiadu una pudha ◊ su porcarzu at fatu sartiare una sue
Etymon
ltn.
saltare
Translations
French
sauter,
monter
English
to jump,
to mount
Spanish
saltar,
montar
Italian
saltare,
montare
German
springen,
bespringen.
saltàina , nf: sartàghina,
sartàghine,
sartàgnia,
sartaina,
sartàina,
sartàine,
sartàini,
sartània Definition
genia de istrégiu largu a costaos bàscios e apertos, a un'asa, po còere (ma mescamente fríere) cosa / min. sartainedha, sartainedhu, sartaniedha; pesàresi che oxu in sartàina = furriàresi cràdios, cun arrennegu; mariasartàine = parapunta, ispadaluchente, sennoredha (bobboi, genia de tzuga manna)
Synonyms e antonyms
càcaba,
cardera,
fressonera,
grassonera,
ischiscionera
Sentences
in cuchina bi teniat turudhas, sartàghinas, copertores, lapioledhos e àteros cracajolos ◊ po mei podit fai pingiadas e sartànias, su tiau! ◊ s'at cotu chibudha cun os in sa sartainedha ◊ sa sartàina de arrustiri castàngia est totu istampada ◊ istaniada mi dh'eis sa sartainedha?
2.
si funt pesaos che oxu in sartàina e ante fatu s'isciòpero generale
Scientific Terminology
stz
Etymon
ltn.
sartagine(m)
Translations
French
poêle
English
frying pan
Spanish
sartén
Italian
padèlla
German
Pfanne.
saltainàda , nf: sartaniada Definition cropu giau cun sa sartàina; su tanti de cosa chi cabet (a còere) in sa sartàina Etymon srd.
saltàlzu , nm: sartarzu Definition
chie trebballat in su sartu, in campu
Synonyms e antonyms
campagnitu,
sartaresu
| ctr.
bidharesu
Sentences
tzírriant àteros zòvanos, operajos e zoronaderis, ischentes, disocupados e saltalzos (A.Cossu)◊ su sartarzu est istracu, pustis de una die de tribàgliu ◊ fut raru su saltalzu chi essiat a fora de bidha chena iscurtare sa missa sa domíniga
Etymon
srd.
Translations
French
campagnard
English
peasant
Spanish
campesino
Italian
campagnòlo
German
Landmann.
saltànu , nm: assaltanu* Synonyms e antonyms abbolotu, agiàgaru, ispavúciu, ispràmminu, salarzu, trambullu Sentences catziendhe, paret su monte totu postu in saltanos e s'adhe in abbísciu (P.Casu).
saltàre saltài
saltarédhu , nm Definition su gremixedhu chi faet in su casu martzu Synonyms e antonyms botabbota, giambaghe, ilbótigu, sartasarta Scientific Terminology crp, piophila casei Etymon srd.
salteadòre , nm Definition
furone, chie est avesu a sa fura, acostumat a betare is farrancas a sa gente chi agatat po che dhi furare sa cosa
Synonyms e antonyms
arpiadori,
arrapiante
Etymon
spn.
Translations
French
brigand
English
brigand
Spanish
salteador,
ladrón
Italian
brigante
German
Räuber.
salteàre , vrb Definition lòmpere a unu po che dhi furare sa cosa Synonyms e antonyms acometare, assachitzare, assaltiare, assaltizare, atacai Etymon spn. saltear.
saltiamúru , nm Definition genia de giogu Sentences giogaimus a pípiris de nughe e de méndhula, a su saltiamuru, a sa chintada Etymon srd.
saltiàre saltài
saltiarèdha , nf Definition genia de erba bona po cura de infetu in sa cudis o carre a parte de fora Scientific Terminology rbc.
saltiavénu , nm Synonyms e antonyms fuisèssini, lantzinavenu, liscierba, schiligavenu, signurica Scientific Terminology anra, chalcides chalcides Etymon srd.
sàltidu , nm: sàltiu,
sàltziu,
sàrtidu,
sàrtiu,
sartu,
sàrtziu Definition
su si pesare de terra a cropu, de botu, fintzes movendhosi a un'ala po che passare a s'àtera parte de una cosa o tretu, su calare a cropu de logu artu a terra; foedhandho de animale mascu, su si che pònnere in pitzu de sa fémina po dh'improssimare; tretu coment'e in buidu tra duas cosas, genia de diferéntzia, de cambiamentu
Synonyms e antonyms
bótiu,
brinche,
brínchidu,
brínchili,
brincu,
sàdhidu,
sédhida
/
coberimentu
Idioms
csn:
sàrtiu mortale = zenia de brincu chi faghent sos zogantes de logu artu a cucurummedhu a una o a tantas bias in s'ària e ruindhe ritzos; andai a sàrtidus = su contràriu de pàsidu, fintzas fàghere sa cosa a tretos; passàreche a sàrtiu tràigu = in su chistionu, lassai a pèrdiri calincuna cosa, sartaidha apostadamenti
Sentences
che bentu currias e a sàltios ti bidia (F.Sechi)◊ comenti bit unu margiani, su caboni tirat unu sàrtiu e nci àrtziat a una mata ◊ a sartu-rucra giampat muros, trainos e cresuras (L.Marteddu)◊ dae inoghe a cue brinco a sàltziu tundhu ◊ in tres sàrtzios si che ponet in sa punta de s'àrvore
2.
su mascru petzi est faghindhe sàrtios, como chi sas berbeghes sunt in more
Etymon
srd.
Translations
French
saut
English
jump
Spanish
salto
Italian
salto
German
Sprung.
saltifàghere , vrb: satisfàghere, satisfai, soddisfai Definition fàere o lassare bene cuntentos Synonyms e antonyms acuntentae, apagnai.
saltifasciòne, saltifassiòne , nf: santifassone,
satisfassione,
satisfatzione,
satisfatzioni,
soddisfassione,
sodisfacione,
sudisfatzione Definition
cuntentesa chi si provat po calecuna cosa andhada comente si boliat, in bonu
Synonyms e antonyms
acuntentamentu,
astifascione,
conciolu,
contentu,
istifascione,
satisfamentu
Sentences
no mi dispacet fin'a chi li dia saltifascione ◊ at donau a genti meda sa satisfatzioni de biri pinturas e disignus ◊ candho est cotu a satisfassione si li abbundhat su sólitu latinu…◊ ti fato unu cantu ca mi as dadu satisfatzione
Translations
French
satisfaction
English
satisfaction
Spanish
satisfacción
Italian
soddisfazióne
German
Befriedigung.