speculài , vrb: ispreculare*,
spegulai,
spiculliai,
spricuai,
spriculai Definition
cricare de ischire, de bíere, istudiare, fàere dimandhas meda po bòllere averguare calecuna cosa
Synonyms e antonyms
dimandhare,
imbistigare,
ispricuedhai,
istigare,
isuzigare,
precontare,
speculitai
Sentences
dhus at inténdius batallendu e at cumpréndiu ca dhu boliant spiculliai ◊ arregolliat is notítzias chi spriculiàt in fàbbrica ◊ is carabbineris ant cumentzau a spriculai po isciri chini at fatu su dannu
2.
si bòciat chini bolit, nosu totus impari sigheus a spriculai (F.Cocco)
3.
de su carru nd'est arrutu unu pipiedhu chi si fiat incarau tropu po spegulai s'istràngiu
Translations
French
spéculer,
enquêter
English
to speculate
Spanish
investigar,
averiguar
Italian
speculare,
investigare
German
untersuchen.
speculéri , agt, nm Synonyms e antonyms
aprofitadore
Etymon
srd.
Translations
French
spéculateur
English
speculator
Spanish
especulador
Italian
speculatóre
German
Schieber.
speculitài, speculitzài , vrb: spreculiai,
spreculitai,
sprecullitai,
spriculitai,
spricullitai Definition
abbaidare, cricare, iscumbatare, istudiare bene cun atentzione is cosas, is chistiones; fàere 'in chiliru' a unu faendhodhi unu muntone de dimandhas, bolendho ischire totu
Synonyms e antonyms
chircare,
dimandhare,
irfrodhocare,
ispelciulare,
ispreculare,
ispricuedhai,
isuzigare,
precontare,
scrocollai,
speculai,
sfustiligai
Sentences
s'arangiolu at spreculiau su movimentu de espis e musconis
2.
spricullitadhu, a biri si arrennescis a sciri calincuna cosa! ◊ dhu spricullitàt de aundi fiat, si fiat cojau, si teniat fillus, e cantus, e unu muntoni de cosas
Etymon
spn.
especular
Translations
French
enquêter
English
to inquire
Spanish
indagar
Italian
indagare,
sottopórre a numeróse domande
German
untersuchen.
speculizadòri , agt, nm: ispeculizadore* Definition chie càstiat, cricat, istúdiat o ispeculizat is cosas Synonyms e antonyms scruculleri.
speculizài , vrb: ispeculizai* Definition abbaidare, cricare, iscumbatare, istudiare bene cun atentzione is cosas, is chistiones Synonyms e antonyms speculai, speculitai Sentences depiat andai a speculizai un'arrastu de margianis.
speculizatziòni , nf: ispeculizassione* Definition su speculizai.
spedatzài spadatzài 1
spedàxu , nm Definition istentu, ispàssiu, cosa chi si faet cun praghere Synonyms e antonyms desogu, irbelegu Sentences soe nonna e su spedaxu miu est sa pipiedha de fixu meu! (L.Monni)
spèdha , nf Definition abbilesa, trassa po bínchere s'àteru Synonyms e antonyms arrusa, astrúscia, malíscia.
spedhài , vrb: ispedhare* Definition bogare, tirare sa pedhe a un'animale mortu Synonyms e antonyms iscogliare.
spedhecài , vrb Definition ispudare pedheca Synonyms e antonyms ispudai, gruspire, iscupiri Etymon srd.
spedhéntili , agt, nm Definition
chi o chie costumat a pretènnere meda, tropu, istat totu pedindhe, lamentandho, chi est coment'e ispedhiosu, fintzes coment'e pecu
Synonyms e antonyms
forrogosu,
frapudu,
ischitetu,
malacuntentare,
mendhecosu,
pibincosu
/
ifadosu
Sentences
est unu cani spedhéntili: nci dh'ant bogau ma est torrau luegu! (E.Nieddu)◊ no ndi múcias cun mamma tua ca ciai dh'iscis chi est unu pagu spedhéntili!◊ no sias spedhéntili, tui puru: ci t'intendhes mali iscurta su dotore!
Etymon
srd.
Translations
French
exigeant
English
exacting
Spanish
exigente
Italian
esigènte
German
anspruchsvoll.
spedhiàe, spedhiài , vrb: ispedhiai* Definition disigiare meda, àere a disígiu meda / èssiri spedhiau = disigiau, ibertau Synonyms e antonyms apedhiae, desizare Sentences mi spédhiat, cussu pipiu: dh'emu a bolli biri! ◊ torrau a innòi ses?! gei mi spedhiasta pagu!…◊ sa piciochedha fiat bella e is giovunedhus dha spedhiànt po isposa. 2. immó fusta spedhiara, lah, e si no fusta benia t'emu cerriau!…
spedhiósu , agt Definition
chi tenet ispédhiu, unu disígiu mannu de calecuna cosa
Synonyms e antonyms
abbramidu,
apedhiosu,
apilliadu,
apitadu,
aulidu,
intirioladu,
pistichinzosu,
schinitzosu,
unigosu
Sentences
is cassadoris torrant a sa famíllia allirga, spedhiosa, cun libba e mesa de cosa in sa mucíllia ◊ spedhiosu, seu circhendi a tui ◊ dèu fua spedhiosu de cumprendi ita fuat su strubbu a su coru
Etymon
srd.
Translations
French
avide,
désireux
English
eager
Spanish
deseoso,
ansioso
Italian
bramóso,
ansióso
German
gierig,
begierig.
spedhitzài , vrb: spedhuciai, spedhutzai Definition coment'e bogare, segare o tirare sa pedhe (e po cussu fintzes bochíere), ma nau prus che àteru in cobertantza po chistionare de calecuna cosa; sèmpere in cobertantza, su s'iscabbúllere de calecuna cosa, arrennèscere a fàere, fàere impresse Synonyms e antonyms bochire, ispedhare / spedatzai / peleare / ifrancare, illertire, iscabbúllere, spodhai Sentences chi istimas sa vida, passanci atesu prima chi detzidat de ti spedhutzai! 2. po immoi teneus atras cosas de spedhitzai, no seus pentzendi a cussu! ◊ spedhitzint e papint: dèu mi nd'iscutullu is abas! ◊ sa batalla est oberta: spedhitzai e… papai! ◊ a spedhitzai tocat a nosu! 3. no arrennescit prus a si ndi spedhitzai ◊ apena chi s'ant biu, si ndi funt afracaus asusu: no si ndi podiaus spedhitzai! ◊ fostei ge si spedhitzat prus chi no Cicitu! (A.Garau) Etymon srd.
spédhiu , nm: ispédhiu*,
sprédhiu Definition
disígiu mannu
Synonyms e antonyms
abbramu,
apédhiu,
apéliu,
birbílliu
Sentences
tengu tropu spédhiu de dha torrai a biri! ◊ no si transiat de s'iscannu, no ammostada spédhiu ne ispantu ◊ tenemu spédhiu de artziai ◊ biu su spédhiu suu po su tempus passau ◊ ispintu de su spédhiu andu ◊ su spédhiu ponit scinitzu
Translations
French
avidité,
désir
English
longing
Spanish
nostalgia,
ansiedad,
codicia
Italian
nostalgìa,
ansietà,
bramosìa
German
Sehnsucht,
Begierde.
spedhuciài, spedhutzài spedhitzài
spedhúncu , nm Definition biculedhu de petza tostada e mala a matzigare Synonyms e antonyms pedhuncu*, pedhutu.
spedradúra , nf: ispedriadura* Definition su che pinnigare sa pedra po illimpiare unu terrenu, su logu.
spedriài , vrb: ispedriare*,
sperdai,
sperdiai Definition
arregòllere, pinnigare sa pedra iscapa po illimpiare is terrenos (si narat fintzes de is pudhas chi papant arena); nau de gente, annestrare, giare educatzione; nau de sonu surdu o boghe sorrogada, iscrarire, cambiare e sonare bene
Synonyms e antonyms
ispedrigare
Sentences
cussu dranghilloi mannu ciai podiat andai a sperdiai, ca no est cancarau!
Translations
French
enlever les pierres
English
to take stones away
Spanish
despedregar
Italian
spietrare
German
Steine aus Feldern entfernen.