A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

tràgna , nf Synonyms e antonyms traglia, trampa Sentences un'amigu chi aia piús fidadu faghet sa tragna de mi dare in manu: cortzu chie si fidat de amigos, ca che Giudas si giambant in nimigos! (F.Cesaracciu)

tragóina , nf Definition betare abba a tragóinas = abba a fustes, pròiri a istracia, deasi meda de nche tragare sa cosa, de prènnere is errios Synonyms e antonyms traconarja.

tragonàda , nf Definition tempus malu de istracia Synonyms e antonyms abbísciu, istragonada, istrasura, traconarja* Sentences cussa tragonada de abba est assenetzandhe de una pariga de dies (R.Arca)◊ Noè at sarvau dónnia zenia de erbas e de animales candho Deus at imbiau cussa tragonada chi at aundhau totuganta sa Terra.

tragonàgia, tragonàglia, tragonàja, tragonàza traconàrja

tràgu tràga

tràgu 1 , nm: tràigu Definition cambos de sida a pígiu grussu, acapiaos impare in su tretu grussu e pigaos a tragu po carrare pedra o àtera cosa posta in pitzu, po passare in sa terra arada e semenada po carragiare su sèmene; a logos est sa pedra chi si ponet a tragu de su bestiàmene treulandho; fintzes genia de aina (tzapitadora) larga meda, de ferru, totu a punciones grussos asuta, de passare in sa terra arada po istrecare is leas e po carragiare su sèmene, o a laore créschiu po dhi mòvere sa terra coment'e marríngiu / pigai o portai a t. = pigare, portare a tragu Synonyms e antonyms tragadolza, traxu / traga 1, tràngulu / stragu 2 Sentences fit unu giòvanu de vint'unu annu forte chi leaiat sos tragos e los frundhiat atesu che fustes! ◊ passanne su tragu si aparizat s'arinzu 2. no nos giutat a tràigu de carros anzenos! ◊ s'uscieri fiat un'ómini basciotu e portàt una camba a tragu Etymon srd. Translations French traîneau, herse English sledge, drag Spanish narria, grada Italian tréggia, érpice German Schlitten, Egge.

tragugiài , vrb Definition portare a tragu, carrare Synonyms e antonyms tragai.

tragujài , vrb Definition fàere cosa a bataria, a pelea, de s'immarrire Synonyms e antonyms afateriai, cuntronai Sentences cantu ci apu tragujau po torrai a sétiu cussu muru béciu!

tragúju , nm: tragúliu Definition faghevaghe, su istare faendho, movendho, a murigu Synonyms e antonyms afatériu, móricu Sentences fradi miu est fendi trabballus in domu e tèngiu sa domu pronta a partiri, no ti nau su traguju! (F.Inconis) Etymon srd.

tragulàre , vrb: traugliare, traulare, troulare Definition illascinare, mescamente in s'astrau, in logu astradu; orrumbulare, fintzes èssere a su move move, pagu firmu, furriare Synonyms e antonyms illascinare, illiscigare, iscadriare, istragare1, lassingiare / arrembulai, arrodulare, lumburare, trodhulare / furriai Idioms csn: traugliare sos annos = tragai sa vida, is annus; gíghere sas dentes tràula tràula = a su movi movi 2. seo timinne po no mi che troulare su moju de su late sas bacas ◊ sa pedra si no est posta bene che tróulat a zosso in palinzu ◊ in su zassu de s'arruta dh’at fata imbrossinare troulàndhedha tres bortas ◊ tepet èssere chi l'ant postu male, cuss'isterzu ch'est trouladu a terra Etymon ltn. *tragulare.

tragúliu tragúju

tragutzàre , vrb Synonyms e antonyms ingollire 1, ingúllere, ingurti, tragai 1 Sentences fit pranghindhe a sucutu tragutzendhe su càlighe rànchidu.

tràica , nf: tràiga Definition pértiga de bide, gurdone de àghina pendhendho / t. de rubu = canna de rú Synonyms e antonyms pértia, salmentu 2. zuto totucanta sa carena a tràicas de rubu e de tiria! Translations French sarment English wine-branch Spanish sarmiento Italian tràlcio German Rebling.

traíchere , vrb: traíghere, traigi, traígiri, traíxiri Definition bènnere mancu a sa fide, a sa promissa o dovere, a su chi s'àteru pentzat o credet de si pòdere ibertare cun seguresa, lassandhodhu deasi ingannau / pps. traitu, traíchiu Synonyms e antonyms afalsare, infaltzare, traigire Sentences nemmancu sa calchina de Siniscola ti bastat a pulire sa brutesa, ca sempre giogulana pro profitu cantos ndh'as connotu ndh'as traitu (M.Sanna)◊ a fuedhus gi mi amas, ma apalas mi traixis! ◊ tocat a cumprendi cumenti ant traíxiu s'abetu de is Sardus ◊ chini traixit est genti de nudha! Etymon ltn. *traire Translations French trahir English to betray Spanish traicionar Italian tradire German verraten.

traichissòne , nf Synonyms e antonyms traicione, traitoria.

traíchiu , pps: traíghidu, traíxiu Definition de traíchere Synonyms e antonyms traitu.

traiciòba, traiciòla , nf: treicioba Definition trae pitica, orrugu de linna, pértiga grussa, fintzes linnàmene sistemau apitzu de is bigas faendho teulada po dhue istèrrere sa cannitzada e apustis sa téula Synonyms e antonyms traizolu, travedha, bigarone / cdh. traicedha Sentences chi pigu cussa traiciola nc'istupas tui totu paris cun s'eca etotu! (G.Mura)◊ in sa barraca dhui at una funi acapiada a duas traiciobas po apicai cosa Etymon srd. Translations French soliveau English rafter Spanish vigueta Italian travicéllo German kleiner Balken.

traiciòne , nf: traiscione [tra-i-ci-o-ne, tra-i-sci-o-ne] traissione, traitzione, traitzioni Definition su portare ingannu a unu, su dhi fàere crèdere una cosa po un'àtera apostadamente po dh'ingannare, mescamente faendho finta de dhi bòllere bene, de dh'istimare, su afartzare sa fide; cosa fata a traitoria Synonyms e antonyms traitoria, traichissone Idioms csn: fai una cosa a t. = a traitoria; giogai a unu de t. = leàrelu a traitoria, a ingannu Sentences Giudas at fatu sa traissione ◊ no depeus portai traitzioni a is bècius nostrus! ◊ no mi giòghisti de traitzioni! ◊ candho si solet su coro mustrare tandho si faghet sa traissione! ◊ ti bolemu amai, delicau flori, ma traitzioni timu a mi portai! Etymon spn. Translations French trahison English treason Spanish traición Italian tradiménto German Verrat.

tràiga tràica

traigàdu , nm Definition pértiga de bide cun s'àghina Etymon srd.