A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

tabbíche, tabbícu , nm Definition pígiu de muru, muru fine, de mesu, fatu a matones o àteru (fintzes cun impastu de teulàciu), a canna ischedrada Synonyms e antonyms tramesu 1 Sentences ant pesau unu muru de tabbicu ◊ cussu tabbicu est isprumau, fatu mali! Etymon spn. tabique.

tàbbida , nf: tàpida Definition genia de cropu, atapada, tochedhu Synonyms e antonyms bàtida, tochédhidu Sentences mi benzesit una tàbbida a su coro candho sos bandhidos si firmesint a míriu a ue fimus nois ◊ su coro ndhe li cheriat essire in bula…, a tochedhos e a tàpidas fortes Etymon srd.

tabbíru, tabbíu , nm: trabbiu Definition orrobba grussa de seda Scientific Terminology ts Etymon itl., spn. tabì.

tabèdha , nf: taedha, tauledha, tavedha, toedha 1 Definition tàula pitica, fine; genia de pala de còere a màniga curtza; genia de taulita po ispruinare orrobba; tira de cosa chi si ponet a su bruncu de su porcu po chi no forroghet e a is bigos po no súere; fresa de casu, casigiolu mannu prus de chilu; a logos fintzes sa cabiga de su carru Synonyms e antonyms taulita / ispàdula 1 Idioms csn: taedha de mele = pane o bresca de meli; taedha de ladru = sestu, cantu mannu de lardu comente si costoit salidu; taedha de prantàgia = arzoledha, tuledha de pranteri Sentences tabedha pro tèndhere su pane ◊ su bene nostru est totu in custas manos gallosas, tostas che taedha ◊ lestras coment'e lampu, azurridas e revessas, a su colpu de sa taedha faghiant su fossu, iscudindhe! Etymon ltn. tabella Translations French tablette English small board Spanish tabla pequeña Italian tavolétta German Brettchen.

tabèlla , nf: tavedha 1, tavèglia, tavella, tevella Definition crispa fata aposta, piega fata apostadamente in s'orrobba, pigione o gaja pitica e craca chi si faet a una gunnedha o àteru bestimentu; genia de tzirbisa in sa carre, in sa pedhe, comente s'imbèciat; fintzes chirrione de pilos Synonyms e antonyms incrispa, intavella, ispunza, pícia 1, pínnica Sentences portant sa gunnedha cun centu tavellas, ma curtza chi no lompit mancu a néscias 2. pentzamentos isperivundhaos in tavellas cofudas mi sinnant sa cara Surnames and Proverbs smb: Tavella Etymon ctl. tavella.

taborétu , nm Definition ispétzia de cadira chentza palas e chentza bratzos / lassainci is taboretus = morreresiche, lassarebbei sa pedhe Synonyms e antonyms iscannu Etymon ctl., spn. taboret, taburete.

tàbula tàba

tabusciài , vrb Definition disegnare cun pruine de crabone o de ghísciu betau in su paperi istampau cun agulla Etymon spn. debuxar.

tabúsciu , nm Definition fógliu istampau cun agúgia, inue est su disegnu de bogare cun pruine de crabone o de ghísciu.

tac , nf Definition boghe chi assimbígiat a unu cropighedhu; incurtzadura de foedhos: genia de radiografia fata cun machinàriu computerizau po bíere unu male aintru de sa carena.

tàca , nf, nm: tacu Definition logu artu e in paris in pitzu, mescamente orroca sola, logu de orroca arta totu a inghíriu Synonyms e antonyms giara, gollei, ibba, pranedha 1 / tecu, toneri, texile Sentences sas abbas a bàsciu terra falant dae sos tacos de Diosa ◊ su tacu ainca funt is domus de gianas est unu pranu calcàriu assurcau de is errius Scientific Terminology slg Etymon srdn. Translations French petit plateau rocheux English small rocky tableland Spanish pequeña meseta rocosa, peña llana Italian tacco, pìccolo tavolato roccióso German felsiges Tafelland.

tàca 1 , nf Synonyms e antonyms arrogu, bículu, cànciu, istallada, strónciu, tancu Sentences portau su pisci a sa mesa, is tres paras dhu dividint in tres purtzionis: sa conca, taca de mesu e coa ◊ cussa petza arrustia segadha a tacas a tacas!

tàca 2 , nf Definition genia de segadedha, tachedha, prus che àteru po singiale ma fintzes po bíere o tastare calecuna cosa; aina a intacos po mesurare late Synonyms e antonyms arragata, incrava, intaca, intatzu Idioms csn: bèndiri síndria o meloni a t. = faghíndhela assazare innantis; andhare a taca = istare a oretu Sentences sas tacas de s'istadea, de su telarzu (in sos tacheris)◊ ponedilu s'annu in taca! ◊ cussu iscroxendi at fatu una taca a sa pedhi, ca no est bellu a iscroxai animalis 2. tui cantas bèni meda: chini ti podit fai taca?!

tàca 3 , nf Definition maga, mància de colore diferente, fintzes de male, de maladia, de imbrutadura; foedhandho de sa cusciéntzia, de su fàere de unu, de sa numenada, cosa male fata, atzione mala chi guastat sa bona fama, imbrutat s'onore Synonyms e antonyms aciàchidu, màcia, prodha / curpa, disonore, neche Idioms csn: pònnere o lassare t. = lassare neghe, dannu, male; tacas de betzesa = màncias in color'e castàngia chi essint in sa pedhi de is antzianus; tacas biaitas = marcos biaitos, mescamente sos chi essint a su mortu; no timire taca = nadu de css. cosa, chi no si ruinzat, chi no li essit taca, neghe: nadu de pessone, chi no si lassat bínchere a fàghere male, chi no s'imbrutat sa cusséntzia; t. de fundu = zenia de pische mannu Sentences totu tacas est, cussu traste ◊ zughet taca a prummones ◊ mancari la sàmunes, custa taca no che andhat! 2. si arruis t'imbrutas e ti ponis taca! ◊ pro isse est una taca chi no che li andhat ◊ sentza taca, onestu in fàcia a totu, sa vida at tribbuladu pro su pane (A.Dettori)◊ samunadebbolla, sa limba: oro netu no timet taca, però! ◊ sezis contr'a mie e mi ponides taca in s'onore! ◊ su male chi apo fatu est una taca niedha in sa cussénsia mia Surnames and Proverbs prb: sa limba mala ponet sa taca che a s'ozuermanu Etymon ctl. taca Translations French tache English spot, macula Spanish mancha Italian màcchia, chiazza German Flecken.

tàca 4 , nf Definition t. de fundu, genia de pische Etymon itl.l tacca de fondo.

tacàda , nf Definition genia de pane fatu totu a bicos (pitzicorrus) Scientific Terminology pne.

tacadía , nf: tacatia* Definition genia de bobboitedhu chi si papat sa linna e dh'istampat; in cobertantza, male, pentzamentu Synonyms e antonyms carignàtula, tàralu, tzerrone, zannarolu 2. ohi sa tacadia de su dolore!

tacadòza , nf: atacadolza, tocadòrgia, tocadorza, tzocadolza, tucadògia Definition genia de pigione bellu, totu froriu e mannu, chi a bicadas istampat is truncos tuvudos, buidos, e dhue faet su niu: in Sardigna nidat e faet abbitu in dónnia tempus Synonyms e antonyms bicalinna, bicamata, pertunghemuru, pertungheustes, picabica, pítau, pitigone, pitulatrunca, tocafuste, tochedhadòrgia, trochedhadorja Scientific Terminology pzn, dryobates major harterti Etymon srd. Translations French pic English woodpecker Spanish picamaderos, pico Italian pìcchio German Specht.

tacàdu , pps, agt: tacatu, tacau, tzacadu Definition de tacare, -are 1, tacai, -ai 1; chi portat taca, fintzes mància de male in sa carena Synonyms e antonyms ammarciau / guastu, mantzadu, punciau, puntu / aciacosu, magagnosu, maladióngiu, malesanu, temósigu, tunconidu, tzimiliosu | ctr. líaru, sanu 2. portat su dentímini tacau Translations French taché, tacheté English stained Spanish manchado Italian macchiato German befleckt.

tacadúra , nf Definition ammanciadura, su tacare, marcu de taca, fintzes istampu de su bobboi chi si papat sa linna Synonyms e antonyms navradura, taca 3 Etymon srd.