tacài , vrb: tacare 1 Definition fàere segada, intacu, segare a crantos, a orrugos / tacare su binu nou, su pressutu = cumenciare a bufare, a pigare, fàghere intaca (fàere bènnere mancu) Synonyms e antonyms atachedhai, intatzare Etymon srd.
tacài 1 , vrb: tacare Definition
pònnere taca, imbrutare faendho tacas; nòghere a sa salude
Synonyms e antonyms
ammaciae,
macrare,
maculai 1,
punciai
| ctr.
smanciai
/
aciacai,
atzacorare,
inciacai,
nòcere,
tachignare,
tunconire
Sentences
no bortes s'imbustu a s'infache, si no cheres a lu tacare ◊ su sutzu de sa melaeranu tacat e no ndhe andhat prus ◊ e za no tacat, mih, su mústiu!…◊ si no ti pones guantes a tirare erba ti tacat sas manos
2.
su bentu fritu no ti at mai tacadu e ne fatu male ◊ su bene sou za est seguru: no siat chi bi lu tachent sos fritos de bennarzu, puru!…
Etymon
ctl.
tacar
Translations
French
tacher,
nuire
English
to stain,
to injure
Spanish
manchar,
perjudicar la salud
Italian
macchiare,
chiazzare,
nuòcere
German
beflecken,
schaden.
tacàle , nm Definition sestu, cantrexali, orrugu mannu de lardu deasi comente si chistit postu in sale.
tacaòcos , nm: tzacavogos Definition malafatore chi acostumat a pònnere fogu Synonyms e antonyms afocazadore, brujadore Sentences ancu si m’istessat trama e orditu si non resesso a lis catzare su vissu, a cussos tacaocos! Etymon srd.
tacàre tacài 1
tacàre 1 tacài
tacaría , nf Synonyms e antonyms tacatia.
tacatía , nf, nm: tagadia,
tagadiu,
tecadia,
tecadiu,
tecatia,
tegadia,
tracatia Definition
coment'e tega, fodhe de pruna aortitza, chi no cumprit s'ossu e no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment’e teghighedha, buida in mesu, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu e aghedu, e apustis si igragalat e che orruet; genia de bobboitedhu chi ponet a sa lana e dha paschet; in cobertantza, surra, cropos / furriarechela in t. = passai de is fuedhus (de su certu) a is corpus
Synonyms e antonyms
cagadia,
tacaria,
tricatia
/
ttr. aticatia
/
lanasta,
segadiu
Sentences
boltada in tegadia si mi est sentza èssere giómpida sa pruna
2.
sa berrita portaiat sa punta papada de sa tegadia
3.
como che la fúrriant in tegadia, mih! ◊ deo chi "Ei!" e isse chi "Nono!" fintzas chi che l'amus furriada in tegadia!…
Scientific Terminology
crp
Etymon
srd.
Translations
French
prune rabougrie,
mite
English
abortive plum,
moth
Spanish
ciruela cuyo hueso no madura,
polilla
Italian
bozzàcchio,
tarma
German
eingeschrumpfte Pflaume,
Motte.
tacàtu, tacàu tacàdu
tacéri , nm Definition
chie arregollet is pagamentos, tàcias
Synonyms e antonyms
aggodhetadore,
diritadore,
godhetarzu,
isetore,
listarzu,
taciaju
Translations
French
employé de l'octroi
English
exciseman
Spanish
recaudador
Italian
dazière
German
Zollbeamte.
tachèdha , nf Definition
genia de segadedha, a incàsciu longhitu fatu in cosa tostada segandhondhe un'apenas a istúturu
Synonyms e antonyms
intaca,
trapada
Idioms
csn:
comporai a t. = a dépidu (a marcare in libbereto); agatai a unu sa t. sua = agatàreli su pecu, su puntu débbile
Sentences
po allistai su chi bendiat usàt is tachedhas ca no fiat bellu a iscriri ◊ is tachedhas mannas in s'arromana funt is chilus, is piticas duxentus grammus
Translations
French
gravure
English
notch
Spanish
entalladura
Italian
intàglio
German
Schnitzerei.
tachedhàda , nf Definition
su tachedhai, su fàere tachedhas; segada chi si faet a s'olia de cunfetu po dha pònnere a indrucare in abba
Synonyms e antonyms
intacugliada,
trapada,
trapu
Etymon
srd.
Translations
French
action de graver
English
carving
Spanish
talla
Italian
intagliatura
German
Schnitzen.
tachedhài , vrb: atachedhai Definition
fàere intacos, trebballare a intacadura, segandho e lassandho una genia de incàsciu, faendho linna froria po bellesa; fintzes segare a piticu / tachedhai s'olia = fàghere segadas, trapadas, tzacadas a gurtedhu po dha pònnere a indrucare in abba; t. sa petza = segare a cantighedhos; t. sa síndria = provare a bíere si est cota segandhondhe un'orrugu (tassidhu, tesidhu) a punghidura
Synonyms e antonyms
intacugliare,
intatzare,
tacai,
trapare
Sentences
tocat a tachedhai sa castàngia po no isciopai coendi
Etymon
srd.
Translations
French
graver
English
to carve
Spanish
tallar
Italian
intagliare
German
schnitzen.
tachedhàu , pps, agt Definition de tachedhai; fatu o inditadu a intacos, a segadas; nau de ccn., chi at bufau, alligru a binu Synonyms e antonyms trapadu 2. totu su chi pigànt a fidu, issu dhu teniat tachedhau 3. candu no est tachedhau de binu, una manu de agiudu gei dha donat puru!
tachèra, tachéri , nf, nm Definition in is telàrgios a ispola, genia de biga, in artu, a parte e àtera, fata totu a intacos mannos, inue si apicant is cannas de is lícios Synonyms e antonyms bigarone Sentences sétzida in séula e dae sos tacheris càmbias taca e infilas s'ispola, sa mustra est addananti e tue sola contas sos filos… Etymon srd.
tàchida , nf: tzàchida* Definition genia de tzàcurru, de sonu a cropu Synonyms e antonyms ciacu, iscópiu, tzacarrada, tzacàrridu, tzóchida, tzocu Sentences sa tàchida ch'intendhes cada istante est su tempus chi sinnat su caminu (M.Gallisay).
tachièra , nf Definition aina a intacos po marcare sa grussària de is tàulas de bogare in is truncos de serronare.
tachignàre , vrb Synonyms e antonyms aciacai, atzacorare, inciacai, nòcere, tacai 1, trichignare, tunconire.
tachínu , nm Definition genia de pane grussu, modhe, fatu cun iscete / sa metade de unu t. = una telga de pane Scientific Terminology pne.
tàchinu , agt Definition de tacu, de una genia de orrocas (carcàrias) Sentences perdas tàchinas, perdas de tziporru, perdas de sonnu de sa bidha mia, m'eis donau làgrimas, contzolu Scientific Terminology slg Etymon srd.