Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afúta , nf: futa* Definition genia de arrennegu, de fele, de tzacu chi si pigat (o chi si faet pigare) po calecuna cosa chi no praghet; fintzes múngia, pelea Synonyms e antonyms aragoni, arràbbiu, arragiolu, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences piènami unu càlighe de abbardente gai mi passat s'afuta! ◊ canno dhis fuit passada s'afuta si fuint postos a caminare ◊ ca no faghiat a essire a campu, a s'afuta betat manu a bochire su porcu ◊ po peus crebu e afuta in su preju de su riscatu ti cherent sos dinaris che depidore issoro ◊ già mi ndhe leo bàtoro de afutas, chena àere arresetu!… 2. da ti l'as leada, oje, s’afuta sena bi pasare nudha!… Translations French dépit English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza German Ärger.

aíru , nm Definition su si airare, su fàere is cosas a s'airada, cun fortza, presse o passione meda Synonyms e antonyms arràbbiu, arrenigna, arrennegu, cardedha, febi, reghentia, sufúria / incanimentu Sentences s'airu de oe làssalu a cras! ◊ abbrandhade s'airu cun sa fua! ◊ no bi at gherras chi potant distrúere cantu s'airu de Deus ◊ airu est chi non tenes… si che ndhe aias bogadu aias fatu menzus! 2. lassade custu airu: a sa natura usàdeli rispetu! ◊ cantade sufochendhe s'airu de dogni gherra Etymon srd. Translations French colère English anger Spanish cólera, rabia, furia, ímpetu Italian còllera, accaniménto, fóga, veemènza German Zorn, Wut, Ungestüm.

alteríu , nm Definition su no èssere a su normale de uta, de umore; manera de fàere de chie paret arrennegau o si credet meda Synonyms e antonyms airu, arrennegu, nechidonzu / barrosia, blaga, magnosidade, prejumu, pumonaza, teciura Etymon srd. Translations French colère, morgue, suffisance English anger, arrogance Spanish cólera, jactancia Italian còllera, spòcchia German Zorn, Dünkel.

annébbiu , nm Definition s'arrennegu, su fele o tzacu forte chi si provat po ccn. cosa o chistione chi dispraxet Synonyms e antonyms arrealia, atédiu, collóbbia, inchietesa Etymon srd. Translations French colère, indignation English anger Spanish ira, indignación Italian ira, sdégno German Empörung.

aragòni , nm: arragone Definition sentidu de dispraxere e de arrennegu contra a ccn. o calecuna cosa / ómine de arragone = coragiosu Synonyms e antonyms afuta, arràbbiu, arragiolu, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences s'uscieri si ndi fiat prexau cun giaja po s'aragoni chi iat tentu cun s'impiegau ◊ nosu Sardus no ndi teneus de aragoni contras a chini si fait mali ◊ lassadhu isbentiai, ge dhi passat s'aragoni! Surnames and Proverbs smb: Aragoni, Aregoni Translations French dépit, colère English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza, ràbbia German Ärger.

arrebbócu , nm Definition carda de prantu, de arrennegu Synonyms e antonyms arrebbentu Etymon srd. Translations French rage réprimée avec de chaudes larmes English anger reprimed with an implacable cry Spanish arrebato de ira Italian ira reprèssa con pianto implacàbile German verhaltener Zorn.

arrennegàda , nf Definition su si arrennegare, carda de arrennegu, de tzacu Synonyms e antonyms imbirdinonzu, inchestiada, inchietada, infellonidura, chíntera / ttrs. arrinigada Etymon srd. Translations French colère English fit of anger Spanish enfado Italian arrabbiatura German Ärger.

atédiu , nm Definition arrennegu, tzacu forte chi si provat po ccn. cosa o chistione chi dispraxet Synonyms e antonyms annébbiu, arràbbiu, arrenigna, arrennegu, artériu, cardedha, collóbbia, desdeni, inchietesa Sentences leadu dai sa futa e dai s'atédiu ponzeit sa pascénscia a dibbandha ◊ pro chi líbbera sias de ogni atédiu, nàrali gosie! Etymon srd. Translations French colère English anger Spanish ira Italian ira German Zorn.

bischíza , nf Definition genia de arrennegu chi unu si leat po calecuna cosa Synonyms e antonyms abbródhiu, annógiu, atrafudhu, bústica, istrugnu, labbrione, pussàgiu / afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, cardedha, corina, crocone, gormone, grema, stacu, studugu Etymon itl.p bischiss Translations French dépit English anger Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

búzara , nf Definition genia de arrennegu, de dispraxere Synonyms e antonyms afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, cardedha, corina, crocone, gormone, mútria, studugu Etymon itl. búggera Translations French dépit English anger Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

cardèdha , nf, nm: cardedhu Definition múngia de fele, de arrennegu, de pelea / gei dhoi at cardedhu bellu!… = est totugantu betadu apare de barduletes Synonyms e antonyms afuta, airu, aragoni, arràbbiu, arrenigna, bischiza, bústica, búzara, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences cumpréndiu totu su cardedhu chi tocat a fai po si sarbai? Surnames and Proverbs smb: Cardeddu Etymon srd. Translations French dépit, rage English anger Spanish rabia Italian stizza, ràbbia German Ärger.

chérpu , nm: crebu, crepu Definition su crepare, prus che àteru nau solu po s'arrennegu o tzacu chi si sentit po calecuna cosa o chistione Synonyms e antonyms crebacoro, crébidu, crepamentu, crepígiu, febi Idioms csn: a crepu, a crebu de… = po fai arrennegu a…; fai cherpu = fàghere fele, fintzas fàghere dirbetos, bogai crecus, difetos; fai una cosa a crepu de figau = a malaggana, ammarolla; pònnere crebu = pònniri cuadhu in faci, fai a biri de bàliri prus de àterus Sentences mi sciundit su logu po mi fai cherpu ◊ de su cherpu chi tenit in cropus comínciat a prangi a cérrius, gelosa de sa sorri 2. dinaris triballados chin sudores e crepos ◊ fiaus partius ma sa màchina si fiat posta a fai crepus e pariat ca si boliat firmai 3. nois sighimus a nos istimare a crepu de sa zente imbidiosa ◊ dèu ti nau chi ei a crepu de fiancus! ◊ a crebu insoro si ndhe setzit sempre in coa mia ◊ a crebu de cantos bi at nemigos arrives a lobrare onore e gosu! ◊ su pisedhu lu mandhamus a istudiare costet su chi costet: as a bídere chi ponet a conca e ponet crebu! Etymon srd. Translations French dégoût, dépit English disgust, mischief, anger Spanish rabia Italian disgusto, dispètto, stizza German Widerwille, Ärger.

collóbbia , nf Definition s'arrennegu, su tzacu forte chi si provat po ccn. cosa o chistione chi dispraxet Synonyms e antonyms annébbiu, atédiu, desdeni Translations French colère, indignation English anger Spanish ira, indignación Italian ira, sdégno German Empörung.

collobbiàre , vrb Definition pigare o giare collóbbia, arrennegu, tzacu Synonyms e antonyms acroconai, afutare, airai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchimerai, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Sentences no mi collóbbies! Etymon srd. Translations French s'indigner, se mettre en colère English to anger Spanish irritarse, enfadarse Italian sdegnarsi, adirare German sich entrüsten, sich erzürnen.

corína , nf Definition su naturale de una persona de èssere de bonumore o inchigia, nau fintzes in sensu de coràgiu / èssere de mala corina = de uta mala Synonyms e antonyms índula, iscarpentu, uta / afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, crocone, gormone, grema, mútria, stacu, studugu / cdh. curina Sentences zente de corina, sos Sardos! ◊ no ti est mancada sa corina de facher mòrrere un'ómine valente! Etymon itl. corina Translations French tempérament, rage, colère English anger Spanish temperamento, rabia Italian temperaménto, ràbbia German Temperament, Wut.

crocòne , nm: croconi, crogone Definition arrennegu, dispraxere, fele po ccn. cosa, umore malu Synonyms e antonyms afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Etymon ctl. crocó Translations French dépit English anger Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

desdèni , nm: disdeni Definition s'arrennegu, su fele forte chi si provat po ccn. cosa o chistione chi dispraxet Synonyms e antonyms annébbiu, atédiu, collóbbia, dildignu | ctr. piachere Sentences intendit grandu arrabiori in coru e unu forti disdeni po is atzionis fatas contras de su fradili Etymon spn. Translations French indignation English disdain, anger Spanish desdén Italian sdégno, corrúccio German Groll.

felòne , nm Definition genia de arrennegu, de tzacu, coment'e candho unu si che artzat, si atrivit cun s'àteru / segare su f. = fàere lassare su fele, s'atrivimentu Synonyms e antonyms afuta, airu, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, corina, crocone, gormone, grema, stacu, studugu / atrevimentu Etymon srd. Translations French bile, dépit, animosité English gall, anger, spite Spanish rabia, animosidad Italian bile, stizza, animosità German Ärger, Grimm.

inchietèsa , nf Definition su èssere inchietos Synonyms e antonyms annébbiu, arrennegu, atédiu, inchietori Etymon srd. Translations French colère English anger Spanish ira Italian ira German Zorn.

nechidàde , nf Definition su èssere primmau, inchietu, nechidau Synonyms e antonyms alteriu, annicadura, arrennegu, nechidonzu | ctr. allegria, cuntentesa, prégiu Sentences pro si tòdhere sa nechidade cust'ómine pesat una boche e si la cantat ◊ no podies fughire a sa nechidade de Deus! ◊ apo passau mementos de nechidade e de arrebbentu Etymon srd. Translations French colère English anger Spanish cólera Italian còllera German Ärger, Wut, Zorn.