Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

calcanzíle , nm: carcangili, carcanzile, cracagnile Definition sa parte de asegus, in is iscarpas, su giru a inghíriu de su cracàngiu, in pitzu de su tacone, s'ispronera Synonyms e antonyms bracangili / cdh. calcagnili Sentences s'óciu atentu connoschet s'imprenta de unu consumau carcanzile Etymon srd. Translations French le derrière d'une chaussure English heelside of the shoes Spanish talón Italian parte posterióre della scarpa German hinterer Teil des Schuhes.

càma , nf: gama 1 Definition basca forte in tempus de istade / cama de focu = su budhidori chi fait su fogu Synonyms e antonyms acamu, calammu, sellente | ctr. frios, friscura Sentences su sole alluinat, sa cama leat s'alenu ◊ a s'ora de meigama, a bólidu arribbant is fadas de logu in circa de s'umbra, fuendi sa cama! (M.Maxia)◊ a cama de sole falabo pro batire azicu de abba frisca ◊ is brebeis tenint cama Surnames and Proverbs smb: Cama Scientific Terminology tpm Etymon ltn. cauma Translations French canicule English the height of summer Spanish canícula Italian canìcola, solleóne German Hundstagehitze.

cambèra , nf Definition camba de pantalone, sa parte de is cambas, donniuna de is perras de is pantalones; is camberas de s'abe: is cambas, is farranchedhas / c. de bértula = camba, fodhe de bértula Sentences duas camberas cosidas paris faghent una paja de pantalones ◊ cartzones bene fatos… una cambera che li falat a carcanzos, s'àtera no li cuguzat sos cambutzos! 2. s'ape est irboitanne frores e portanne chin sas camberas Surnames and Proverbs smb: Cambera Etymon itl. gambiera Translations French jambe du pantalon English a leg of the trousers Spanish pernera, pernil (m) Italian gamba del pantalóne German Hosenbein.

cambriòni , nm: grambione Definition parte de aintru de s'iscarpa e tira de afortimentu in su tretu de s'ischeadura, ma fintzes iscarpa etotu Synonyms e antonyms cambriana 2. bairindi tui e is cambrionis bècius chi portas in is peis! ◊ a pentzai chi apu passau totu sa vira cun custus cambrionis: butinus, cartzolas, botas e dugna arratza de impiastu!… Scientific Terminology sbb Translations French cambrillon English inner part of a shoe Spanish cambrillón Italian cambriglióne German Einlage.

campanínu , nm: camparini, camparinu Definition gurdone de àghina pitichedhedhu, mescamente de is chi su fundhu bogat e che arresurtant a trigadiu Synonyms e antonyms carràmbalu, cicillone, iscaligione, iscalúgia, ispérula, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra Sentences piciochedhas, mi arracumandu su pibioni de terra e is camparinis cotus: arrigollendi totu! Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French grappillon English small bunch of grapes Spanish cencerrón Italian racìmolo German Rispe.

campínu, càmpinu , agt Definition nau de erba, chi est de campu, chi creschet chentza trebballada, chentza manígiu o contivígiu de sa gente / sóriche càmpinu = s'alaepedhe, ma fintzas sa sorigàrgia; rusta càmpina = ginia de pínnixi de is matas; pudha càmpina = pidraxu, pitarra; istúrulu càmpinu = isturru niedhu Sentences frores càmpinos ◊ ant ispianadu su monte: l'ant fatu netu che terra càmpina Etymon srd. Translations French des prés English of the meadows Spanish de prado Italian di campo, pratènse German Feld…

canía , nf: canina Definition is canes, chedha de canes Synonyms e antonyms canesia, canília Sentences za bi ndhe at de cania in cussa pinneta!…◊ sunt in sudhu currindhe fatu a totugantos che canina fatu a fera! Etymon srd. Translations French troupe de chiens English a pack of dogs Spanish perrada, perrería, jauría Italian quantità di cani German Meute.

cannonàdu , nm, pps: cannonatu, cannonau Definition calidade de àghina niedha chi giaet unu de is méngius binos sardos / coment'e pps., de cannonare Synonyms e antonyms cagnolare Sentences su cannonau cosa sua si callat in s’unga! Scientific Terminology frt, bfg Translations French vin rouge exquis English delicious wine of red quality Spanish garnacha Italian vino prelibato di qualità róssa German köstliche Rotweinsorte.

cantarànu , nm: canteranu, cataranu Definition genia de trastu mannu fatu a calàscios po chistire orrobba, bestimentu Synonyms e antonyms cumò Sentences già ti apo a cojuare a gustu tou e ti apo a dare letu e cantaranu ◊ e ite pignu de remonire in canteranu chi est, cussu!…◊ bi amus puru sa linna apedrada chi bi deghet in mustra in cantaranu Translations French commode English chest of drawers Spanish cantarano Italian canterano, armàdio grande German Kommode.

cantàre 1 , nm: cantari, chintare 1, chintari Definition pesu, tanti de baranta chilos (= 100 líbberas); aina po pesare: c. russu (pesat fintzes a chentu chimbanta líbberas), cantaritu (pesat fintzes a chentu líbberas): su c. est fatu che una pesa, ma chentza pratu, solu cun is gàncios, e si pigat in duos cun su gànciu de pigare intrau in d-unu fuste grussu / s'untza che betat su cantare = bastat pagu pro fàghere dannu, mescamente candho sas cosas sunt in tàntaris che a sa canna de una pesa, o fintzas a fortza de fàghere cosas chi no andhant bene Synonyms e antonyms pesa Sentences de sa cunfetura de Fonne ndhe cherio tres cantares ◊ at béndiu centu chintaris de casu ◊ cussa cosa pesat duus cantaris ◊ su meda in cosas goi no si misurat a prammos e ne a cantares 2. bae a Bodale a ti dare su cantare, pro piaghere, chi est a pesare su porcu Surnames and Proverbs prb: a untza a untza si faghet su cantare Scientific Terminology ans Translations French poids de cent livres English weight of 100 pounds Spanish peso de ciento libras Italian péso di cènto libbre, cantaro German 100 Pfund-Gewicht.

càntaru , nm Definition vena de abba chi essit in artu e orruet a ispéndhula, in logu de orroca, de costa; cannedha o tubbighedhu de abba in is funtanellas (grifone púbblicu) Synonyms e antonyms spéndula / cona 1, grifone 1 Sentences tres càntaros giughiat sa funtana: como sunt totos tres iscannedhados ◊ s'abba fit falendhe dae sa roca in d-unu cantaredhu ◊ at postu sa broca a prenare suta de su càntaru ◊ sas feras current a su càntaru a si abbare ◊ de càntaros in sas carrelas bi ndh'at caligunu pro bellesa 2. zuchet una boche crara che de abba de càntaru a denote ◊ ballendhe li falaiat su suore a càntaru! Etymon ltn. cantharus Translations French eau de roche English spring of water falling from the top Spanish manantial Italian véna d'àcqua che cade dall'alto German hinunterfallende Wasserader.

cantecàntu 1 , avb Definition nau tantandho una cosa, una persona (cricandho de cumprèndhere pigandhodha in manos cantu pesat o biendho ite persona est), chi est unu bellu pagu, agiummai, belle e… Synonyms e antonyms maicantu, meditu Sentences fiat una picioca bellixedha, ma cantecantu de conca sua, po no nai isteulada in totu ◊ est cantecantu dispràxiu ◊ torra a sètzi ca moveus: est fridixedha sa noti e cantecantu longa s'istrada ◊ ndi dhi pariat giai mali e cantecantu pentiu narada…◊ ispantau de cuss'apariéntzia naràt cantecantu palleredhu: Assimbillu a unu sennori! ◊ ma devias piànghere cantecantu totu sos gultos e diveltimentos ◊ mi aggradas cantecantu Translations French assez, presque English quite a lot of Spanish algo Italian alquanto German ziemlich.

cantepàgu! , iscl Definition cantu e pagu = nudha, nono, mancu po sonnu Sentences - bénnidu bi est babbu tou? - cantepagu! Etymon srd. Translations French mais non! English not at all, of course not Spanish ¡pero qué!, ¡ni hablar! Italian macchè!, niènte affatto! German ach was!

cantepàre, cantepàri , avb: cantiapari Definition chi est cantu a s'àteru, chi est s'unu a paris de s'àteru, de su matessi tanti Synonyms e antonyms cabale Sentences custos duos sunt cantepare de carena ◊ funt bellus e artus cantepari ◊ si bos ponent a su pesu pesai cantepare Etymon srd. Translations French de même grandeur English of the same size Spanish equivalente Italian della stéssa grandézza, valóre, equivalènte German derselbe Größe, gleichwertig.

cantonàre , vrb: acantonare Definition pònnere cantzone, pigare in giru, a befa Synonyms e antonyms ifutire, strocillai Translations French se moquer (de) English to make fun of Spanish mofarse, vacillar Italian canzonare German verspotten.

carmieràre , vrb Definition pònnere su carmieri, regulare is prétzios de is cosas a bèndhere comente faet unu guvernu a manera chi no crescant po aprofitamentu Translations French taxer English to control the price of officially Spanish establecer el precio político Italian calmierare German Höchstpreise amtlich festsetzen.

carrafàle , agt, nf: cordofali, corrofale, garrofali Definition calidade de cheréssia barracochina, matuca meda Synonyms e antonyms cdh. carrafali Idioms csn: fàula carrafale = manna meda; poeta carrafale = fentomadu, bonu Sentences sa cariasa areste tenet tenaghe tundhu che a sa carrafale…◊ at collitu ménnula durche e cariasa corrofale 2. talentone, poete carrafale! (P.Casu) Etymon ctl., spn. Translations French cerise variété burlat, napoléon English kind of very big cherry Spanish garrafal Italian qualità di ciliègia mólto gròssa German sehr große Kirsche.

carràmbalu , nm Definition matzu de ispigas de moriscu; cosa chi istat pendhendho, iscaligione de àghina, fintzes cambu cun cheréssia Synonyms e antonyms campaninu, cicillone, iscalúgia, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra / apesile, pubúsulu Scientific Terminology rbr Translations French gerbe d'épis de maïs English bunch of panicles Spanish manojo de mazorcas Italian mazzo di pannòcchie German Maiskolbenstrauch.

carrànzu , nm Definition pedra, coróngiu; mescamente gherra a cropos de pedra Synonyms e antonyms códua, craltu / aperdiamentu Sentences sa teula fit pistada dae sos carranzos de monte chi l'iscudiat sa pitzinnalla de su bichinau Translations French bataille à coups de pierres English hail of stones Spanish pedrea Italian sassaiòla German Steinhagel.

carrintólu , nm: corrintolu 1, corritolu 1, curretolu, curritolu Definition babboi de soli, genia de bobboi niedhu a corros longos (mescamente su mascu) totu nodighedhos: ponet sa cria e creschet in sa linna, mescamente de crecu, essit in su beranu, bolat, est longu unos chimbe o ses centímetros Synonyms e antonyms bellatzonca, broca 1, cincicorru, cincimurru, cirumàulu, corriluna, corrimpala, pesabesa, pesaperda, terriolu, tintirriolu, tzichirriolu, tzintzurriolu / cdh. tzilimbrinu Sentences ciughet su coro niedhu che corritolu ◊ su carvonarzu est garriau de terra e niedhura: paret unu corritolu Scientific Terminology crp, cerambyx cerdo, c. scopolii Etymon srd. Translations French cérambyx English kind of beetle Spanish algavaro Italian ceràmbice German Bockkäfer.