Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

irromasidúra , nf Definition su irromasire Synonyms e antonyms illanzigamentu, scaliximentu | ctr. ingrassadura Etymon srd. Translations French amaigrissement English loss of weight Spanish adelgazamiento Italian dimagriménto German Abmagerung.

írtzera , nf: írtzula Definition genia de erba chi faet a cannàile longu e una teghighedha pitica a sèmene niedhu, bona meda po bestiàmene Synonyms e antonyms íntzula, ítera, letítera 1, viduledha Scientific Terminology rba, Vicia cracca Etymon ltn. vicia Translations French vesce English kind of vetch Spanish arveja Italian véccia montanina German Vogelwicke.

isaminaméntu , nm: isanimamentu Definition ischinnitzu de istògomo de chie est arrefinau de su fàmene, genia de fàmene, de apititu forte o chi s'intendhet forte Synonyms e antonyms afinamentu, afinu, fàmene, francusina, isanimadura, sfinighimentu Sentences sa mammaluca mi gustabat ma apustis mi picabat a isanimamentu ◊ zuto su coro andhendhemindhe de s'isanimamentu! Etymon srd. Translations French creux à l'estomac English pangs of hunger Spanish languidez de estómago Italian languóre di stòmaco German Gefühl der Leere im Magen.

isarrigài , vrb Definition fàere male, pònnere dolore a is errigos (tretu bàsciu de s'ischina) Synonyms e antonyms iderrigari, illumbai, illumbedhare, irrenare Etymon srd. Translations French éreinter English to break the back of (s.o) Spanish desriñonar Italian direnare German lendenlahm machen.

iscalúgia , nf, nm: iscaruza, iscaluza, iscaluzu 1 Definition min. de iscala 1: gurdone pitichedhedhu, de cussos chi essint a úrtimu, trigadios, e fintzes una parte pitica de su gurdone mannu: est unu upm.; dhu narant fintzes po ccn. de pagu importu, chi contat pagu Synonyms e antonyms campaninu, carràmbalu, cicillone, iscaligione, iscalone, iscanutza, ispérula, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichillia, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra / ttrs. iscarúghia Sentences s'iscaluza crua, binnennendhe, no l'amus collida ◊ si at manigadu un'iscaluza de ua ◊ ndhe cherent collidas cussas iscaluzas de ua 2. si Dante fit poete, padre Luca no fit iscaluzu! Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French grappillon English small bunch of grapes Spanish cencerrón Italian racímolo German Träubchen.

iscavacàre , vrb: iscovacare, iscovecai, iscovecare, iscovocare, scobercai Definition pigare o tròchere su covecu, tròchere su chi serbit po carragiare, furriare ccn. cosa a s'àtera parte Synonyms e antonyms furriai, iscopercare, iscucuzare, isfianzare, istavacare | ctr. cavacai Sentences lu chircaiant a pedra iscovacada Translations French découvrir, ôter le couvercle English to take off the lid of Spanish destapar Italian scoperchiare German abdecken.

ischimàre , vrb Definition iscirrai, segare is cambos prus fines, sa chimuza, is puntas fines de sa linna, de is matas (pruschetotu candho si faet linna a su fogu) Synonyms e antonyms arramitzare, irfrandhare, irgomare, ischimizonare, ischirrare, isfrongiare Sentences ischimamus, segamus a naes, campionamus e prendhimus a fasche, barriamus e a bidha! Etymon srd. Translations French élaguer English to cut of leaves Spanish escamondar Italian sfrondare German entlauben.

ischirràre , vrb Definition segare o ispuntare su pàmpinu Synonyms e antonyms isbitare, ischimare, scirrai / issarmentare Sentences tenio àsiu, deo, a ischirrare, a ilmutzare, a bogare in loba, a pudare, a immelmare, a isalmentare: nudha! (A.Cossu) Etymon srd. Translations French épamprer English to strip of its leaves (a vine) Spanish despampanar Italian spampanare German ablauben.

iscorrutàre , vrb: iscurrutare, scorrutai Definition bogare, lassare su bestimentu de dolu, acabbare de si bestire a dolu po unu mortu Synonyms e antonyms illutare | ctr. allutare Sentences si sa fémina chi morit est in lutu, dh'iscorrutant e dhi ponent su bestire de gala ◊ cussas si sunt iscurrutatas cun s'abbrítiu de si torrare a cojuare Etymon srd. Translations French quitter le deuil English to come out of mourning Spanish desenlutar Italian sméttere il lutto German die Trauer ablegen.

iscrúfulu , nm Definition su iscrufulare Synonyms e antonyms cróchidu Etymon srd. Translations French éclatement d'une bagarre English burst of laughter Spanish estallido de risa Italian scòppio, bòtto di risa German vor Lachen platzen.

iscúria , nf Definition orina retesa, neghe de no urinare Translations French rétention d'urine English retention of urine Spanish retención de orina Italian ritenzióne delle urine German Harnverhaltung.

iscussína , nf, nm: iscussinu Definition ladamíngiu ledreledre, tropu a modhe po iscónciu a bentre Synonyms e antonyms alloina, atílimu, cacaredha, iscurrensa, labina, terchinzu / cdh. scurrina, scussina Sentences sa ua podet fàghere a iscussina Scientific Terminology mld Etymon srd. Translations French diarrhée, entérite très forte English looseness of the bowels Spanish cagalera Italian sciòlta, enterite acuta German Durchfall, Enteritis.

isfrongiàre , vrb: sfrongiai Definition segare is puntas, is cambos prus fines de is matas, de sa linna Synonyms e antonyms irgomare, iscarvare, ischimare, ischimizonare Translations French élaguer English to strip of leaves Spanish escamondar Italian sfrondare German entlauben.

ispampinàre , vrb: spampinai Definition segare sa fògia (pàmpinu) de sa pértiga noa de sa bide po chi s'àghina pighet prus sole e ària Synonyms e antonyms immamare, irfozare, scirrai Etymon srd. Translations French épamprer English to strip of its leaves (a vine) Spanish despampanar Italian spampanare German ablauben.

ispatàre , vrb: ispatzare 1 Definition illimpiare sa terra segandhondhe totu su matedu po dha prènnere, o fintzes segandhondhe s'erba; illimpiare, frobbire Synonyms e antonyms ammatutzare, ilbratare, immatai, irrascare, isputzucrare, matai, scrachirai Sentences su terrinu cheret ispatadu ca sa malesa no lassat crèschere àteru ◊ comintzeit a bogare coighina ispatendhe majas de chessa ◊ za mi est costadu ispatendhe rú e tetinosu pro pesare sos ozastros!…◊ tocat de ispatzare sos oros de s'irriu ◊ no mandhant un'operaju po ispatzare s'erba chi ch'est! 2. ispatare sa corte de sa linna ◊ dàemi su frebbeucu a l'ispatare su nasu a su ninnu! Translations French déboiser, dégarnir un terrain des buissons English to clean, to clear of the trees (bushes) Spanish rozar Italian sbrattare, disboscare, decespugliare German abräumen, abholzen.

ispatónzu , nm: ispatzóngiu Definition su ispatzare, illimpiamentu de una terra Synonyms e antonyms ilmatadura, innetionzu, ispatadura, ispatzinzu, isputzucronzu, limpióngiu, matadura Sentences in austu faia s'ispatzóngiu e in cabidanni su carríngiu (A.Barra) Etymon srd. Translations French action de dégarnir un terrain des buisson English clearing of the bushes Spanish desmonte Italian decespugliaménto German Gestrüppentfernung.

ispèra 1 , nf: spera 1 Definition ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu Synonyms e antonyms luche / frina Sentences sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare 2. si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula) 3. est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu Etymon ltn. spera Translations French rayon de lumière, rayon de soleil, souffle de vent English sunbeam, glimmer of light, breeze Spanish rayo de sol, soplo de viento, brizna Italian filo di luce, ràggio di sóle, àlito di vènto German Lichtbündel, Sonnenstrahlen, Windhauch.

ispínu , nm: spinu Definition ischina de procu, sa petza de s'ischina (ambidhiola) impare cun is ossos (segada a orrugos po ndhe giare a parentes o bighinos) Sentences candho uchidiant su mannale secavant sos ispinos de dare a sos parentes e amicos ◊ mandhaiant sos pitzinnos a giúghere sos ispinos a parentes o famílias amigas Etymon ltn. spinus Translations French carré de porc English saddle of pork Spanish lomo de cerdo asado Italian àrista German Schweinsrücken.

ispíru , nm Definition s'úrtimu respiru de chie morit; su tocu de sa campana chi giaet a ischire chi s'est mortu ccn. Synonyms e antonyms agonia, bonamorti, isperu 1, ispirascione, ressigna, spirimentu 2. a s'intesa de s'ispiru essit Fodhaju, a tontonadas, nandhe: Chi'est su mortu? ◊ candho soneit su tocu de s'ispiru sa bidha ndhe fit tota piena Etymon srd. Translations French agonie English pangs of death Spanish agonía Italian agonìa German Agonie.

ispistolàu , pps, agt: spistorau Definition de ispistolare; nau de istrégiu, chi dhi mancat bículu, segau prus che àteru de is oros / èssere ispistoradu a binu (nau de ccn.)= piciuau, imbriagu Synonyms e antonyms irbicadu, isorighedhadu Sentences sa trota fiat in d-una sartàina ispistorada 2. tantu, canno est ispistoradu a binu, za est cosa de dh'arresonare!…(Z.Porcu) Translations French ébréché English broken the rim of Spanish desportillado Italian sbeccato German abgeschlagen.