Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

irromasidúra , nf Definitzione su irromasire Sinònimos e contràrios illanzigamentu, scaliximentu | ctr. ingrassadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu amaigrissement Ingresu loss of weight Ispagnolu adelgazamiento Italianu dimagriménto Tedescu Abmagerung.

írtzera , nf: írtzula Definitzione genia de erba chi faet a cannàile longu e una teghighedha pitica a sèmene niedhu, bona meda po bestiàmene Sinònimos e contràrios íntzula, ítera, letítera 1, viduledha Terminologia iscientìfica rba, Vicia cracca Ètimu ltn. vicia Tradutziones Frantzesu vesce Ingresu kind of vetch Ispagnolu arveja Italianu véccia montanina Tedescu Vogelwicke.

isaminaméntu , nm: isanimamentu Definitzione ischinnitzu de istògomo de chie est arrefinau de su fàmene, genia de fàmene, de apititu forte o chi s'intendhet forte Sinònimos e contràrios afinamentu, afinu, fàmene, francusina, isanimadura, sfinighimentu Frases sa mammaluca mi gustabat ma apustis mi picabat a isanimamentu ◊ zuto su coro andhendhemindhe de s'isanimamentu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu creux à l'estomac Ingresu pangs of hunger Ispagnolu languidez de estómago Italianu languóre di stòmaco Tedescu Gefühl der Leere im Magen.

isarrigài , vrb Definitzione fàere male, pònnere dolore a is errigos (tretu bàsciu de s'ischina) Sinònimos e contràrios iderrigari, illumbai, illumbedhare, irrenare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éreinter Ingresu to break the back of (s.o) Ispagnolu desriñonar Italianu direnare Tedescu lendenlahm machen.

iscalúgia , nf, nm: iscaruza, iscaluza, iscaluzu 1 Definitzione min. de iscala 1: gurdone pitichedhedhu, de cussos chi essint a úrtimu, trigadios, e fintzes una parte pitica de su gurdone mannu: est unu upm.; dhu narant fintzes po ccn. de pagu importu, chi contat pagu Sinònimos e contràrios campaninu, carràmbalu, cicillone, iscaligione, iscalone, iscanutza, ispérula, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichillia, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra / ttrs. iscarúghia Frases s'iscaluza crua, binnennendhe, no l'amus collida ◊ si at manigadu un'iscaluza de ua ◊ ndhe cherent collidas cussas iscaluzas de ua 2. si Dante fit poete, padre Luca no fit iscaluzu! Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grappillon Ingresu small bunch of grapes Ispagnolu cencerrón Italianu racímolo Tedescu Träubchen.

iscavacàre , vrb: iscovacare, iscovecai, iscovecare, iscovocare, scobercai Definitzione pigare o tròchere su covecu, tròchere su chi serbit po carragiare, furriare ccn. cosa a s'àtera parte Sinònimos e contràrios furriai, iscopercare, iscucuzare, isfianzare, istavacare | ctr. cavacai Frases lu chircaiant a pedra iscovacada Tradutziones Frantzesu découvrir, ôter le couvercle Ingresu to take off the lid of Ispagnolu destapar Italianu scoperchiare Tedescu abdecken.

ischimàre , vrb Definitzione iscirrai, segare is cambos prus fines, sa chimuza, is puntas fines de sa linna, de is matas (pruschetotu candho si faet linna a su fogu) Sinònimos e contràrios arramitzare, irfrandhare, irgomare, ischimizonare, ischirrare, isfrongiare Frases ischimamus, segamus a naes, campionamus e prendhimus a fasche, barriamus e a bidha! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu élaguer Ingresu to cut of leaves Ispagnolu escamondar Italianu sfrondare Tedescu entlauben.

ischirràre , vrb Definitzione segare o ispuntare su pàmpinu Sinònimos e contràrios isbitare, ischimare, scirrai / issarmentare Frases tenio àsiu, deo, a ischirrare, a ilmutzare, a bogare in loba, a pudare, a immelmare, a isalmentare: nudha! (A.Cossu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épamprer Ingresu to strip of its leaves (a vine) Ispagnolu despampanar Italianu spampanare Tedescu ablauben.

iscorrutàre , vrb: iscurrutare, scorrutai Definitzione bogare, lassare su bestimentu de dolu, acabbare de si bestire a dolu po unu mortu Sinònimos e contràrios illutare | ctr. allutare Frases si sa fémina chi morit est in lutu, dh'iscorrutant e dhi ponent su bestire de gala ◊ cussas si sunt iscurrutatas cun s'abbrítiu de si torrare a cojuare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu quitter le deuil Ingresu to come out of mourning Ispagnolu desenlutar Italianu sméttere il lutto Tedescu die Trauer ablegen.

iscrúfulu , nm Definitzione su iscrufulare Sinònimos e contràrios cróchidu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclatement d'une bagarre Ingresu burst of laughter Ispagnolu estallido de risa Italianu scòppio, bòtto di risa Tedescu vor Lachen platzen.

iscúria , nf Definitzione orina retesa, neghe de no urinare Tradutziones Frantzesu rétention d'urine Ingresu retention of urine Ispagnolu retención de orina Italianu ritenzióne delle urine Tedescu Harnverhaltung.

iscussína , nf, nm: iscussinu Definitzione ladamíngiu ledreledre, tropu a modhe po iscónciu a bentre Sinònimos e contràrios alloina, atílimu, cacaredha, iscurrensa, labina, terchinzu / cdh. scurrina, scussina Frases sa ua podet fàghere a iscussina Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu diarrhée, entérite très forte Ingresu looseness of the bowels Ispagnolu cagalera Italianu sciòlta, enterite acuta Tedescu Durchfall, Enteritis.

isfrongiàre , vrb: sfrongiai Definitzione segare is puntas, is cambos prus fines de is matas, de sa linna Sinònimos e contràrios irgomare, iscarvare, ischimare, ischimizonare Tradutziones Frantzesu élaguer Ingresu to strip of leaves Ispagnolu escamondar Italianu sfrondare Tedescu entlauben.

ispampinàre , vrb: spampinai Definitzione segare sa fògia (pàmpinu) de sa pértiga noa de sa bide po chi s'àghina pighet prus sole e ària Sinònimos e contràrios immamare, irfozare, scirrai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épamprer Ingresu to strip of its leaves (a vine) Ispagnolu despampanar Italianu spampanare Tedescu ablauben.

ispatàre , vrb: ispatzare 1 Definitzione illimpiare sa terra segandhondhe totu su matedu po dha prènnere, o fintzes segandhondhe s'erba; illimpiare, frobbire Sinònimos e contràrios ammatutzare, ilbratare, immatai, irrascare, isputzucrare, matai, scrachirai Frases su terrinu cheret ispatadu ca sa malesa no lassat crèschere àteru ◊ comintzeit a bogare coighina ispatendhe majas de chessa ◊ za mi est costadu ispatendhe rú e tetinosu pro pesare sos ozastros!…◊ tocat de ispatzare sos oros de s'irriu ◊ no mandhant un'operaju po ispatzare s'erba chi ch'est! 2. ispatare sa corte de sa linna ◊ dàemi su frebbeucu a l'ispatare su nasu a su ninnu! Tradutziones Frantzesu déboiser, dégarnir un terrain des buissons Ingresu to clean, to clear of the trees (bushes) Ispagnolu rozar Italianu sbrattare, disboscare, decespugliare Tedescu abräumen, abholzen.

ispatónzu , nm: ispatzóngiu Definitzione su ispatzare, illimpiamentu de una terra Sinònimos e contràrios ilmatadura, innetionzu, ispatadura, ispatzinzu, isputzucronzu, limpióngiu, matadura Frases in austu faia s'ispatzóngiu e in cabidanni su carríngiu (A.Barra) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de dégarnir un terrain des buisson Ingresu clearing of the bushes Ispagnolu desmonte Italianu decespugliaménto Tedescu Gestrüppentfernung.

ispèra 1 , nf: spera 1 Definitzione ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu Sinònimos e contràrios luche / frina Frases sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare 2. si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula) 3. est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu Ètimu ltn. spera Tradutziones Frantzesu rayon de lumière, rayon de soleil, souffle de vent Ingresu sunbeam, glimmer of light, breeze Ispagnolu rayo de sol, soplo de viento, brizna Italianu filo di luce, ràggio di sóle, àlito di vènto Tedescu Lichtbündel, Sonnenstrahlen, Windhauch.

ispínu , nm: spinu Definitzione ischina de procu, sa petza de s'ischina (ambidhiola) impare cun is ossos (segada a orrugos po ndhe giare a parentes o bighinos) Frases candho uchidiant su mannale secavant sos ispinos de dare a sos parentes e amicos ◊ mandhaiant sos pitzinnos a giúghere sos ispinos a parentes o famílias amigas Ètimu ltn. spinus Tradutziones Frantzesu carré de porc Ingresu saddle of pork Ispagnolu lomo de cerdo asado Italianu àrista Tedescu Schweinsrücken.

ispíru , nm Definitzione s'úrtimu respiru de chie morit; su tocu de sa campana chi giaet a ischire chi s'est mortu ccn. Sinònimos e contràrios agonia, bonamorti, isperu 1, ispirascione, ressigna, spirimentu 2. a s'intesa de s'ispiru essit Fodhaju, a tontonadas, nandhe: Chi'est su mortu? ◊ candho soneit su tocu de s'ispiru sa bidha ndhe fit tota piena Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agonie Ingresu pangs of death Ispagnolu agonía Italianu agonìa Tedescu Agonie.

ispistolàu , pps, agt: spistorau Definitzione de ispistolare; nau de istrégiu, chi dhi mancat bículu, segau prus che àteru de is oros / èssere ispistoradu a binu (nau de ccn.)= piciuau, imbriagu Sinònimos e contràrios irbicadu, isorighedhadu Frases sa trota fiat in d-una sartàina ispistorada 2. tantu, canno est ispistoradu a binu, za est cosa de dh'arresonare!…(Z.Porcu) Tradutziones Frantzesu ébréché Ingresu broken the rim of Ispagnolu desportillado Italianu sbeccato Tedescu abgeschlagen.

«« Torra a chircare