Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arroinàre , vrb: arrovinai, arruinai, arruinare, orroghinare, roghinare* Definition fàere dannu a una cosa, a unu, de mala manera, de no ndh’èssere prus bonu Synonyms e antonyms abbutinare, azinare, derrocai, derrúere, dissantarare, ifasciare, iscempiai, isciarrocai, isciusciai, istrassare, istrossare | ctr. agiudai Sentences tilipirche maltzosu e matiggrogu, tue arroinas dogni cristianu! (P.Masia)◊ a unu massaju, si che li furant sos boes est a l'arruinare Translations French ruiner, abîmer English to ruin Spanish arruinar Italian rovinare German beschädigen.

arruinàbi , nm: arruinali Definition su chi abbarrat de iscónciu, orrutu a terra, de òperas fatas in àteros tempos (es. nuraghe idorrutu) e fintzes muntones de pedra arregorta in is terras trebballadas; genia de terramíngiu bonu Synonyms e antonyms masentziali, sciarrocu Sentences in is arruinalis si agatat téula de sa chi umperànt a is tempus de Roma ◊ in s’arruinabi dhui at un'ischisórgiu 2. candu is muridinus funt medas acanta de pari si narat arruinabedhu, arruinaxu Etymon srd. Translations French ruines English ruin Spanish ruina Italian rùdere German Überreste (pl.)

arruínu , nm: orroghina, roghina* Definition dannu mannu, meda Synonyms e antonyms desacatu, isciàsciu Sentences sa campagna est tota un'arruinu: àlvures istratzadas, trigos chi parent apeigados Translations French ruine English ruin Spanish ruina Italian rovina German Verderben.

azinàre , vrb Definition su si fàere a befa imbrutandhosi Synonyms e antonyms afrogongiai, agigotare, arrogai, atzimare, fragassare, inchirrire Sentences ch'est rutu in su ludu: za s'est azinadu! Translations French ruiner, barbouiller English to ruin, to soil Spanish arruinar, ensuciar Italian rovinare, imbrattare German ruinieren, beschmieren.

derrúere, derrúghere , vrb: derrúiri, dirrúere, dirrúghere Definition su si lassare andhare de male in peus, chentza si tènnere contu; batire o lassare andhare una cosa, unu logu o a unu de male in peus, fàere andhare male, fintzes isconciare Synonyms e antonyms arroinare, atzimare, derrocai, dirruire, dissantarare, ifasciare, irderrúere, iscalabrare, isciarrocai, isciusciai, ispèldere, istrossare Sentences sa pitzoca est derrughèndhesi de su totu chi no fachet a la bíere! ◊ sa domo chi no b'istat neune si che derruet ◊ mortu su mere, s'ortu si ch'est derrutu, irbandhonadu ◊ màniga ca sinono ti derrues peus cun custas meighinas! 2. cussa cosa derrughet sa pessone piús sana ◊ custos canes arestes nos sunt dirruinne ◊ dirruo sos camasinos chi apo e ndhe fràigo piús mannos Etymon ltn. deruere Translations French tomber en ruine, ruiner English to ruin Spanish arruinarse, arruinar, derrumbarse Italian andare o mandare in rovina, dissestare German verfallen, ruinieren.

derrúta , nf: dirruta Definition s'efetu de su derrúere Synonyms e antonyms arruinu, desacatu, sderrocu, sderrota, sderruimentu | ctr. benefíssiu, mezoru Sentences pariat zente nóbbile, ma unu pagu coment'e in derruta Etymon srd. Translations French ruine English ruin Spanish ruina Italian rovina German Ruin.

dissàntara , nf, nm: dissàntaru Definition su bogare de pare sa cosa Synonyms e antonyms arruinu, derruta, desacatu, destrossa, gastu 1, iscunsertu, istrópiu, sderrocu, sderrota, sderruimentu Etymon srd. Translations French dégât, ruine English damage, ruin Spanish daño, ruina Italian guasto, rovina German Verfall.

guastài, guastàre , vrb Definition fàere guastu, iscónciu o dannu a calecuna cosa; pudrigare, nau de cosas de papare / pps. guastadu, guastau, guastu Synonyms e antonyms addagnai, bastare 1, irguastae, iscunsertare, pèldere / ammagagnare | ctr. arragnare, aconciai Sentences no est totu curpa de is fogus si sa campagna s'est guastendi ◊ amus guastu sa màchina a fortza de li pònnere bàrrios a tropu ◊ no la ponzas a segare cosa tosta, sa fórtighe, ca la guastas! ◊ sas arburedhas las at totu guastas su bentu ◊ custas lampadinas, po comenti funt postas, bastat chi si ndi guastit una e non si alluint mancu is àteras 2. cussu mànigu si est guastu, lassadu fora de su frigoríferu ◊ sa cosa cota puru cheret menzus posta in friscu, ca sinono si guastat Etymon itl. Translations French gâter, abîmer English to ruin, to spoil Spanish estropear Italian guastare, danneggiare, rovinare, avariare German beschädigen, verderben.

ispérdidu , pps, agt: ispérdiu, spérdiu Definition de ispèrdere; chi no si agatat prus; a logos, guastu, malu, totu andhau male, abbandhonau Synonyms e antonyms ispéirtu, isperevunniu Sentences su logu irbandhonadu, chentza bi colare prus neune a bi triballare, si ch'est ispérdidu 2. assimbillat a una bidha ispérdia 3. cussu casu non fut ispérdiu, ansis fut peri bonu! (G.C.Mameli) Translations French disparu, ruiné English lost, destroyed, gone to ruin Spanish desaparecido, destruido, estar echo una ruina Italian scomparso, distrutto, andato in rovina, desolato German verschwunden, zerstört, verfallen.

istrassàre , vrb: istrassiare Definition batire a malu puntu, de su dannu meda, orruinare Synonyms e antonyms arroinare Sentences ahi, Sardigna, comente ses tue, dae cantos canes ses istrassiada! Translations French ruiner English to ruin Spanish arruinar Italian mandare in rovina German Zugrunde richten.

perdisciòne , nf: perdissione, perditzione, perditzioni Definition su pèrdere, su perdimentare, su andhare male de sa cosa / èssere a p. = (nau de ccn.) macu deretu, chi no faet a ndhe fàere supa Synonyms e antonyms disperdíssiu, isperdíciu 2. est a perdissione cussa cosa: no ndhe lucuramus nudha! Translations French perdition English ruin Spanish perdición, desperdicio Italian perdizióne German Verderben.

roghína , nf, nm: arruinu, roina, rughina, ruina, ruinu Definition dannu mannu, meda; ruinu si narat fintzes po ruinzu, orruina Synonyms e antonyms bisorruta, desacatu, iscalabru, isciàsciu Sentences si unu contr'a s'àteru si parat, de domo sa ruina si preparat ◊ in s'istiu sa Sardigna est un'inferru de focos, de roghina, de morte ◊ cussu est sa rughina de sa domo! ◊ est diventada piena de dogni ruinu, custa pàtria mischina ◊ si bi mancat su trigu, ozu e casu finas pro nois est una ruina! (Màsala) Surnames and Proverbs smb: Ruina, Ruinas Etymon ltn. ruina Translations French ruine English collapse, ruin Spanish ruina Italian rovina German Ruin.

roghinàre , vrb: arroinare, orroghinare, rughinare, ruinai, ruinare Definition fàere dannu a una cosa, a unu, de mala manera, de no ndh'èssere prus bonu, de no ndhe pòdere bàlere o serbire prus prus Synonyms e antonyms abbutinare, derrocai, derrúere, iscalabrare, iscempiai, ispèldere, istrossare | ctr. agiudai Sentences mi l'as rughinada tue: si no l'aias lassada andhare cada die a dommo issoro, sa conca no l'aiat pérdia chin cussu preducosu! ◊ cussa morte at rughinau sa famíllia Etymon ltn. ruinare Translations French ruiner English to ruin Spanish arruinar Italian rovinare German beschädigen, ruinieren.

sciàsciu , nm: [scià-sciu] Definition su sciasciai, su distrúere totu Synonyms e antonyms arruinu, desacatu Sentences eis biu totu su sciàsciu chi ant fatu is Tedescus in custa guerra? ◊ eus a intendi su sciàsciu: sàbudu dhus depint interrogai in tribbunali ◊ it'est su sciàsciu chi as fatu andendi a su buju a cicai cosa? ◊ agabbadha, deghinou sutzedit caincunu sciàsciu mannu! ◊ candu at a sutzedi totu su sciàsciu de sa fini de su mundu? Etymon srd. Translations French destruction English ruin Spanish destrucción, ruina Italian distruzióne, rovina German Zerstörung, Zerfall.

sderrócu , nm: irdorrocu*, sdorrocu Definition su ndhe orrúere o betare calecuna cosa, meda, a cropu coment'e isconciandho e distruendho totu; s'efetu de su sdorrocai, sa moida manna, su tzàcurru o fragassu chi faet Synonyms e antonyms arruinu, derruta, desacatu, sderrota, sderruimentu / isciarrocu, mamudinu, sciumbullu, sculumerdu, stragambullu, torrocaxa, torrocu Sentences apu inténdiu su sdorrocu de comenti est arrutu in s'aposentu de letu: at móviu fintzas su letu e si at fatu un frincu in conca! Translations French écroulement, grondement English ruin, rumble Spanish derribo, fragor Italian rovina, boato German Einsturz, Getöse.