Abbreviations Legenda | Symbols Legend

imbatiàre , vrb: ingatiare Definition abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po sa morte de s’unu o de s’àtera (tempos cumpostos cun aus. èssere e àere) Synonyms e antonyms agatiare, ifiudare, sciudai, sviurai Sentences de candho aiat imbatiadu no li fit mai mancada de manos sa ruca e su fusu ◊ custu li fit capitau apustis chi si fit ingatiaa Etymon srd. Translations French être veuf English to be left a widow (er) Spanish enviudar Italian restare védovi German verwitwen.

imbremigài , vrb: imbremigare, imbremmigai, ingermigae, -ai, -are, ingremigae Definition pònnere su greme, mescamente comente faet in sa linna chi portat sa tíngia, o in sa carre, in sa petza, in frutuàriu chi si guastat Synonyms e antonyms bermigare, bermire, soldire / abbrumai, infarraciai, pipionire, pubujonare Sentences pudésciu e imbremigau chi dh'agatint! ◊ custa linna si est totu imbremigada, de cantu est bècia ◊ s'antunna cheret cota luego pro no s'imbremigare ◊ càstia ca sa castàngia s'ingérmigat! Etymon srd. Translations French se vermouler English to be wormeaten Spanish agusanarse, carcomer Italian inverminire, tarlare German wurmig werden.

incalchetàre , vrb: incaschetare Definition incasciare o pònnere un’idea firma in conca, fintzes chentza de motivu Synonyms e antonyms incasciae Sentences si che l'at incaschetadu, como, ca depet fàghere gai, e no lu fúrrias prus dae s'idea sua! Translations French se mettre en tête English to be fixed Spanish obstinarse Italian fissarsi, inculcare German eine fixe Idee haben.

incaniàre , vrb Definition no àere làstima nudha, su èssere malos che cane Synonyms e antonyms incanire 1, iscaniare Etymon srd. Translations French être cruel English to be cruel Spanish hacerse cruel Italian èsser crudèle, non aver compassióne German grausam sein.

incaníre 1, incaníri , vrb, rfl Definition fàere su cane, èssere malu, chentza làstima peruna, arrennegare che cane Synonyms e antonyms incaniare Sentences sa malasorti si est incania cun Mariedha de sa primu dí chi at biu sa luxi, scedada!(G.Ortu) Etymon itl. incanire Translations French s'acharner English to be pitiless Spanish ensañarse Italian accanirsi German sich erbosen.

inchimerài, inchimeràre , vrb: inchimeriare Definition pigare chimera, pigare o giare arennegu, fintzes pònnere in conca calecuna idea a bisura de chimera Synonyms e antonyms abbetiae, achibberare, acroconai, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchimerire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Sentences sendhe míseru isciau, t'inchimeras e ti faghes padronu in prepoténtzia (P.Casu)◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ si bulluzat su mare, dae subra l'inchimerant sas nues… in pag'ora est un'inferru! ◊ sas aeras inchimeradas no faghent isperare in dies bonas ◊ si inchimeras a mie, ti zuro chi non cantas prus in logu! (M.Z.Funedda) Etymon srd. Translations French s'obstiner, s'irriter English to be obstinate Spanish obstinarse, empeñarse Italian incaponirsi, alterarsi German sich versteifen, sich erregen.

incispíre , vrb Definition coment'e mandhare o bogare cispa, ischintídhias, catzare fogu, nau in cobertantza de una manera de fàere fogosa, forte, airada Etymon srd. Translations French flamboyer, faire fureur English to blaze, to be the rage (all) Spanish chispear Italian fiammeggiare, furoreggiare German aufflammen, großen Erfolg haben.

incrèschere , vrb: incresci, incrèsciri Definition giare ifadu, giare incruescu, ma mescamente sentire calecunu dolore o fintzes unu dannu, unu dispraxere Synonyms e antonyms dispiàghere, dòlere, ifadare, incrudèschere Sentences non dia chèrrere incrèschere a nisciunu (G.Fiori)◊ aia bisonzu e apo incréschidu 2. dh'increscit una camba ◊ m'increscit una denti, m'increscint is arrigus 3. su de no premiare una poesia in calchi cuncursu no devet incrèschere e ne ammutzighilare sos cuncurrentes Etymon itl. increscere Translations French avoir mal, être désolé English to ache, to be sorry Spanish doler, lamentar Italian dolére German schmerzen.

infarraciài, infarratzài , vrb: infarrutzae, infarrutzari, infarrussai Definition nau de sa linna bècia, agiummai coment'e fàere o essire a farra, guasta, totu istampada; foedhandho de fruta chistia, tzucorare a sola Synonyms e antonyms afarratzai, afarrixedhai, afarruciare, irfarinare, pipionire Sentences est fatu de linna bècia chi no infarratzat ◊ crepau siat, che doga infarraciara! 2. sa figu sicà si papat candu est bene infarrutzà Etymon srd. Translations French se vermouler English to be worm-eaten Spanish carcomer Italian tarlare German wurmstichig machen.

infendiài , vrb: infindhiare, infindhigare, isfindhigare, sfendiai Definition nau de sa fémina, naschire su fedu nou Synonyms e antonyms iglierare, insinnigare, iscendiai, palturire, springiai | ctr. imprignare Sentences chi impríngias ge as a infendiai! Etymon ltn. *exfendicare Translations French accoucher English to be delivered of Spanish parir, alumbrar Italian partorire German gebären.

insinnigàre , vrb rfl: iscinigare, iscinniare, iscinnigare, issindhigare, issinnigare Definition nau solu de fémina, fàere su fedu, naschire unu fígiu Synonyms e antonyms iglierare, infendiai*, iscendiai, palturire, springiai Sentences l'apo preguntadu si si fit issindhigada sa muzere (G.Ruju)◊ ant ischípiu chi cudha fémina si fut issindhigada ◊ no dh'ischius chie at issindhigau de pagu in bidha Translations French accoucher English to be delivered (of a child) Spanish parir Italian partorire, sgravarsi German gebären.

intemperiàre , vrb Definition fàere tempus légiu; batire o fàere a influentza Synonyms e antonyms temperare 2. ma at intemperiau, ocannu!… Etymon srd. Translations French faire mauvais temps English to be bad weather Spanish hacer tiempo malo Italian far cattivo tèmpo German schlechtes Wetter sein.

irfodhiàre , vrb: isfodhare, isfodhiare Definition coment'e pèrdere su súlidu, s'ària; èssere a fodhidas, torrare àlidu a pelea e a moida, coment'e chi is prumones siant unu fodhe; fintzes pèrdere o abbrandhare s'arrennegu Synonyms e antonyms abbatimare, afandhare, assagadare, assupai, isalidare, sufratare Sentences sos pitzinnos curriant fatu de sa moto fintzas a s'irfodhiare ◊ si fit irfodhiatu coment'e unu fodhe nandhe: Galu bi ndh'at? Etymon srd. Translations French s'époumoner, essouffler English to breathe (out), to be out of breath Spanish resollar, resoplar, jadear Italian sfiatare, respirare affannosaménte German ausströmen, Atemnot bereiten.

iscaniài, iscaniàre , vrb Definition no àere làstima, fàere su cane, tratare male Synonyms e antonyms incaniare Sentences Deus no iscàniat mai is chi si cunfessant pecadoris Translations French être cruel English to be cruel Spanish endurecerse, no tener corazón Italian èsser crudèle, non aver compassióne German herzlos sein, mitleidlos.

iscascedhàe, iscascedhài , vrb: iscassedhai, iscassedhare, iscassidhare, iscassellare, scascedhai Definition mòvere, essire de su giustu (nau fintzes de cumportamentu), no àere manu firma faendho una cosa, fàere unu movimentu pagu precisu, illascinare (e si narat fintzes de sa cosa chi si manígiat), fartare; fintzes betare de cuadhu Synonyms e antonyms allescinai, iscassedhire, mòere / millire Sentences fui seghendi a lepa, mi at iscassedhau sa manu e mi seu ingortu ◊ mi at iscassedhau sa manu: mi ndi apu ghetau tropu, de binu! ◊ pudendi in bíngia, si bit ca mi at iscassedhau sa manu e babbu si ndi est acatau ◊ nanca benias a is otu e funt is otu e mesu: iscassedhada s'ora ti est?! ◊ mi est iscassedhau s'ollu: immoi custa cosa est tropu cundia! 2. est iscassidhau in s'iscamedhadorju Etymon srd. Translations French déconner, jeter, démonter English to be wrong, to throw Spanish equivocarse, temblar, desmontar Italian sgarrare, sbalzare German nicht genau sein, nicht genau gehen, werfen.

ispirài , vrb: ispirare, spirai Definition fàere s'úrtimu respiru, èssere in puntu de morte, morindho Synonyms e antonyms buchiai, mòrrere Sentences ispirendi apu a nai "Mòrgiu po sentimentu!"◊ ses sinzilla po mei finas a ispirai ◊ in cussu, li benit s'alenu mancante, sa carena cumponet e istirat, totu est finidu: finalmente ispirat ◊ po cunverti su pecadori tui in gruxi as ispirau (T.Cara) 2. semus ispirendhe de sidis Etymon itl. Translations French agoniser, expirer English to pass away, to be dying Spanish expirar Italian agonizzare, spirare German im Sterben liegen, sterben.

ispramài, ispramàre , vrb: isprammare, spramai Definition tímere, pigare assíchidu, fàere a tímere meda Synonyms e antonyms acicai, apramare, asciuconare, asciustrare, assantiare, aterrighinare, isprauriri, isturdinare, sadhie, spetziai, stremessiri Sentences bidindhe sa mere ruta, sa teraca s'isprammat e comintzat a pònnere sas boghes ◊ su fragassu at fatu isprammare finas un'ómine valorosu ◊ sos astores falant in sas cussorzas isprammendhe sas chedhas apaxiadas ◊ bi at chie zàgarat su cane isprammàndhelu cun carchi frunzita Etymon ctl. espalmar Translations French frémir d'horreur, horrifier English to be horrified Spanish horripilar, espeluznar Italian raccapricciare, inorridire German schaudern, entsetzen.

istonài, istonàre , vrb: stonai Definition su no èssere a tonu, intonaos de boghe, fintzes su no torrare paris de duas cosas, in calecuna chistione Synonyms e antonyms distonai Translations French chanter faux, détonner English to be out of tune Spanish desentonar, desafinar Italian stonare German falsch singen.

istontorronàu , agt Definition chi est coment'e leau a conca, leau a tòrronos de no cumprèndhere bene, de si pàrrere orruendho, de no istare prantau Synonyms e antonyms ibbadhinadu, scimingiau Sentences vièndhesi in mesu de cussu badalocu, ispramau e istontorronau, non dischiat a uve si che fughire Etymon srd. Translations French qui éprouve des vertiges English to be overcomed by dizziness Spanish mareado Italian preso da vertìgini German schwindelig sein.

istriàre 1 , vrb Definition sentire istriore de su fritu o de sa timoria Synonyms e antonyms arpilare, astriare* Translations French frémir d'horreur English to be appalled Spanish espeluznarse Italian raccapricciare German schaudern.

«« Search again