Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afrinzàre , vrb Definition passare acanta agiummai tocandho, tocare a lébiu a lébiu, imbarare; fintzes istare a s'atrollada cun ccn., su si pònnere impare a istare o a fàere calecunu afàriu / no ndhe afrinzat ne a perda e ne a muru = no ndi fait bèni una Synonyms e antonyms afrinare, ifrixare Sentences sas carradas, candho sunt prenas dat gosu fintzas su las afrinzare! ◊ crachina bella sa de Narbolia: candho ti afrinzas a su muru no atacat a su bestimentu! 2. ais biu cun chie si ch'est afrinzada cussa? Ma no at a durare meda! Etymon srd. Translations French frôler, raser English to graze Spanish rozar, rasar Italian rasentare German streifen.

afrínzu 1 , nm Definition su afrinzare, su passare acanta agiummai tocandho, su tocare a lébiu a lébiu; fintzes atzerodhu, improdhu, cosa male cumbinada, fata chentza cabu, cosa chi no andhat bene Synonyms e antonyms isfrisada 2. cussu est un'afrinzu, no est cosa séria! Etymon srd. Translations French frôlement English grazing Spanish roce Italian sfioraménto German Streifen.

assiàre , vrb Definition fàere a errigas, a sias Synonyms e antonyms aviai Sentences sas istellas si àmpulant, si abbassant, si atrofizant, surcandhe s'àera àssiant Etymon srd. Translations French rayer English to rule Spanish rayar Italian rigare German streifen.

ifrixàre , vrb: isfrisare, isvrixare Definition passare acanta meda, arrasigandho, agiummai tocandho Synonyms e antonyms afrinare, afrinzare, atuciare, frasiari Sentences li so passadu a fiancu ifrixèndhelu ◊ su cane ch'essit che allutu, si che betat a putu in d-unu buscu pariat chi l'aiat isvrixadu su raju ◊ su calore de sa tita mai isvrixada mi turmentat su coro ◊ si li acúrtziat su trau a deminos chi li fit isvrixendhe sos caltzones cun sos corros Translations French frôler English to graze Spanish rozar Italian sfiorare German streifen.

iscadrapiàre , vrb: scadrapiare Definition fèrrere de fiancu, coment'e a arrasigadura Synonyms e antonyms arrasciare, arrasicare, ratzigare, saricare Translations French frotter English to graze Spanish rozar Italian prèndere di strìscio German streifen.

pàltza , nf: parta, partza, peatza, piata, piatza, plassa, platza, pràcia, prassa, prata, pratza Definition logu largu meda e in paris fatu apostadamente in bidhas e citades; logu larghitu, fintzes su tretu tra un'órdine e àteru de sa bide in bíngia (pratza de sarmentu), fintzes giuale, órdine de bide, su tretu o cortiledhu ananti de sa genna de una domo (fintzes in s'orruga), tretu ananti de unu barracu, totu su tretu asuta de una mata; dhu narant a s'argiola puru; postu / min. partzighedha, pratzita, prassigedha Synonyms e antonyms bàlliu, cortile, cortina Idioms csn: fai pratza = fàghere sa piatza, ammanitzare, ordiminzare sa chistione a manera chi, candho unu dimandhat, sa zente siat pronta a nàrrere chi ei; pònnere una cosa in pratza = pònnere in craru una chistione; in pratza de Fulanu = in sa carrela inue istat Fulanu, in dainanti de domo sua; letu de piatza e mesa, a duas piatzas = letu mannu pro duus, a duus tantis de su letu po unu; pratza de letu = su tretu in dainanti de su letu; sa landhe falat a sa prata (in cobertantza)= sos benes de unu tocant a sos parentes; èssere a piata franca (nadu de chie pagat pro istare in carchi logu)= àere postu o allozu in donu; una pratza de pudhas = chedha de pudhas (tentas in cortile) Sentences mesanote est tocada, onzi piata est deserta ◊ in sa pratza de bidha is piciocas e piciocus fiant giai isciampitendi ◊ sa piata sentza pisedhina paret beranu sentza rúndhines ◊ in donzi parta in ube si est firmadu pro totus est istadu un'iscarmentu ◊ giogao semper in partza o in caminu ◊ sa gente est in sa pratza: a chie chistionat, a chie est ciciu 2. cada massaja mundhabat sa prata sua e sos caminos abbarrabant netos ◊ ndi sutzedint de cosas in sa platza mia!…◊ depio carrare linna a prata de pinnetu ◊ apu agatau una bella pràcia de corrorinu ◊ sas pratas sunt semenadas de uliba ◊ e aundi dhu bis, tui, passendi, in pratza de letu?! ◊ una borta iant fatu su triatu in prassa de Bennardu ◊ duas pratzas ainnantis de domu de bosatrus ant bociu a Bissenti! 3. in sa prata pulida cun apentu s'isparghent sos mannugros e manadas, poi sos boes cun pedras ligadas tríulant su laore in bonu assentu (Z.Piludu) Surnames and Proverbs prb: bixina bona, funtana in pratza Scientific Terminology bdh Etymon itl. Translations French place, esplanade, allée English square, open space, walk Spanish plaza, claro, senda Italian piazza, spiazzo, andana German Platz, offener Platz, freier Streifen zwischen zwei Baumreihen.

sciorroncinài, sciorronciuài , vrb: sciurrunciài Definition su forrogare e ispartzinare chi faent is pudhas cricandho cosa de bicare, andhare cricandho, tocandho; passare o andhare friga friga Synonyms e antonyms iforrogare, isforronciare, isterronciare, scarrovai, scorrovonai / scrabutzinai Sentences is pudhas sciorrónciuant sa cosa ammuntonada ◊ sciorrónciua sciorrónciua, sa pudha at aghetau unu sodhixedhu in su lodami ◊ is perdixis bandant a sa stua a sciurrunciai ◊ unu caboni nci essit e sciurrúncia sciurrúncia arribbat acanta de unu boscu 3. me in bidha sa piciocalla sciorrónciuat a totu dí me is arrugas. Translations French fouiller, gratter le sol, se frotter English to scratch about, to rub oneself Spanish hurgar, frotar Italian razzolare, strusciarsi German scharren, sich streifen.

scrabutzinài , vrb: scrabutzionai Definition iscarrafiare o forrogare comente faent is pudhas; passare o andhare friga friga, nau siat de gente e siat de bestiàmene / s. su fogu = morigare, acontzare su fogu Synonyms e antonyms arruncinai, scarrovai, sciorroncinai, sforrogonai, scrabussonai / scrovinai Sentences is pudhas funt scrabutzinendi terra 2. e bessiminci, gei ses un'ora scrabutzinendi! 3. su fogu est istudau, no serbit a dhu scrabutzinai! ◊ tocat a scrabutzionai su fogu po no ndi dhu lassai istudai Translations French se frotter English to rub oneself Spanish frotar, rozar Italian strusciarsi German sich streifen.

tíra , nf, nm: tiru 2 Definition crantu, orrugu longu e istrintu de calecuna cosa, pruschetotu de cosa lada (orrobba, pedhe e àteru), nau fintzes de tretu de terrenu istrintu e longu; fintzes errigas de colore diferente in s'orrobba / min. tiredha, tiriedha, tirighedha, tirinedha, tirixedha Synonyms e antonyms loria, tirete, zira Idioms csn: faindi tiras, de unu = bogare a corriolos, fàgherelu a bisera; segai a tiras = a tizas longas Sentences nemus cosit una tira de arrobba noa a unu bestiri béciu ◊ portàt is peis e is manus trogaus a tiras de linu ◊ at segau su lentzolu a tiras a tiras ◊ cun sas frófighes at segadu sa velina a tirighedhas ◊ de bestiolus nci nd'at a màncias e a tiras 2. a s'orbescidroxu iat bistu una tira de terra: fiat un'ísula ◊ tengu una tira de terra chi no balit nudha Etymon ctl., spn. Translations French bande, lange English strip, band Spanish tira, raya Italian strìscia, banda, fàscia German Streifen.

vía , nf: bia* Definition su logu inue si passat; genia de síngia de calecuna cosa (fintzes de colore diferente); parte, bandha de unu logu, de una posidura Synonyms e antonyms arruga 1, caminu, carrela, istrada, sia 2 / ala, bandha, parte / tiza Idioms csn: sa via de conca = sa riga, sa via de pilu, sa viedha o scrima acomenti is pilus petonaus funti ghetaus a una parti e àtera Sentences su celu est aviau, totu a vias a vias 2. at lassatu sa gianna tuncata dae sa via de intro Surnames and Proverbs smb: (De)vias, (De)ias Translations French bande, raie English stripe, vein Spanish calle, lista, banda Italian strìscia, venatura, lista German Streifen.

zíra , nf Definition tira de css. cosa (orrobba, làuna o àteru), ma fintzes terrenu istrintu e longhitu Synonyms e antonyms tira Sentences connosco su fele trummentosu chi s'ànimu a ziras mi riduet (M.Meridda)◊ cuaiant carres e birgonzas sas ziras mias fatas a latranga 2. sa terra nostra sica e nuda si bestat de birdura in dogni zira! ◊ su sole est nadu e subra ’e sas giaras terras aradas, cun alas lezeras, ruet sa lughe in coloradas ziras (P.Casu) Etymon spn. jira Translations French bande English strip Spanish tira Italian strìscia German Streifen.