agruíe aggruíre
agruinài , vrb: agruniai Definizione su si pesare a boghes, nau de su cane, ma fintzes de gente po dolore forte Sinonimi e contrari agruguai, agrumiai, gurruliai, orulare Frasi dh'increscit s'istògumu: tenit asiu innia agruinendi a soa!… ◊ dhi est pigau a cólica, a diarrea, e abarrada est dexi dis crocada, agruinendi Etimo srd.
agrumài , vrb Definizione piscare s'ispruma de su brodu o àteru deasi: si narat fintzes de su pigare a pígiu de pitzu chi faet sa malesa / turra de a. = terudha istampada, pertunta Sinonimi e contrari igrumari, isprumare / apillai Frasi agruma su brodu! Etimo srd.
agrumédu , nm Definizione frutale de aràngios, mandarinos, limones.
agrumène , nm Definizione frutuàriu de sabore aghedu comente funt, prus che àteru, s'aràngiu, su mandarinu, su limone Etimo srd.
agrumiài , vrb Sinonimi e contrari abeliai, agruguai, agruinai, aguriai, gurruliai, orulare Frasi agrumiendi, mischinu, parit unu cani! ◊ immoi chi dhus apu certaus funt citius e no papant: funt agrumiendu!… Etimo srd.
agrumíne , nm Definizione agriore, su èssere aghedu, pitzigorosu, nau de sa cosa (o fintzes de unu fàere, de su nàrrere po comente si foedhat cun pagu crabbu, cun afuta) Sinonimi e contrari acidúmini, acriore, acriúria, agrura Etimo srd.
agrúmiu agróniu
agrummadúra , nf Definizione su agrummae; su tzuncedhu o civraxedhu chi si ndhe bogat de sa farra.
agrummàe , vrb Definizione sedatzare e seberare coment'e a bentuladura sa símbua (chiu) in su palinedhu po essire bene límpia bodhindhondhe méngius su tzuncedhu o chivarzu (civraxedhu).
agrungiài, agrungiàri , vrb Definizione tènnere ganamala po àere papau cosa tropu grassa, o chi si crisat; fintzes iscuntentare, dispràxere Sinonimi e contrari aconare, afastiai, ascamare, colloviare / discuntentai Frasi cussa cosa chi apu papau mi at agrungiau s'istògumu.
agrúngiu , nm Definizione ganalègia chi faet su papare cosa tropu grassa Sinonimi e contrari collóvia, ganamala, isvilimentu, malaggana.
agruniài agruinài
agrúniu agróniu
agruòe , nm: oguoe Definizione
genia de pigionedhu, topi de mata
Terminologia scientifica
pzn, sylvia sarda
Traduzioni
Francese
fauvette sarde
Inglese
dartford warbler
Spagnolo
curruca sarda
Italiano
magnanina sarda
Tedesco
Sardengrasmücke.
agrúra , nf: argura Definizione
su èssere aghedu, nau de cosas de papare o de bufare; su sentire o portare aghedore; in cobertantza, manera de fàere iscontriosa, chi no praghet
Sinonimi e contrari
acidesa,
acidúmini,
acriore,
acriúria
2.
pérdida sa sólita agrura, si dispidesit impresse
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
acidité,
aigreur
Inglese
acidity
Spagnolo
agrura,
acidez
Italiano
acidità,
agrézza
Tedesco
Säure.
agruspiài , vrb Definizione betare o fàere orrosinas, betare cosa fine a manera de orrúere ispainada, istidhigare abba, abbare Sinonimi e contrari paspiare, ispergiare 2. a manu prena mi agrúspiu su coru…
agrúspiu , nm Definizione su agruspiai Sinonimi e contrari paspiada, strichidhada 2. dh'ia a bolli tzerriai a su bentu su nòmini chi mi trumbullat is notis, ma timu chi dhu spràtzinit in agrúspius de luxis istudadas (A.C.Serra)
agrústu , nm: argustu Definizione
luo, fundhu de bide mannu fatu crèschere in calecuna mata
Sinonimi e contrari
arbustu*,
barrali,
bégula,
berguladu,
bidichinzu,
imbragu,
lú,
parra,
pilighinzu,
pórtiu,
trica,
tricarju
Frasi
mannoi prantesit un'àlbure de péssighe in s'oru de s'agrustu ◊ un'agrustu tenia in sa corte ma no essendhe prus pudadu no fit che prima bellu e forte ◊ so inoche, in sa corte, suta de s'argustu ◊ si at inchesu unu mesu zigarru e si l'est assaporjandhe in s'umbra de s'argustu
Traduzioni
Francese
pergola
Inglese
bower
Spagnolo
parra
Italiano
pèrgola
Tedesco
Weinlaube.
agrútzulu , agt Definizione nau de àghina, chi est agra, agheda, pagu cota, crua Etimo srd.