agruíe aggruíre
agruinài , vrb: agruniai Definitzione su si pesare a boghes, nau de su cane, ma fintzes de gente po dolore forte Sinònimos e contràrios agruguai, agrumiai, gurruliai, orulare Frases dh'increscit s'istògumu: tenit asiu innia agruinendi a soa!… ◊ dhi est pigau a cólica, a diarrea, e abarrada est dexi dis crocada, agruinendi Ètimu srd.
agrumài , vrb Definitzione piscare s'ispruma de su brodu o àteru deasi: si narat fintzes de su pigare a pígiu de pitzu chi faet sa malesa / turra de a. = terudha istampada, pertunta Sinònimos e contràrios igrumari, isprumare / apillai Frases agruma su brodu! Ètimu srd.
agrumédu , nm Definitzione frutale de aràngios, mandarinos, limones.
agrumène , nm Definitzione frutuàriu de sabore aghedu comente funt, prus che àteru, s'aràngiu, su mandarinu, su limone Ètimu srd.
agrumiài , vrb Sinònimos e contràrios abeliai, agruguai, agruinai, aguriai, gurruliai, orulare Frases agrumiendi, mischinu, parit unu cani! ◊ immoi chi dhus apu certaus funt citius e no papant: funt agrumiendu!… Ètimu srd.
agrumíne , nm Definitzione agriore, su èssere aghedu, pitzigorosu, nau de sa cosa (o fintzes de unu fàere, de su nàrrere po comente si foedhat cun pagu crabbu, cun afuta) Sinònimos e contràrios acidúmini, acriore, acriúria, agrura Ètimu srd.
agrúmiu agróniu
agrummadúra , nf Definitzione su agrummae; su tzuncedhu o civraxedhu chi si ndhe bogat de sa farra.
agrummàe , vrb Definitzione sedatzare e seberare coment'e a bentuladura sa símbua (chiu) in su palinedhu po essire bene límpia bodhindhondhe méngius su tzuncedhu o chivarzu (civraxedhu).
agrungiài, agrungiàri , vrb Definitzione tènnere ganamala po àere papau cosa tropu grassa, o chi si crisat; fintzes iscuntentare, dispràxere Sinònimos e contràrios aconare, afastiai, ascamare, colloviare / discuntentai Frases cussa cosa chi apu papau mi at agrungiau s'istògumu.
agrúngiu , nm Definitzione ganalègia chi faet su papare cosa tropu grassa Sinònimos e contràrios collóvia, ganamala, isvilimentu, malaggana.
agruniài agruinài
agrúniu agróniu
agruòe , nm: oguoe Definitzione
genia de pigionedhu, topi de mata
Terminologia iscientìfica
pzn, sylvia sarda
Tradutziones
Frantzesu
fauvette sarde
Ingresu
dartford warbler
Ispagnolu
curruca sarda
Italianu
magnanina sarda
Tedescu
Sardengrasmücke.
agrúra , nf: argura Definitzione
su èssere aghedu, nau de cosas de papare o de bufare; su sentire o portare aghedore; in cobertantza, manera de fàere iscontriosa, chi no praghet
Sinònimos e contràrios
acidesa,
acidúmini,
acriore,
acriúria
2.
pérdida sa sólita agrura, si dispidesit impresse
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
acidité,
aigreur
Ingresu
acidity
Ispagnolu
agrura,
acidez
Italianu
acidità,
agrézza
Tedescu
Säure.
agruspiài , vrb Definitzione betare o fàere orrosinas, betare cosa fine a manera de orrúere ispainada, istidhigare abba, abbare Sinònimos e contràrios paspiare, ispergiare 2. a manu prena mi agrúspiu su coru…
agrúspiu , nm Definitzione su agruspiai Sinònimos e contràrios paspiada, strichidhada 2. dh'ia a bolli tzerriai a su bentu su nòmini chi mi trumbullat is notis, ma timu chi dhu spràtzinit in agrúspius de luxis istudadas (A.C.Serra)
agrústu , nm: argustu Definitzione
luo, fundhu de bide mannu fatu crèschere in calecuna mata
Sinònimos e contràrios
arbustu*,
barrali,
bégula,
berguladu,
bidichinzu,
imbragu,
lú,
parra,
pilighinzu,
pórtiu,
trica,
tricarju
Frases
mannoi prantesit un'àlbure de péssighe in s'oru de s'agrustu ◊ un'agrustu tenia in sa corte ma no essendhe prus pudadu no fit che prima bellu e forte ◊ so inoche, in sa corte, suta de s'argustu ◊ si at inchesu unu mesu zigarru e si l'est assaporjandhe in s'umbra de s'argustu
Tradutziones
Frantzesu
pergola
Ingresu
bower
Ispagnolu
parra
Italianu
pèrgola
Tedescu
Weinlaube.
agrútzulu , agt Definitzione nau de àghina, chi est agra, agheda, pagu cota, crua Ètimu srd.