axéliu axébiu
axénu agénu
axerài achedàre 1
axéru axédu
àxi , nm: àxili Definizione genia de mata de logos chi dhue at abba Sinonimi e contrari atoa, sarpa, toa.
axiadamènti , avb Definizione cun axiu, in manera trista Frasi at fuedhau axiadamenti cun boxi séria, agiummai prangendi.
axiadésa , nf: (a-xi-a-de-sa) Definizione genia de pentzamentu, de arreolu, su èssere axiaos, tristos dispràxios meda, afrigios Sinonimi e contrari axiori, axiu Etimo srd.
axiài , vrb: (a-xi-a-i) aziare
Definizione
giare axiu, ifadu, afannu, fàere sufrire
Sinonimi e contrari
angultiare
/
arròschere,
cascaviare,
ifadare
Frasi
dhi portànt tandu malàidus axiaus de dónnia mali (Ev)◊ no los sigas a aziare: si sighis gai, cussos ti faghent a sucu! ◊ ses tra lupos chi guai los azies ◊ su piciochedhu nd'iat fatu tantis e totus ndi fiant axiaus e arróscius ◊ pro issos tantu male mi aziat! ◊ giai ca mi at axiau mi ndi andu! ◊ cussu pregontu mi axiat
Cognomi e Proverbi
prb:
àcua pregada, àcua axiada (= abba sighida, chi sighit, chi durat faghindhe)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
angoisser,
troubler
Inglese
to perturb,
to anguish
Spagnolo
angustiar,
turbar
Italiano
angosciare,
conturbare
Tedesco
ängstigen,
aufregen.
axiàu , pps, agt: aziadu Definizione de axiai; chi est pigau de dispraxere, de tristura, chi est sufrendho calecuna cosa, calecunu axiu; chi giaet axiu; chi tenet àsiu, tempus de istare, de abbarrare Sinonimi e contrari angultiosu, fastiziosu / ifadosu 2. mi seu sétzia axiada asuta de sa mata de sa néspula e mi seu lassada sbelliai de su fragu de su frori ◊ su pitzinnu est aziadu, sèmpere pranghendhe! 3. axiadedha est, custa fémina!… no si ndi andat prus!
axibèdha , nf Definizione genia de pischighedhu minudu de papare totu Frasi s'axibedha si podit fai frita o a budhiu po fai sa supa Terminologia scientifica psc.
axilèstra, axiléstru agiléstru
àxili àxi
axilitàe, axilitài, axilitàri , vrb Definizione foedhandho de unu pegus mortu, fàere a petza, segare a orrugos segundhu is partes diferentes, ma fintzes aprontare, fàere a manera chi unu o una cosa siat pronta Sinonimi e contrari abrontai, ammanitzare Frasi axilitae cussa petza po dha còere a orrostu!◊ si dividint is pegos e si ndhe dhos leant a domu po dhus axilitari.
aximài agimmài
àxina àchina
axinèdha , nf Definizione min. de àxina: segundhu comente si narat, àghina meda, segundhu comente àghina metzana Frasi axinedha dhoi at, in bíngia, ocannu!…
axinitài aciannitài
axiòri , nm: (a-xi-o-ri)
Definizione
su tènnere o sentire axius
Sinonimi e contrari
afannia,
afannu,
agiu,
apensamentu,
dispraxeri,
iscancagori,
tristesa
| ctr.
assussegu,
cuntentesa
Frasi
si afrigit su coru e tremit su sentidu chi arregollit in s'ària chèscias e suspirus de axioris
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
affliction,
angoisse
Inglese
affliction,
woe
Spagnolo
aflicción,
preocupación
Italiano
afflizióne,
angòscia,
preoccupazióne
Tedesco
Angst,
Sorge.
axiósu , agt Definizione chi giaet dispraxere, chi est intzimia de pena, de turmentu Sinonimi e contrari agoniosu, angultiosu, congosciosu Etimo srd.
axitóriu agitóriu