frisciàre 1 , vrb Definizione
genia de sonu chi faent is gatos candho funt firmos sérios coment'e dormindho
Sinonimi e contrari
aggrogotai,
arrasai,
grunnire,
igrisai,
raulare,
runidare
Frasi
a frisciare frísciat s'atu
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ronronner
Inglese
to purr
Spagnolo
ronronear
Italiano
fare le fusa
Tedesco
schnurren.
fríscias , nf pl Definizione
is cundhutos inue passat s'ària in prumones
Sinonimi e contrari
bruncos
Traduzioni
Francese
bronches
Inglese
bronchi
Spagnolo
bronquio
Italiano
brónchi
Tedesco
Bronchien (Pl.).
friscidàe , vrb Definizione moidare, fàere moidedha (es. de abba calandho in is errios).
frisciòla, frisciólu , nf, nm: frissiola, frissiolu, frixola Definizione s'istrégiu chi si ponet a fríere; su chi si dhue ponet a fríere, mescamente una genia de druche chi si faet a carrasegare Sinonimi e contrari fressonera, frighigiola, saltàina / cata, frijola, típula Frasi est sempre a tzarra sighida che frisciola de chibudha! ◊ aiat postu sos amigos in frisciolu e bei leaiat gustu ◊ gai est s'ou dae tempus antigu: unu andhat in frisciolu o padezone, s'àteru est in tres chidas… pudhighinu! 2. muzere mia preparaiat bellas frisciolas pro las manigare sos pitzinnos ◊ giughiat prosciutos e saltitzos e frisciolos Terminologia scientifica stz, mng Etimo srd.
frisciòne , nf: aflissione*,
fritzioni Definizione
genia de sentidu de istima o de làstima chi si provat po s'àteru
Sinonimi e contrari
afetu,
amore,
apegu,
istima
/
piaidade,
piedu
Frasi
in nois no bi at unca e ne viltade, ca bos amus friscione e no fritesa ◊ benidindhe che a tandho como puru a grusare sas pibiristas mias cun sa friscione de àteras vias! (G.Ruju)◊ benias mustrendhe sa friscione pro s'ischire, su desizu de illargare s'istrutzione
Traduzioni
Francese
affection
Inglese
affectness
Spagnolo
afecto,
cariño
Italiano
affètto
Tedesco
Gefühl.
friscionèra fressonèra
friscionósu , agt: afriscionosu* Sinonimi e contrari cumpassivu, feritzosu, lastimosu, piadosu, piaidadosu / cdh. fritziunosu Frasi tue tenes coro mannu e friscionosu.
frísciu fríschiu
frisciumoríscu , nm Definizione
genia de aparíciu minoredhu chi si ponet po mantènnere friscada calecuna apertura, càscia o àteru, intrau coment’e a gànciu in duas lórigas, fatu de serrare ma no de apèrrere chentza crae
Sinonimi e contrari
luchete
Terminologia scientifica
srr
Traduzioni
Francese
cadenas
Inglese
padlock
Spagnolo
candado
Italiano
lucchétto
Tedesco
Vorhängeschloß,
Vorlegeschloß.
frisciúra fressúra
frisciuràmene , nm Definizione cosa de frisciura, is diferentes arremos chi faent sa frisciura (prumones, figau, coro, isprene).
frisciuràu , nm Definizione unu papare fatu cun sa frisciura segada a orrughedhos, fríssia cun àgiu, pedrusèmene e aciuntu unu tzicu de aghedu a s'acabbada de sa cotura Terminologia scientifica mng.
frisciuréri , agt Definizione nau de ccn., chi faet meda in sa frisciura, dhi praghet a papare frisciura e orrobba de matzàmene Etimo srd.
friscóngiu, friscónzu , agt Definizione chi est unu pagu friscu, unu pagu fridu Frasi fiat unu merí friscóngiu ◊ sériu fuit su manzanu, chelu límpidu e ariedha frisconza chi faghiat praghere a cúrrere e sartiae Etimo srd.
friscorósu friscarósu
fríscu fríschiu
fríscu 1 , agt, nm: frissu 1 Definizione
chi no est caente, chi est bodhiu dae pagu, chi est birde, no est sicau, chi no est asciutu (nau de terra, fintzes úmidu, chi dhue sumit abba); temperadura unu pagu bàscia
Sinonimi e contrari
briscu,
fríghidu
/
friscore,
friscura
/
mústiu 1
| ctr.
budhidu,
sicadu,
sicu
Modi di dire
csn:
avb. de f., a f. = dae pagu; a friscu = candho (sa cosa de manigare) no est ancora sica; ou f. = criadu, fatu de pagu; die frisca = dí (de istadi) chi no est fendi basca; f. che carapigna, che rosa = friscu meda; istare f. (nadu cun ironia de zente) = abetai po debbadas, isbagliai in prenu, abarrai mali
Frasi
unu fiore friscu, unu allizadu si bident in su matessi naiscolu ◊ s'abba est frisca ca fit in frigoríferu ◊ sos ghirrisones de tiria ne sont iscinne friscos e mudados de grogu ◊ su logu in montes est totu friscu candho in campu est totu sicu ◊ sos culirzones si faghent cun casu friscu
2.
at semenadu pagos ranos de fae tantu pro ndhe assazare a friscu ◊ una crapa est mellanne, dae s'astore de friscu orfanada (G.Delogu)
3.
su sero sa zente in istiu si seit in fora a leare su friscu ◊ mighi ti faghet male su friscu: intradindhe! ◊ sa cosa de bufare in istiu piaghet si est posta in friscu
4.
o padre frantziscanu, si aspetas a Ispanu chi ti fetat limúsina istas friscu!…◊ già isto friscu sentza meighinas!…◊ za fia istadu friscu si aia postu mente a isse!…
Etimo
ltn.
*friscus
Traduzioni
Francese
frais
Inglese
cool,
fresh
Spagnolo
fresco
Italiano
frésco
Tedesco
frisch,
Frische.
fríscu 2 , nm Definizione ispétzia de colla fata cun corgiola de alàsiu (aràngiu burdu) po cassare pigiones Sinonimi e contrari biscu Frasi pilloni, in su friscu ti apodhas! ◊ at parau su friscu po is pillonis Etimo ltn. visc(u)lum.
friscúra , nf Definizione
ariedha chi praghet, a temperadura prus bàscia, prus che àteru in istade candho sa basca est meda / a f., a sa f. = in is oras friscas de sa die
Sinonimi e contrari
friscore,
friscu 1
| ctr.
caentu,
calura
Frasi
candu fait basca, innòi aintru de crésia nci at friscura ◊ mi achero a su balcone pro gosare unu pagu de friscura ◊ in istiu piaghet sa friscura ◊ su stàuli de s'àxina fait una gruta de friscura in is diis callentis ◊ Minnia si fiat ghetada ispollinca asuba de su lentzoru po circai friscura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fraîcheur
Inglese
coolness
Spagnolo
frescura
Italiano
frescura
Tedesco
frische Luft.