fascísmu , nm Definizione idea política antidemogràtica, amantiosa de is ditaduras Frasi in bidha in su tempus de su fascismu dhu'iat un'ingegneri chi fiat unu esiliau políticu ◊ su Federali iat donau órdini a is fascistas de no dhi lassai aberri buca, a Lussu, candu beniat a bidha.
fascísta , agt: fassista, fassistu Definizione amantiosu o cumbintu de su fascismu, chi pertocat su fascismu Frasi a dommo fiant benios tres de custos fassistos e m'iant nau ca mi depio iscríede a sa fàssiu.
fascíta , nf Definizione
min. de fàscia 1; tira de paperi po aguantare ccn. cosa; fintzes anedhu, fasceta
Sinonimi e contrari
anedhu
2.
sa lóriga o fascita est su nòmini de s'anedhu chi s'ómini donat a sa fémina chi at aggradéssiu sa pregunta
Traduzioni
Francese
bande de papier
Inglese
wrapper
Spagnolo
faja
Italiano
fascétta
Tedesco
Bändchen.
fascítu , nm Definizione
min. de fasci; matzu de cosa
Traduzioni
Francese
petite gerbe,
petite botte,
petite brassée
Inglese
small band
Spagnolo
haz pequeño
Italiano
fascétto
Tedesco
Bündelchen.
fasciúdu , agt: fasciuru,
fassudu Definizione
nau pruschetotu de su laore, chi at bogau cambos meda, tipiu, chi est bellu a fundhu mannu, imbénnidu; nau de gente, chi est de carena forte; si narat fintzes de su tempus
Sinonimi e contrari
acambadu,
afundhadu 1
Frasi
su trigu ocannu est fasciudu
2.
fassudu o de pagu isetu, unu, s'isetore fit semper prontu a leare (G.A.Mura)
3.
ocannu est fendi un'ierru fasciudu, frius e tempus mau sempri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tallé
Inglese
headed
Spagnolo
amacollado
Italiano
accestito
Tedesco
bestockt.
fasciughèsa , nf Definizione su èssere fasciugu, su tènnere pagu gana Sinonimi e contrari dirgana.
fasciugósu , agt Definizione nau de ccn., trancuillone, fintzes mandrone, chi si leat is cosas a discóidu, cun pagu contivígiu Sinonimi e contrari discoidosu, trascuradu | ctr. apinnicadu, pinnicosu Etimo srd.
fasciúgu , agt, nm Definizione
chi est metzanu, malu, fintzes chi si dha leat tropu a lecuancas, tropu abbellu, faendho sa cosa po mandronia; istrobbu, cosa chi istrobbat, giaet ifadu; a logos, pentzamentu, arraolu / fai una cosa a f. = azigu, a pelea; pàrrere f. = pàrrere dolu in su sensu de no àere gana
Sinonimi e contrari
bassineri
Frasi
custa est arrobbixedha fasciuga
2.
si serrant su nasu narandu ca dhis fait fasciugu su fragu malu ◊ issu a betiri figumorisca no bandat poita est preitzosu e dhi pigat fasciugu
3.
chine tenet fasciugu no drommit
Etimo
ctl.
feixuc
Traduzioni
Francese
trivial
Inglese
vulgar
Spagnolo
vulgar
Italiano
volgare
Tedesco
vulgär.
fasciúru fasciúdu
fascónzu , nm Sinonimi e contrari fascada, fascadura, fascamentu Frasi custu fasconzu de su bratzu dórchidu andhat bene Etimo srd.
fàse , nf: fasi 1 Definizione parte, pasia de su tempus necessàriu po fàere una cosa, po acontèssere unu fenòmenu (es. in is motores a iscópiu podent èssere duas o bàtoro) Sinonimi e contrari pasia Frasi candho est sa fase de cumpressione devet giugher sas vàlvolas serradas ca, si una bi ndh'at chi no favorit, no tirat su motore e si ndhe morit (Sale).
fasédhu , nm Definizione una calidade de pisu: fasolu brent'e mòngia, corru de craba o fintzes pisolu faci de ómini Sinonimi e contrari fasoluniedhu, pisedhu 2, pisighedhu Terminologia scientifica rbzc, Vigna unguiculata.
fasfarúza fafarúza
fàsi , prep Definizione in fasi de… = a su postu o in parte de… Sinonimi e contrari pasa 2.
fàsi 1 fàse
fasíu , agt Definizione
chi no est impreau, chi no est postu a calecuna cosa; nau de animale o de gente, chi no est trebballandho
Sinonimi e contrari
ibbàidu,
irgaitzu
/
disabbutu,
disimperau,
disocupadu,
istóbbile,
líbberu
| ctr.
impitzadu
Frasi
no ant agatau una mesa fasida po si pònniri (M.Porru)◊ cantu su babbu si fut mortu, sa fígia est torrada fasia e at cumenciau a agiudare is pòberos
2.
est unu pagu de tempus chi tenzo su molente fasiu e po cussu si dha pigat a zogu! ◊ sa mulleri est sempri fasia e comenti dha telèfonat si allichidit e partit
Traduzioni
Francese
disponible
Inglese
avalaible
Spagnolo
disponible
Italiano
disponìbile
Tedesco
verfügbar,
disponibel.
fasolàda , nf Definizione papada de fasolu, de pisu; isciolóriu Sinonimi e contrari bambiore, bambura, ibbàmbiu, isapidóriu Etimo itl. fagiolata.
fasolédhu , nm: basoledhu, faxuledhu Definizione min. de fasolu, nau po su pisu modhe de còere a tega Sinonimi e contrari corriciolu, teghiciolu.
fasólu , nm: basolu,
faxolu Definizione
unu de is alegúmenes prus connotos, cotu a friscu e a sicau: faet a cambigiolu longu e fine, in terra e mescamente in artu (si est arraigau), e bogat tegas longas chi faent unos cantu granos; nau de ccn., chi est un'iscimpru / f. de arreiga = basolu chi faghet sirba longa, chi cheret arraigadu
Sinonimi e contrari
faiseta,
faita,
pisu 1
Frasi
tui ses sempri coxinendi minestra de fasolu a brenti niedha ◊ apu fatu s'arreiga po su fasolu ◊ dhoi tengu s'indívia, s'àpiu, su fasolu e sa patata
2.
petz'e fasolu, baidindi!
Terminologia scientifica
lrs, Fhaseolus vulgaris
Etimo
ltn.
phaseolus
Traduzioni
Francese
haricot
Inglese
bean
Spagnolo
judía
Italiano
fagiòlo
Tedesco
Gartenbohne.
fasolumòngia , nm Definizione una calidade de pisu chi si coet a granu e corgiolu e chentza mancu che dhi bogare su filacitu ue isperrat sa tega (bastat a che dhi segare tenaghe e culatzu) Terminologia scientifica lrs, Phaseolus sphaericus.