leonèssa , nf Definizione leone fémina.
leòni leòne
leonínu , agt Definizione de leone, chi pertocat is leones: si narat mescamente de s'intina, de unu coro chene piedu Frasi custos ossos ant inserradu coros chi faghiant trèmere su prus coro leoninu.
leoníre , vrb Definizione ingendrare is oos Sinonimi e contrari clocire, forcire, neulire, tzotzire.
leontzínu , nm Definizione genia de càmiu piticu.
leopàrdu , nm Definizione genia de animale mannu, areste, chi faet abbitu in logos de s'Àfrica e de s'Àsia Terminologia scientifica anar, panthera pardus.
leòri , nm: liori Sinonimi e contrari grodhe, magliane, matzone Cognomi e Proverbi smb: Leori, Liori Terminologia scientifica anar.
leòri 1 labòre
leorminósu , agt Definizione de leorminu, nau de terramíngiu de lugiana: agguantat abba meda, ma asciuta essit tostada.
leormínu , nm Definizione genia de terramíngiu, terra lugiana Frasi li at imbrastiatu s'arva chin sa chera modhe che leorminu.
leósu , agt Definizione
nau de terra, chi est o essit totu a leas
Sinonimi e contrari
leurosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
motteux
Inglese
cloddy
Spagnolo
terregoso
Italiano
zollóso
Tedesco
schollig.
lèpa , nf Definizione
aina cun d-una lama puntuda e segante de atzàrgiu temperau, a màniga prus che àteru de corru cun isperradura in mesu po serrare sa lama cun s'atza aintru / min. lepedha, leputza, leputzedha; partes de sa l.: màniga (a duas perras cun s'ànima o alcu de ferru in mesu, ribbadinos, anedhu de otone), frama (punta, ata, tolu), collu o truncu (su tretu inue sa frama est intrada apare cun sa màniga); l. de innestare = itl. innestatóio
Sinonimi e contrari
arrasoa,
brotzu,
lesòrgia,
istuzu
Modi di dire
csn:
segare, púnghere a l., acutare o arrodare sa l.; lepa a follu a brenti de isparedha o a folla de murta = lepa a frama larga meda; crezes de lepa: patadesa, guspinesa, arburesa; l. iscollada = lepa chi a fortza de l'impreare che abberit sa frama prus de comente depet, dorchíndhesi a daesegus; èssere una lepa (nadu de ccn.)= tramperi, fartzu, leperi; èssiri una mala lepa = prenus de rusas, de trampas
Frasi
fiat una lepa lussurgesa, de cussas a mànigu de corru e lama de atzàrgiu bàtiu e temperau in s'ollu ◊ sa màniga de sa lepa est incircada cun anedhu po fortalesa ◊ pro mànigas de lepa sos menzus corros sunt sos de murone, ma sos piús impitados sunt sos de su màsciu de elveghe
Cognomi e Proverbi
smb:
Lepedda, Leppedda
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
couteau à cran d'arrêt
Inglese
jack knife
Spagnolo
navaja
Italiano
coltèllo a serramànico
Tedesco
Klappmesser.
lepèdha , nf: lipedha Definizione min. de lepa, a logos lepa etotu Sinonimi e contrari lepixedha, leputza Frasi at pintau sa cannuga a punta de lipedha.
lepedhàe , vrb Definizione segare, fàere intacas a lepa.
lepedhína , nf Definizione is pipios, is piciochedhos Sinonimi e contrari feduliu, levria, livredhina.
lepédhu , nm Definizione
genia de leputzedha pitica, ma a logos est su gurtedhu de coghina cun lama e màniga totu a unu de no serrare
Sinonimi e contrari
brucitu,
temperinu
/
boltedhu,
gortedhu
Traduzioni
Francese
canif
Inglese
small knife
Spagnolo
cortaplumas
Italiano
coltellino
Tedesco
Messerchen,
Taschenmesser.
leperàju , agt: leperaxu Definizione chi cassat o papat lèperes / cane, astore l. Sinonimi e contrari lepereri Etimo srd.
leperangiólu , nm Definizione genia de tela finedhedha chi faent is arangiolos Sinonimi e contrari beluemuru, lanarràngiu, naparangiolu, napemuru, tadharanu, telaemuru, tirinnia.
lèpere , nm: lèperi,
lèpiri,
lèpore,
lèpori,
lèporo,
lèpuri Definizione
genia de animale areste, prus mannitu de su conillu, de intina orrubiasta, a origas longas meda e cambas de apalas prus mannas: s'arratza l. c. europaeus est batia de fora e iscapada po cassa; in cobertantza si narat de sa natura de sa fémina / lèpore, lèpuri de argiola = piulaghe, pipiaghena, zenia de puzone chi paschet in sas arzolas; lèpere de sant'Antoni = porchedhu de sant'Antoni, itl. falèna; coa de lèpuri = Lagurus ovatus, zenia de erba chi narant finas mussimmussi o bafus de gatu
Sinonimi e contrari
tèpui
/
cdh. lèparu
Modi di dire
csn:
lestru che lèpere = lestru meda; tènnereche su cascu de su lèpere = sapíresi donzi cosighedha
Frasi
li brincaiat su coro che lèpere pessighidu ◊ mai no sigas duus lèpuris paris! ◊ de s'assuconu zughiat su coro a brincos che lèpere in sachedhu ◊ su lèpuri currendi si aterrat po s'iscabbulli de is canis ◊ unu lepiredhu est atidhendu de una parti a s'atra ◊ nci seu pesau a una mata cument’e unu lèpiri ◊ b'aiat perdighes e lèperes
2.
si cumponiant deretos candho intendhiant ifraschinzu ca sas teracas che teniant su cascu de su lèpere
Cognomi e Proverbi
smb:
Lepore, Leporeddu, Lèpori, Lèppori, Lepureddu, Lèpuri
/
prb:
chini sighit duus lèpuris no ndi cassat manc'unu
Terminologia scientifica
anar, lepus capensis mediterraneus
Traduzioni
Francese
lièvre
Inglese
brown hare
Spagnolo
liebre
Italiano
lèpre comune
Tedesco
Feldhase.