lentóriu , nm Sinonimi e contrari lentore Frasi su lentóriu de sa note Etimo srd.
lentorósu , agt Definizione nau de s'aera, de su tempus, chi est faendho o betandho lentore Sinonimi e contrari saghinosu Etimo srd.
lentorzàre , vrb: allentolzare* Definizione nau de is brebès, mòrrere cun su coro in abba.
léntu , agt Definizione
chi si atrótigat cun facilidade chentza si segare; nau de sa manera de fàere o de si mòvere, chi est chentza presse / avb. a lentu = abbellu, a lente, a lenu; andhare a passos lentos = abbellu, chentza presse
Sinonimi e contrari
alletiosu,
corjatu,
corriatu,
flúsciu,
lenu
| ctr.
àrridu,
chídrinu,
stochinu,
tracaditu
/
chíbbalu,
crispu
Frasi
fit lentu che lentzolu lavatu ◊ su pane de fresa o carasau apenas cotu, chentza assadu, est lentu ◊ bi at linnas lentas (as. sa chessa) e linnas crídinas ◊ sos ramos de s'ozastru sunt lentos ◊ lis at postu paja de cótzulas lentas supra de sa mesa
2.
ant torradu a sonare a tiradas lentas sas campanas ◊ oras che passant che séculos lentas avelenanne dogni presente incantu
Cognomi e Proverbi
smb:
Lentu
Etimo
ltn.
lentus
Traduzioni
Francese
flexible,
pliable
Inglese
pliable,
soft
Spagnolo
flexible,
blando
Italiano
flessìbile,
pieghévole,
mòrbido
Tedesco
biegsam,
flexibel.
lèntza lència
lentzèta lancíta
lentzínu , nm Definizione codriola po giogare a bardúfola Sinonimi e contrari balentinu, cannabitu, codriola, cordedha.
lentzòla lantzòla
lentzolàrzu , nm: lintzolàrgiu Definizione
logu o terrenu prantau a nenciolas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
noiseraie
Inglese
hazel-grove
Spagnolo
avellanar
Italiano
noccioléto
Tedesco
Haselnußpflanzung.
lentzólu, lentzóru lantzóru
léntzu , nm Definizione
orrugu de lentza cun su prumu po averguare si una cosa (mescamente su muru chi si fràigat) est bene prantau in verticale (a prumu)
Sinonimi e contrari
aprumadori,
peumu
Modi di dire
csn:
pònniri a l. = pònnere o fàghere ritzu; essiri de l. = essire a un'imboe, betadu a un'ala, coment'e ruindhe
Frasi
custu muru no est a lentzu
Cognomi e Proverbi
smb:
Lenzu
Traduzioni
Francese
fil à plomb
Inglese
plumb line
Spagnolo
plomada,
nivel de albañil
Italiano
filo a piómbo
Tedesco
Lot,
Senkblei.
lénu , agt Definizione
nau de fune o cosas deasi, chi no est bene tirada; nau de cosas de bufare, chi portant pagu àrculu; nau de sa manera de fàere o de nàrrere, chi si dhue ponet pagu fortza, pagu presse (nau de boghe, unu pagu bàscia, coment'e trista)
Sinonimi e contrari
abbàmbiu,
brandhu,
flúsciu,
lentu
| ctr.
afissu,
crispu,
istrintu,
tiradu
/
gàrrigu,
folte
Modi di dire
csn:
a lenu a lenu = abbellu abbellu; faedhare a lenu, a sa lena = a sa séria, chentza cúrrere, a su pasa pasa, chentza presse, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene; dàrendhe una crispa una lena = una borta dare su cuntentu e un'àtera pretènnere carchi cosa, dare unu bàntidu e una briga, lassare andhare carchi cosa e pretènnerendhe un'àtera; frades lenos = su sonnu; trídicu lenu = bíciu, aurtidu, anneuladu
Frasi
daghi s'imbustu ti at postu seju no ti dat impestu, lu portes istrintu o lenu (P.Pisurzi)◊ sas abbas lenas de abrile e maju ant batidu su sebe a cumprimentu (S.Murgia Niola)
2.
custu est binu lenu, cosa de féminas!
3.
de sos ammentos lenos ndhe lis benit bisonzos de atarzu! ◊ s'intendhet lena lena una boghe pibiosa ◊ canto, ma su coro est tristu e sa boghe at a èssere lena ◊ Malocu, in Macumere ses mancante ca mi pares cantendhe lenu lenu! (M.Murenu)◊ crabas, arveghes, bacas a s'aviu giughent bentre lena ◊ lenu che su sonnu lis fit intratu in su contu ◊ prite, nara, consumindhe ti ses a frebba lena? ◊ is arrius iscurriant lenus lenus ◊ est faghindhe abbighedha lena
4.
a lenu a lenu finas sos birgonzosos sigheint abberzendhe prima un'oju e pustis s'àteru puru abbaidendhe pitzocas ◊ faghimus una bella arrejonada a sa lena ◊ ant postu su corjolu de s'arantzu in sa cassarola ghetandhe mele e muricandhe a lenu a lenu
Etimo
ltn.
*lenus po lenis
Traduzioni
Francese
flasque,
mou,
faible
Inglese
weak,
flaccid
Spagnolo
flojo,
débil
Italiano
flòscio,
fiacco,
débole,
sommésso
Tedesco
schlaff,
schwach.
lenúra , nf Definizione su èssere lenos in su fàere, su fàere tropu a sa lena; nau de cosas de papare, sa pagu sustàntzia, pagu fortza Sinonimi e contrari immajonu, lentesa Etimo srd.
leonàdu , agt Definizione grogu l. = grogu meru, in colore de su limone, de sa melalidone Terminologia scientifica clr.
leonàghe, leonàgi , nm, nf: leonasu,
leonarxu,
leonaxi,
leunaxi,
lionagi,
lionàgia,
lionàrgiu 1,
lionarxu,
lionarzu,
lionaxi Definizione
‘erba’ chi faet isturridare, genia de linna chi faet a tupighedha, ma fintzes a mata no tanti manna, faet cambos e mescamente pigionatzos noos deretos e creschet meda erriu erriu, ma si prantat puru po bellesa ca istat càrrigu de frore meses e meses; portat sa fògia longa, a punta, manna, faet unu frore in colore de orrosa, biancu o orrúbiu segundhu sa calidade e cumprit una teghighedha ue faet su sèmene: fògia e sèmene funt toscosos
Sinonimi e contrari
aliandru,
lannaxi,
lisandru 2,
lobaxu,
neulache*,
olionaxu,
olisandru 1,
olivandru,
solionaxu
Frasi
tia Maria dhue tenet una mola de leonasu cun sos frores colore de rosa
Terminologia scientifica
mt, Nerium oleander
Traduzioni
Francese
laurier-rose,
oléandre
Inglese
oleander
Spagnolo
adelfa
Italiano
oleandro
Tedesco
Oleander.
leonài, leonàri launài
leonàsu, leonàrxu, leonàxi leonàghe
leòne , nm: leoni,
lioni Definizione
genia de animale mannu, areste, chi faet abbitu in logos de s'Àfrica e de s'Àsia
Frasi
bi at canes atzudos che leones ◊ totu lu pianghiant chi ndhe iscanchiat su coro a su leone ◊ bi cheret coro de leone pro no tènnere cumpassione de un'òrfanu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Leone, Leoni, Lioni
Terminologia scientifica
anar, panthera leo
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
lion
Inglese
lion
Spagnolo
león
Italiano
leóne
Tedesco
Löwe.
leonèdhas launèdhas
leonèra , nf Definizione cubile de is leones.