ammodhicàu , pps, agt, nm: ammodhigadu Definizione de ammodhicare; chi dh’ant postu a modhe, chi calecuna cosa dhi at móviu is sentidos; genia de pane (s'ammodhigadu) fatu cun pasta modhe meda, téndhiu a manos in sa pala de còere etotu po che dhu istichire in su forru chentza dhu dèpere pigare in manu torra Sinonimi e contrari ammurdigadu, smodhecau | ctr. intostadu Frasi sa robba bruta che l'apo ammodhigada in s'abba 2. derisero mi so sentidu timerosu e ammodhigadu a coro 3. faghent s'ammodhigadu, su tundhu, e àteros panes divèscios Traduzioni Francese mou, ramolli Inglese softened Spagnolo blando, débil Italiano rammollito Tedesco erweicht.

blàndhu , agt: blandu, brandhu, brandu Definizione chi est pagu forte, pagu airadu, abbrandhau, prus pagu (nau fintzes de cosas de bufare cun àrculu, fintzes in su sensu chi funt abbariolu)/ pani a faci branda = tropu biancu, cotu pagu Sinonimi e contrari lenu | ctr. airadu, càdriu, forte Frasi su dolore est prus brandhu ca apo leadu sa meighina ◊ s'arregorta est istétia branda ◊ sa lughe de su sole a prima essida est prus brandha ◊ at in fatze unu lucore brandhu de luna ◊ eus inténdiu unu sonu brandu, dilicau ◊ su sàmbini de procu si fait còere a fogu brandhu Cognomi e Proverbi smb: Brandos, Brandu Etimo spn. blando Traduzioni Francese léger Inglese soft Spagnolo leve, delicado, débil Italiano blando Tedesco leicht.

débbile , agt: débbili, díbbile, díbbili Definizione chi tenet pagu fortza, chi no aguantat a fàere fortza, chi no bàliat dificurtades / min. debbiledhu, debbiledhedhu = débbili meda Sinonimi e contrari fiacu, lecu / lenu | ctr. folte Frasi débbiles sas isperas sunt coment'e unu filu de lughe in su giannile a s'interighinada (G.M.Cherchi)◊ comente fit malàidu e lendhe meighinas, como s'intendhet débbile meda ◊ cussa cosa est débbile e no bi rezet a fàghere fortza ◊ femu cassadori bonu, ma petzu díbbili no nd'isparau ◊ est virtudi de dogna forti usai rispetu a s’ómini débbili! (Mascia) Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese faible, frêle Inglese weak Spagnolo débil Italiano débole, gràcile Tedesco schwach.

debbilóngiu, debbilónzu , agt Definizione debiledhu, unu pagu débbile Sinonimi e contrari | ctr. folte Frasi fit mesu surdu e zughiat sa vista puru debbilonza Etimo srd. Traduzioni Francese un peu faible Inglese pretty weak Spagnolo un poco débil Italiano debolùccio Tedesco schwächlich.

iscusósu , agt Definizione chi est débbile, chi s'immalàidat cun facilidade po dónnia iscusa; nau fintzes po sa manera de fàere Sinonimi e contrari ciacosu, delicadu, tunconidu / dílicu, menosu Frasi babbu est istadu sempre iscusosu: tota sa vida de un'afrenta a s'àtera, totu sos males los at isse Etimo srd. Traduzioni Francese sensible Inglese sensitive Spagnolo sensible, débil Italiano sensìbile Tedesco empfindlich.

lécu , agt Definizione nau pruschetotu de paperi, de orrobba, chi no tenet corpus, finivini, de pagu agguantu, de pagu fortza; dhu narant fintzes de gente in su sensu de delicau in su fàere, chi faet contu de dónnia mínima cosa Sinonimi e contrari débbile, fiacu, fine 1 / físchidu | ctr. folte, grussu Modi di dire csn: filu lecu = fine; minestra leca = broosa meda; terra leca = de pagu fortza, de logu malu pedrosu; scèti lecu = podha; ómine lecu = chi no tenet frimmesa, de pagu caràtere, chi si lassat leare a su chi cherent sos àteros Frasi mi acosto a cussos crecos e abbaidanne tra sos rampos lecos bio rampos sicos ◊ sos cascos chin sos istiros li faghent su dossu lecu (P.L.Dettori)◊ est lecu lecu che candhela de chera, lanzu, mortu de fàmine ◊ sunt fortes, no sunt de bratzu lecu! ◊ proite ti as postu custa gonna leca leca? 2. giai ses leca puru: e lassadhu nàrrere! Traduzioni Francese faible Inglese weak, thin Spagnolo débil, sutil Italiano débole, sottile Tedesco schwach, dünn.

lénu , agt Definizione nau de fune o cosas deasi, chi no est bene tirada; nau de cosas de bufare, chi portant pagu àrculu; nau de sa manera de fàere o de nàrrere, chi si dhue ponet pagu fortza, pagu presse (nau de boghe, unu pagu bàscia, coment'e trista) Sinonimi e contrari abbàmbiu, brandhu, flúsciu, lentu | ctr. afissu, crispu, istrintu, tiradu / gàrrigu, folte Modi di dire csn: a lenu a lenu = abbellu abbellu; faedhare a lenu, a sa lena = a sa séria, chentza cúrrere, a su pasa pasa, chentza presse, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene; dàrendhe una crispa una lena = una borta dare su cuntentu e un'àtera pretènnere carchi cosa, dare unu bàntidu e una briga, lassare andhare carchi cosa e pretènnerendhe un'àtera; frades lenos = su sonnu; trídicu lenu = bíciu, aurtidu, anneuladu Frasi daghi s'imbustu ti at postu seju no ti dat impestu, lu portes istrintu o lenu (P.Pisurzi)◊ sas abbas lenas de abrile e maju ant batidu su sebe a cumprimentu (S.Murgia Niola) 2. custu est binu lenu, cosa de féminas! 3. de sos ammentos lenos ndhe lis benit bisonzos de atarzu! ◊ s'intendhet lena lena una boghe pibiosa ◊ canto, ma su coro est tristu e sa boghe at a èssere lena ◊ Malocu, in Macumere ses mancante ca mi pares cantendhe lenu lenu! (M.Murenu)◊ crabas, arveghes, bacas a s'aviu giughent bentre lena ◊ lenu che su sonnu lis fit intratu in su contu ◊ prite, nara, consumindhe ti ses a frebba lena? ◊ is arrius iscurriant lenus lenus ◊ est faghindhe abbighedha lena 4. a lenu a lenu finas sos birgonzosos sigheint abberzendhe prima un'oju e pustis s'àteru puru abbaidendhe pitzocas ◊ faghimus una bella arrejonada a sa lena ◊ ant postu su corjolu de s'arantzu in sa cassarola ghetandhe mele e muricandhe a lenu a lenu Etimo ltn. *lenus po lenis Traduzioni Francese flasque, mou, faible Inglese weak, flaccid Spagnolo flojo, débil Italiano flòscio, fiacco, débole, sommésso Tedesco schlaff, schwach.

«« Cerca di nuovo