abbàmbiu , agt Definizione
pagu tirau, chi no est tirau
Sinonimi e contrari
lenu,
sciagu
| ctr.
càdriu,
crispu,
tiradu
Frasi
custu filu est abbàmbiu: tiradhu a forti!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lâche,
desserré
Inglese
loose
Spagnolo
flojo
Italiano
allentato
Tedesco
gelockert.
abbrebesciàu , agt Definizione
chi no tenet gana, fortza o capacidade de fàere cosa
Sinonimi e contrari
allacanadu,
allechiau,
allizadu,
ammalmiadu,
ammortiginau,
arramàsidu,
arréndhidu,
isbriadu
| ctr.
spretu
Frasi
cussas piciocas funt totu abbrebesciadas
Traduzioni
Francese
faible
Inglese
weak
Spagnolo
flojo
Italiano
fiacco,
móscio
Tedesco
matt,
schlaff.
acalamàu , pps, agt: acaramau Definizione
de acalamai; chi no istat prantau, chentza fortza, fintzes chi at pérdiu unu pagu de presumu
Sinonimi e contrari
agliugliau,
aggrogomau,
allacanadu,
allissiadu,
allizadu,
ammustiau,
caugau,
mústiu 2,
pribissiu
| ctr.
chíbbalu,
crispu
Traduzioni
Francese
flasque
Inglese
flabby
Spagnolo
flojo
Italiano
flòscio
Tedesco
verwelkt,
schlaff.
fiàcu , agt: flacu,
fracu Definizione
chi est a debbilesa, débbile mescamente de maladia
Sinonimi e contrari
débbile,
flúsciu,
istasidu,
infrachiu,
modhi
| ctr.
crispu,
folte,
téteru
Modi di dire
csn:
èssiri f. de cerbedhu = conchivracu, mancai sa mellus dí de s'annu, a unu, èssere tocadu a conca; èssiri de memória flaca = chi s'irméntigat totu; rídere a fiacu = arriri poita is àterus funt arriendi, ma sentza cumprèndiri bèni ita dhus at fatus a arriri; ríere a fiacu = arriri ca is àterus funt arriendi ma sentza cumprèndiri poita
Frasi
seu fadiau fracu ◊ bandas fracu, solu in sa bia, e atruessas e imburchinas ◊ s'ifruentza che aiat leadu sos betzos piús fracos
2.
ite pessone illusa e conchi fraca!…◊ si depit èssi acabbau de ammachiai, custu: est locu fracu ◊ sos de Foranu fint cussiderados unu pagu fracos de crevedhu
Etimo
ltn.
flaccus
Traduzioni
Francese
faible
Inglese
weak
Spagnolo
flojo,
flaco
Italiano
fiacco,
débole per malattia
Tedesco
schwach,
kraftlos,
geschwächt.
flúsciu , agt: frósciu,
frúsciu 3 Definizione
nau mescamente de erba, chi est coment'e sicandhosi, cédia, igragalada, pagu tètera (ma si narat fintzes de persona, mascuvémina)/ terra frúscia = de bonu farigu, isorta
Sinonimi e contrari
fiacu,
lentu,
lenu,
modhe
| ctr.
chíbbalu,
crispu,
téteru
2.
s'angionedha, candu m'intendit ghetendi burrúsciu, issa totu frúsciu acanta mi benit (R.Murgia Pani)
Traduzioni
Francese
flasque,
mou
Inglese
flabby
Spagnolo
flojo
Italiano
flòscio
Tedesco
schlaff.
inneudhàdu , agt Definizione
irmeudhadu, chi no portat meudhu, no portat fortzas
Sinonimi e contrari
castigadu,
débbile
Traduzioni
Francese
sans moelle
Inglese
spineless
Spagnolo
flojo
Italiano
smidollato
Tedesco
kraftlos.
làschiu , agt: lascu,
liascu Definizione
nau de cosas, chi istant (postas o naschias) unu pagu atesu s'una de s'àtera; nau de cosa chi s'intrat o chi si acàpiat, chi no est sidhia, chi no est a istrintu, chi no est bene acapiada a forte; si narat fintzes de tempus, in su sensu de pagas bortas, atesu s'una de s'àtera
Sinonimi e contrari
càliu 1,
rau,
scallarxu
| ctr.
afissu,
calcu,
ilgiagadu,
intipidu
Modi di dire
csn:
trigu lascu = semenadu o nàschidu male, tropu pagu; vite lasca = chi si ch'est móida o chi no l'ant bene afissa
Frasi
zughet sas dentes lascas, sos pilos lascos ◊ custu trigu est semenadu a lascu o est lascu ca bi ndhe at pigadu pagu? ◊ carcos o làschios, sos filichedhos de s'erva s'ingrunant a sos ventos
2.
prendhe a lascu: no afias ca mi dolet! ◊ fit in cherta de allegare chin calicunu e dimandhare de novas in sa bidha chi bidiat a lascu
3.
nachi cudha poesia fit frutu de mentes lascas!
Cognomi e Proverbi
smb:
Lascu
Etimo
ltn.
*lascus
Traduzioni
Francese
rare,
clairsemé,
lâche,
desserré
Inglese
slackened,
sparse,
occasional
Spagnolo
ralo,
flojo,
laxo
Italiano
rado,
allentato
Tedesco
licht,
gelockert,
selten.
ledrelèdre , agt, avb: lerdelerde Definizione
(si narat fintzes chentza repitia) chi est modhe coment'e gheladina, modhe modhe chi no faet a dhu pigare, nau fintzes coment'e avb. de una manera de fàere cun delicadesa e istima
Sinonimi e contrari
gevi,
modhincu
/
lecheleche,
plodhe
Frasi
custa cosa est ledreledre, no faghet mancu a la leare! ◊ li frobbo sa massidha colorida, ledre ledre, e li dao unu basitu, a sa criadura ◊ fint ómines bastantes, zughiant galu fortza fintzas si sos músculos fint benzendhe a èssere ledres
2.
a s'incontru ispessadu, faedhemus gai ledre ledre, sos ojos a lughe intrea
Traduzioni
Francese
tendre,
tendrement,
mou
Inglese
softish,
tender (ly)
Spagnolo
blando,
flojo,
tierno,
tiernamente
Italiano
mollìccio,
semidènso,
inconsistènte,
tènero,
teneraménte
Tedesco
weich.
lénu , agt Definizione
nau de fune o cosas deasi, chi no est bene tirada; nau de cosas de bufare, chi portant pagu àrculu; nau de sa manera de fàere o de nàrrere, chi si dhue ponet pagu fortza, pagu presse (nau de boghe, unu pagu bàscia, coment'e trista)
Sinonimi e contrari
abbàmbiu,
brandhu,
flúsciu,
lentu
| ctr.
afissu,
crispu,
istrintu,
tiradu
/
gàrrigu,
folte
Modi di dire
csn:
a lenu a lenu = abbellu abbellu; faedhare a lenu, a sa lena = a sa séria, chentza cúrrere, a su pasa pasa, chentza presse, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene; dàrendhe una crispa una lena = una borta dare su cuntentu e un'àtera pretènnere carchi cosa, dare unu bàntidu e una briga, lassare andhare carchi cosa e pretènnerendhe un'àtera; frades lenos = su sonnu; trídicu lenu = bíciu, aurtidu, anneuladu
Frasi
daghi s'imbustu ti at postu seju no ti dat impestu, lu portes istrintu o lenu (P.Pisurzi)◊ sas abbas lenas de abrile e maju ant batidu su sebe a cumprimentu (S.Murgia Niola)
2.
custu est binu lenu, cosa de féminas!
3.
de sos ammentos lenos ndhe lis benit bisonzos de atarzu! ◊ s'intendhet lena lena una boghe pibiosa ◊ canto, ma su coro est tristu e sa boghe at a èssere lena ◊ Malocu, in Macumere ses mancante ca mi pares cantendhe lenu lenu! (M.Murenu)◊ crabas, arveghes, bacas a s'aviu giughent bentre lena ◊ lenu che su sonnu lis fit intratu in su contu ◊ prite, nara, consumindhe ti ses a frebba lena? ◊ is arrius iscurriant lenus lenus ◊ est faghindhe abbighedha lena
4.
a lenu a lenu finas sos birgonzosos sigheint abberzendhe prima un'oju e pustis s'àteru puru abbaidendhe pitzocas ◊ faghimus una bella arrejonada a sa lena ◊ ant postu su corjolu de s'arantzu in sa cassarola ghetandhe mele e muricandhe a lenu a lenu
Etimo
ltn.
*lenus po lenis
Traduzioni
Francese
flasque,
mou,
faible
Inglese
weak,
flaccid
Spagnolo
flojo,
débil
Italiano
flòscio,
fiacco,
débole,
sommésso
Tedesco
schlaff,
schwach.
mudhióncu , agt Definizione
chi est modhe modhe, chi no agguantat, nau fintzes de gente chi no padit, chi no est de agguantu
Sinonimi e contrari
brodhe,
modhossu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flasque,
ramolli
Inglese
flabby
Spagnolo
flàccido,
flojo
Italiano
flàccido,
infrollito
Tedesco
schlaff.
sciàgu , agt Definizione
nau de cosa acapiada o de acapióngiu, chi est largu, lentu, lascu: si narat fintzes de bestimentu, de trastu fatu in partes chi depent istare istrintas; nau de partes de sa carena (músculos), chi ant pérdiu sa capacidade de istare in tira, de fàere fortza, de istrínghere; nau de cosa posta, chi no est firma, chi est a su move move, pagu segura, in tàntaris; nau de persona, chi est isfacia, pedit tropu
Sinonimi e contrari
abbàmbiu,
làschiu,
lenu
/
amplu,
lalgu
| ctr.
afissu,
sizidu
/
segretu
Modi di dire
csn:
èssiri culu s., s. in su fuedhai = culivala, lendharzu, chi contat totu, chi no muntenet segretu, pidànciu; simingioni s. = chi che li essit su late, chi no muntenet afissu; buca sciaga = buca manna, abberta meda; tènniri a ccn. a frenu sciagu = a su chi bollit fai, chentza disciplina
Frasi
chi no camminais in pinta, labai, dèu abarru pagu a istringi su crobu sciagu! (G.Cadeddu)◊ su carretonedhu portat is arrodas totu sciagas ◊ immoi ca seu làngiu portu s'anedhu sciagu
2.
su bistiri chi ti apu fatu gei est sciagu: ti dhoi baghillas bèni ◊ is carradas de linna isbuidas in s'istadi funt sciagas po s'asciutori ◊ custus botinus funt sciagus
Traduzioni
Francese
relâché
Inglese
loosened
Spagnolo
flojo
Italiano
allentato,
atònico,
flòscio
Tedesco
gelockert.