prudigòre, prudiòre , nm: pudrigore,
purdigore,
purdiore,
purdiori Definizione
cosa pudrigada
Sinonimi e contrari
brechinzu,
martzímine,
martzúmene,
prúdicu,
pudrímine
Frasi
sa linna de is portas fut orruendudendi po su purdiori
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourriture
Inglese
rottenness
Spagnolo
podredumbre
Italiano
fracidume
Tedesco
Fäulnis.
prudòne , nm: brutone*,
prutone,
pudrone,
pudroni,
purdoni,
putrone,
vurdone Definizione
sa prima àghina (prima muta o pasia) comente dha bogat su fundhu de sa bide; s'ispiga de su moriscu; is bobbois chi portant a piscare po esca; cosa posta craca a bisura de pibiones de àghina in d-unu gurdone; genia de ricamu
Sinonimi e contrari
budrilloni,
gudrilloni,
gudroni,
iscala 1,
trone
Frasi
prannucas de chessa, prudones de tandha ◊ candho sas ispinas de bidhighia si zirant in prudones de selenu, a boghe de prantu muto
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
grappe de raisin
Inglese
bunch of grapes
Spagnolo
racimo
Italiano
gràppolo d'uva
Tedesco
Weintraube.
prudutziòni produssiòne
pruèllas , nf Definizione
duas genias de erba bellas po frore chi narant fintzes isprone de cavaglieri
Terminologia scientifica
rba, Consolida ajacis, Consolida orientalis
Etimo
itl.
spronelle
Traduzioni
Francese
pied d'alouette,
dauphinelle
Inglese
forking larkspur
Spagnolo
espuela de caballero
Italiano
speronèlla
Tedesco
Rittersporn.
pruène, prúere , nm: brúere Definizione terrighedha fine asciuta, àliga fine meda Sinonimi e contrari bruine, peúere, piúghere*, prúghine Modi di dire csn: prúere de su diàulu = tebbacu; una manu de p. = pruini meda, a pillu grussu, a tirai a marra Frasi fatuvatu su pitzinnu murigaiat su pruene de sa carrela ◊ Deus, cale artista de bravura, cun una bonesa ismisurada at fatu de pruene una figura (A.Loy)◊ cheret chi custa cosa no collat prúere! 2. cola a tabbacare, già l'ischint totu chi ne ses vile de su prúere de su diàulu!
prueràrgia, prueràrza , nf: prugheraza Definizione
pruine etotu ma pigau a meda, a nue
Sinonimi e contrari
brúere,
bruine,
piúghere
Frasi
nue de prugheraza ◊ prugheraza de istedhos nobales mi est fudighinandhe sa petorra (G.Piga)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourbillon de poussière
Inglese
dust cloud
Spagnolo
polvareda
Italiano
polverìo
Tedesco
Staubwolke.
pruerèdha , nf Definizione meighina a pruinedhu.
pruerósu , agt: bruerosu Definizione chi est totu prenu de pruine, brutu de pruine Sinonimi e contrari imbruinadu, peuerosu*, preunosu Frasi sas terras sunt sididas, asciutas e pruerosas.
prufassòni, prufessiòni, prufessòne, prufessòni porfesciòne
prufetàre , vrb: aprofetai* Definizione bogare o giare profetu, útile; isfrutare s'àteru o su dhi fàere dannu candho no si podet abbàlere e difèndhere.
prufétu profétu
prufílu profílu
prufisciòne porfesciòne
prufúmu profúmu
prufúndhu profúndhu
prufuràrzu profuràrzu
prúfure , nf Sinonimi e contrari profurarzu*
prúga , nf: purga Definizione
genia de meighina chi si pigat po isprugare is istentinas, po andhare de su corpus, fintzes po badrare calecunu male; nau in cobertantza de unu, chie est malu e no faet a dhu padire / erba de prugas = linna de santu Perdu (Thymelaea tartonraira)
Frasi
custa cosa est a us'e pruga: chi bèni no fait… no fait mancu mali!
2.
bella purga, mih, cussu cristianu!…
Etimo
itl.
purga
Traduzioni
Francese
purgatif
Inglese
laxative
Spagnolo
purgante
Italiano
purgante
Tedesco
Abführmittel.
prugadóriu , nm: prugatóriu,
pulgadóriu,
purgadóriu,
purgaróriu,
purgatóriu,
purgatorju Definizione
logu de suferéntzia ue, segundhu sa Crésia cristiana, is ànimas innanti de intrare a chelu iscontant totu su male chi ant fatu: nau in cobertantza, logu de suferéntzia, sa suferéntzia etotu; tocu de campana iscurigandho; costuma de essire introidha a Is Mortos po pedire cosa, de domo in domo, abboghinandho Su purgadóriu!: prus che àteru dhu faent is segrestanos ebbia
Sinonimi e contrari
fremmarias
/
cdh. pulgatóriu
Frasi
chi ses ànima zusta, beni a mi che pigare de custu prugadóriu!
2.
tocau chi siat prugadóriu no movit prus de domu
3.
a prugadóriu giaent dónnia arratza de cosa: trigu, fae, gíngiulu, piladra, chíghere, pabassa, figu, nenciola, castàngia
Terminologia scientifica
prdc
Traduzioni
Francese
purgatoire
Inglese
purgatory
Spagnolo
purgatorio
Italiano
purgatòrio
Tedesco
Fegefeuer.
prugadúra , nf: purgadura Definizione
su prugare calecuna cosa, mescamente is laores innanti de dhos mòlere o de dhos còere; sa malesa o brutesa chi si ndhe bogat prugandho: foedhandho de su frutu de is matas, cussu guastu o difetosu chi ndhe lassant orrúere chentza lòmpere
Sinonimi e contrari
purgamentu
/
alzenina,
culischedhu,
genina,
ghinina,
ischivozu,
musina
Frasi
sas féminas ant fatu sa purgadura de su trigu pro sa cota
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nettoyage,
émondage
Inglese
cleaning
Spagnolo
mondadura,
monda
Italiano
mondatura
Tedesco
Reinigung,
Säuberung.