stàri , nm: istari* Definizione dominàriu, domos mannas (ma fintzes piticas) Sinonimi e contrari stariomu Frasi funt staris isbisurius, cun is murus isdorrocaus ◊ is ofítzius funt in su stari béciu ◊ po ti ndi fai un'idea, ti nau ca est prus mannu de unu stari de domus a cincu pianus ◊ in cussu pendéntili si podit fai unu bellu starixedhu.
staría , nf Definizione
logu, stari a ue andhant a crocare e papare is furisteris, a pagamentu
Sinonimi e contrari
istera,
ostera,
pasada
Frasi
Maria iat trogau su pipiu in fàscias e dh'iat postu a dormiri in d-unu lacu de stadha, poita no iant agatau logu in sa staria (Ev)
Traduzioni
Francese
bistrot
Inglese
inn
Spagnolo
posada,
taberna
Italiano
locanda,
osterìa
Tedesco
Gasthaus,
Wirtshaus.
stariàrgia , nf Sinonimi e contrari ostera Etimo srd.
stariàrgiu , nm: istarialzu, osteriàrgiu* Definizione chie tenet sa staria po arrecire gente furistera a crocare e fintzes po papare Sinonimi e contrari arbergadore, locanderi.
stariómu , nm Definizione dominàriu, domo mescamente in su sartu cun logu po is animales puru, nau fintzes in su sensu de domo manna Sinonimi e contrari stari Frasi arratza de stariomu chi si ndi at pesau!…
staródhu starédhu
stàru , nm Definizione genia de stàulu fatu po assentare sa linna Sinonimi e contrari linnarzu.
stàsa , nf Definizione
cantidade de cosa o pesu chi pigat una carrada, unu bastimentu; fintzes mesura po averguare sa càbida
Sinonimi e contrari
cabéntzia
/
stibbilidori
Etimo
itl.
staza
Traduzioni
Francese
jauge
Inglese
tonnage
Spagnolo
tonelaje,
arqueo
Italiano
stazza
Tedesco
Tonnage.
stasibbòis , nf Definizione
erba ispinosa cun arraighinas fortes chi giaet istrobbu arandho
Sinonimi e contrari
ajuca,
arrestabboi,
erbanighedha,
sorighina,
spinedopis,
stragabbois
Terminologia scientifica
rba, Ononis spinosa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arrête-bœuf
Inglese
restharrow
Spagnolo
gatuña
Italiano
restabùe
Tedesco
Ochsenbrech.
stasidúra , nf Definizione su stasiri, fintzes illangimentu / avb. a s. = fintzas a èssere istracos meda, fintzas a s'istracare meda, istasidos Sinonimi e contrari stasimentu 2. cúrriri a stasidura Etimo srd.
stasiméntu , nm Definizione s'istasire, su èssere istasios, chentza fortzas nudha Sinonimi e contrari stasidura Frasi apustis de s'interru de don Cicitu, Minnia si fiat istentada in bidha po stasimentu Etimo srd.
stasíri , vrb: iltasire* Definizione firmare, poderare firmos cun sa fortza (e fintzes furare sa cosa a unu cun sa fortza); immarrire camminandho, illangiare, pèrdere is fortzas po su fàmene, de su istare male de nutrimentu, de s'immarritzone Sinonimi e contrari aprensionai, escecutare, imbargai, issucutare, preare / arrebbentare, irbalèndhere, irbalesiare, stragai 2. po stasiri tocat a papari pagu!
stasíu , pps, agt: istasidu Definizione de stasiri; chi est chentza fortzas nudha, pigau de sa debbilesa / s. in candela = a s'úrtimu puntu Sinonimi e contrari ammunzadu, fiacu, infrachiu, irbaléndhidu, irbalesiadu, irmarridu, iscinigau | ctr. briosu, forte 2. seu stasiu de su fàmini ◊ torrat a bidha a passu stasiu ◊ est una brebei stasia de su fàdiu ◊ est unu pegus béciu e stasiu ◊ ti biu sempri stasiu: mobàdiu ses? ◊ su burricu nostu est stasidedhu meda.
stasonài , vrb: istesonare* Definizione
lassare sa cosa (naturale o cundhia) a che passare tempus po chi essat bona, prus méngius, in sa méngius mota po dha pòdere impreare: candho una cosa est deosi su sardu narat chi est fata, betza, sica
Traduzioni
Francese
faire mûrir,
faire vieillir
Inglese
to season
Spagnolo
criar,
curar,
madurar
Italiano
stagionare
Tedesco
lagern.
stasòni stagiòni
stassíle, stassíli , nm: istassile,
statzile,
statzili Definizione
canna o pértiga de bide fata a luo; genia de istatu o cannitzada apicada ue si ponet su casu (o àteru) po dh'afumare e asciutare, o chistire
Sinonimi e contrari
barrali,
berguladu,
tricarju
/
arreciau,
cadaletu 1,
canníciu,
casaletu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pergola,
treille
Inglese
bower
Spagnolo
parra
Italiano
pergolato
Tedesco
Laube.
stassiòni , nf: istassioni*, statzioni Definizione firmada e logu fatu apostadamente po pigare o lassare gente e cosa pruschetotu is mezos chi faent trasportu (trenos, aeropranos, pulmas o àteru).
stàssu , nm Definizione retàulu fatu a intauladu Sinonimi e contrari isoltre Frasi calandi cussa pedhi de mascu chi est in su stassu, ca mi serbit a lestru!
statuàu , agt Definizione chi est ammarmurau, téteru, che un'istàtua Frasi unu est abarrau statuau che unu fruconi cumenti est passau su Sacramentu (M.Sanna) Etimo srd.
statzíle, statzíli stassíle