uritòglia , nf Definizione cubedina a ue si faet essire su mustu prentzandho sa binatza Terminologia scientifica stz Etimo ltn. hauritoria.
urítu , agt Definizione pane u. = su cumossedhu, s'orrugu de pasta bene suighia chi si ndhe segat po dhu tèndhere e fàere a pane carasau Terminologia scientifica pne.
uriúri , nm Definizione s'ossighedhu cun totu su chi abbarrat de s'olia mólia apustis prentzada Sinonimi e contrari sansu Frasi a istrínghere sa prentza fuint in tres ómines po abbarrare in sos isportinos s'uriuri bene assutu (F.Manca)◊ s'uriuri essit a bifaches dae sos isportinos prentzados.
uríxa ulícra
urixèdha , nf: orighedha 1 Definizione genia de erba chi ponent a budhire po intínghere su furesu a orrúbiu (cotu meda, iscurosu).
úrma , nf Definizione erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Sinonimi e contrari allupaguadhu 1, brunedha, cruma*, erbiatus, isculabadedhas, issopo, isturridana, sudorea Terminologia scientifica rbc, Teucrium marum.
úrma 1 úmbara
urmína , nf: ilmina, olmina* Definizione su singiale chi abbarrat in terra de una posta de pei Sinonimi e contrari addromu, apeicu, arrasta, arrestallu, frata, iltiga, peada, peita, peuta, trata Frasi in su prúere si distinghiant sas urminas de sos antzones e sas pedatas de su tzeracu.
urminàre , vrb: orminare* Definizione lassare is peadas comente si passat, girare peri su logu; cricare is peadas comente at passau gente o animales po ischire a ue funt andhaos o chie o cales furint Sinonimi e contrari addromare, arrastai, arrestallai, atratare, atrataritzare, ormizare, trateare Frasi pusticràs fachimus sa catza e bisontzat de bi annare a urminare, pro bíere.
úrmu úlimu
úrna , nf Definizione genia de cascita serrada a ue si betant is ischedas votadas in d-unu ségiu eletorale.
urósu , agt: aurosu* Definizione
chi tenet bonas uras, chi portat fortuna
Sinonimi e contrari
afoltunadu,
assortadu,
auradu
Frasi
rusignolos e canàrios intonant s'urosu cantu
Traduzioni
Francese
qui a de la chance,
qui porte bonheur
Inglese
good wish,
lucky
Spagnolo
que tienetrae buena suerte
Italiano
augurale,
fortunóso
Tedesco
Glückwunsch.
úrpe , nm Definizione gurpe, grodhe, margiane: pruschetotu est nau su pl. po unos cantu animales arestes coment'e su margiane etotu, ma fintzes su gatu areste, su cassili o ischirru, s’annaemele (o bíurru)/ pedh'e urpe = pedhe tostada, àrrida.
urpilàre , vrb: arpilare, elpilare, orpilare Definizione atzutzudhire is pilos de s'assíchidu, de s'umidore Sinonimi e contrari altudhare, assunciudhai, astriare, istriare Frasi sos úrulos de sos bandhidos urpilaiant sa carena ◊ s'abbighedha chi at fatu mi at urpiladu sas palas: cheret chi mi abbente in su fogu ◊ tremet su coro, su dossu mi urpilat ◊ pro no ndhe àere prus perunu aggheju sempre sempre bos apo a urpilare! (P.Mossa) Etimo ltn. horripilare.
úrpilu , nm Definizione su urpilare, sentidu de timória manna Sinonimi e contrari arpilia, istriore Frasi cussas cosas mi faghent a úrpilu Etimo srd.
úrra , nf: àulla Definizione genia de acorru, aprigu po is porcos / procu de u. = mannale po fàere provista, ingrassau abbandha in aprigu Sinonimi e contrari àrula* Frasi est chene de istadhas e ne urras po is béstias.
urrè, urrèi , nm Definizione in d-unos cantu istados (mescamente in antigóriu), su capu de s'istadu, s'autoridade prus arta lassada in eréntzia de babbu a fígiu Sinonimi e contrari gurrei, re* Frasi su ses de gennàrgiu est sa pasca de is tres urreis, de tres urrès ◊ sabbateri, is crapitas portadhas a s'urrei… su coru no promitas ca dhu depis a mei!◊ su prus frore nodidu, sa prus siendha manna mi cumandhat s'urrei!
urreixédhu , nm Definizione
min. de urrei: rei piticu (de tempus, de carena), o fintzes metzanu
Traduzioni
Francese
petit roi
Inglese
little king
Spagnolo
reyezuelo,
rey pequeño
Italiano
reùccio
Tedesco
jünger oder kleiner König.
urréndiu , agt: arréndhidu Definizione débbile, immarriu, cédiu de fortzas Sinonimi e contrari abbrebesciau, canciau, irbalesiadu, tzédidu.