ubúa , avb: aba 2, ebua, ibua Definizione avérbiu interrogativu de logu Frasi saludi!… a ubua ses tochendu?
ucalítu , nm: ocalitu* Frasi su pizu de subra de sa corza de s'ucalitu che andhat a tàpiles, candho s'àrbure est manna Terminologia scientifica mtm, Eucalyptus camaldulensis, E. globulus.
ucàu , nm Definizione genia de pigione, po su prus mannu, de mare e de oros de mare Sinonimi e contrari cau*.
uceòmu , nm Definizione
su Zorzi chi si faet a carrasegare; genia de mamutzone po giagarare pigiones
Sinonimi e contrari
atziomo,
bisera,
furriadolza,
mustagione,
pinnatzu 1
Etimo
ltn.e
ecce homo
Traduzioni
Francese
épouvantail
Inglese
puppet,
scarecrow
Spagnolo
muñeco,
espantapájaros
Italiano
fantòccio,
spauràcchio per uccèlli
Tedesco
Vogelscheuche.
ucèras , nf pl: oceras* Definizione lentes a loba chi si ponent po crèschere o currègere sa capacidade de sa vista a is ogos (permitint de bíere méngius) Sinonimi e contrari atzales.
uchédhu , nm: unchedhu,
uncuedhu Definizione
orrughedhu piticu
Sinonimi e contrari
acodedhu,
arroghedhu,
bículu,
bucone,
incuedhu,
pimpirida,
pitzuedhu,
tanchedhu
Frasi
a perra de conca andheit e ndhe torrat un'uchedhu, e cussu puru pistu (Limbudu)
Cognomi e Proverbi
smb:
Uccheddu, Ucheddu
Traduzioni
Francese
fragment,
morceau
Inglese
sliver
Spagnolo
fragmento
Italiano
framménto
Tedesco
Bruchstück.
uchídere , vrb: bochíere, ochídere Definizione leare sa vida a unu, a un'animale Sinonimi e contrari assessenai, bochí*, igerbedhare, scerbedhai Frasi l'aiat sichitu brainubbràinu e si fit impostatu in palas de unu crastu pro l'uchídere ◊ no uchidas a nemos!
uciúva , nf Definizione
genia de erba a cambu grussitu e artu fintzes de metro e frutu chi faet (coment'e unu fodhe chi portat aintru una tamatedha tundha, groga candho est cota, bona a papare e )
Terminologia scientifica
rbzc, Physalis peruviana.
Traduzioni
Francese
coqueret du Pérou
Inglese
physalis,
peruvian cherry
Spagnolo
aguaymanto,
tomatillo
Italiano
alchechèngio peruviano
Tedesco
Kapstachelbeere.
úda , nf: buda* Definizione fenu de ispàdula o folla de istoja, genia de erba chi faet in is errios, bona po istojas, fundhos de cadira Sinonimi e contrari ispadarzu, ispàdula, tuturatzu Cognomi e Proverbi smb: Uda, Udas.
udhurédhu , nm Definizione údhuru, lauguadhinu, genia de erba velenosa Sinonimi e contrari bidhuri Terminologia scientifica rba, Conium maculatum.
údhuru , nm Definizione erba de cogas, imbriaga molentis, toscosa Sinonimi e contrari bidhuri, búdharu*, budhúrigu, gudhútulu, lauguadhinu 1, pisciaforru, pudimanu.
údia ódia
udídu , nm: oidu*, uditu Definizione sentidu, s'abbilidade de intèndhere, cosa chi si faet cun is origas Sinonimi e contrari intesa.
udiéntzia , nf: audéntzia* Definizione su ascurtare, su istare ascurtandho: si narat mescamente po ascurtamentu de importu mannu, de testimòngios e cosas deasi Sinonimi e contrari iscurtu Frasi su pretori fait udiéntzia in pretura.
udítu udídu
údre , nm, nf: udri, urde, urdi, urdu Definizione pedhe cosia po usu de portare binu, late e àteras cosas deasi; in cobertantza, sa bentre; urdu dhu narant cun àteru significau puru, coment'e ccn. cosa chi essit de noso, in su sensu de fortza, abbilesa, o fintzes in su sensu de pagu pagu, de iscuta de tempus / urdichedhu = pagu pagu, apenedhu Sinonimi e contrari borràcia, búgia / bentre, istògomo Modi di dire csn: udri po imparai a nadai = zenia de roda chi si podet sulare e prenare de ària, de pònnere imbestida in dossu pro no che afungare in s'abba Frasi tengu puntas a brenti, soi unfrada che un'urdi ◊ bufat coment'e un'urdi ◊ s'udri est prenu de àcua frisca ◊ pone pane in sas bértulas e binu in sas urdes (A.Casula) 3. bortzis est naturale chi cada artista at urdos de isconnortu ◊ cussos tribàgliant chene un'urdu de pasu ◊ paret chi a urdos li mancat s'alenu ◊ iscudet urdos de assuconu ◊ messandhe chircavat chentu iscusas pro si arrimare un'urdu ◊ apustis de unu bell'urdu chi si vadiavant li at nau cosa Cognomi e Proverbi smb: Udre, Urdis Terminologia scientifica stz Etimo ltn. utre(m).
udrèdha , nf Definizione udre pitica, ma nau in cobertantza est una genia de presse, de idea mala Sinonimi e contrari urdixedhu 2. chi ti pigat sa udredha ti bollu segai s'annu!
udrédhu , nm Definizione aina, ferramenta Frasi su massaju at frundhiu udredhos e faina ca sa terra est ancora assuta che chiarzu (P.Pireddu).
údri údre
Udròne , nm: brutone* Definizione
Sos Pudhighinos, is sete istedhos de sa costellatzione de Orione, chi essit a oras de is tres de mengianu: si podent bíere bàscios in is fundhales de s'aera, prus che àteru in ierru ca est a làcana in su chelu australe, a Sud
Frasi
a s'altzada de s'Udrone fut s'oràriu de lòmpere a ue isse fut arressu
Terminologia scientifica
astr
Traduzioni
Francese
Orion
Inglese
Orion
Spagnolo
Orión
Italiano
Orióne
Tedesco
Orion.