A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ubúa , avb: aba 2, ebua, ibua Definizione avérbiu interrogativu de logu Frasi saludi!… a ubua ses tochendu?

ucalítu , nm: ocalitu* Frasi su pizu de subra de sa corza de s'ucalitu che andhat a tàpiles, candho s'àrbure est manna Terminologia scientifica mtm, Eucalyptus camaldulensis, E. globulus.

ucàu , nm Definizione genia de pigione, po su prus mannu, de mare e de oros de mare Sinonimi e contrari cau*.

uceòmu , nm Definizione su Zorzi chi si faet a carrasegare; genia de mamutzone po giagarare pigiones Sinonimi e contrari atziomo, bisera, furriadolza, mustagione, pinnatzu 1 Etimo ltn.e ecce homo Traduzioni Francese épouvantail Inglese puppet, scarecrow Spagnolo muñeco, espantapájaros Italiano fantòccio, spauràcchio per uccèlli Tedesco Vogelscheuche.

ucèras , nf pl: oceras* Definizione lentes a loba chi si ponent po crèschere o currègere sa capacidade de sa vista a is ogos (permitint de bíere méngius) Sinonimi e contrari atzales.

uchédhu , nm: unchedhu, uncuedhu Definizione orrughedhu piticu Sinonimi e contrari acodedhu, arroghedhu, bículu, bucone, incuedhu, pimpirida, pitzuedhu, tanchedhu Frasi a perra de conca andheit e ndhe torrat un'uchedhu, e cussu puru pistu (Limbudu) Cognomi e Proverbi smb: Uccheddu, Ucheddu Traduzioni Francese fragment, morceau Inglese sliver Spagnolo fragmento Italiano framménto Tedesco Bruchstück.

uchídere , vrb: bochíere, ochídere Definizione leare sa vida a unu, a un'animale Sinonimi e contrari assessenai, bochí*, igerbedhare, scerbedhai Frasi l'aiat sichitu brainubbràinu e si fit impostatu in palas de unu crastu pro l'uchídere ◊ no uchidas a nemos!

uciúva , nf Definizione genia de erba a cambu grussitu e artu fintzes de metro e frutu chi faet (coment'e unu fodhe chi portat aintru una tamatedha tundha, groga candho est cota, bona a papare e ) Terminologia scientifica rbzc, Physalis peruviana. Traduzioni Francese coqueret du Pérou Inglese physalis, peruvian cherry Spagnolo aguaymanto, tomatillo Italiano alchechèngio peruviano Tedesco Kapstachelbeere.

úda , nf: buda* Definizione fenu de ispàdula o folla de istoja, genia de erba chi faet in is errios, bona po istojas, fundhos de cadira Sinonimi e contrari ispadarzu, ispàdula, tuturatzu Cognomi e Proverbi smb: Uda, Udas.

udhurédhu , nm Definizione údhuru, lauguadhinu, genia de erba velenosa Sinonimi e contrari bidhuri Terminologia scientifica rba, Conium maculatum.

údhuru , nm Definizione erba de cogas, imbriaga molentis, toscosa Sinonimi e contrari bidhuri, búdharu*, budhúrigu, gudhútulu, lauguadhinu 1, pisciaforru, pudimanu.

údia ódia

udídu , nm: oidu*, uditu Definizione sentidu, s'abbilidade de intèndhere, cosa chi si faet cun is origas Sinonimi e contrari intesa.

udiéntzia , nf: audéntzia* Definizione su ascurtare, su istare ascurtandho: si narat mescamente po ascurtamentu de importu mannu, de testimòngios e cosas deasi Sinonimi e contrari iscurtu Frasi su pretori fait udiéntzia in pretura.

udítu udídu

údre , nm, nf: udri, urde, urdi, urdu Definizione pedhe cosia po usu de portare binu, late e àteras cosas deasi; in cobertantza, sa bentre; urdu dhu narant cun àteru significau puru, coment'e ccn. cosa chi essit de noso, in su sensu de fortza, abbilesa, o fintzes in su sensu de pagu pagu, de iscuta de tempus / urdichedhu = pagu pagu, apenedhu Sinonimi e contrari borràcia, búgia / bentre, istògomo Modi di dire csn: udri po imparai a nadai = zenia de roda chi si podet sulare e prenare de ària, de pònnere imbestida in dossu pro no che afungare in s'abba Frasi tengu puntas a brenti, soi unfrada che un'urdi ◊ bufat coment'e un'urdi ◊ s'udri est prenu de àcua frisca ◊ pone pane in sas bértulas e binu in sas urdes (A.Casula) 3. bortzis est naturale chi cada artista at urdos de isconnortu ◊ cussos tribàgliant chene un'urdu de pasu ◊ paret chi a urdos li mancat s'alenu ◊ iscudet urdos de assuconu ◊ messandhe chircavat chentu iscusas pro si arrimare un'urdu ◊ apustis de unu bell'urdu chi si vadiavant li at nau cosa Cognomi e Proverbi smb: Udre, Urdis Terminologia scientifica stz Etimo ltn. utre(m).

udrèdha , nf Definizione udre pitica, ma nau in cobertantza est una genia de presse, de idea mala Sinonimi e contrari urdixedhu 2. chi ti pigat sa udredha ti bollu segai s'annu!

udrédhu , nm Definizione aina, ferramenta Frasi su massaju at frundhiu udredhos e faina ca sa terra est ancora assuta che chiarzu (P.Pireddu).

údri údre

Udròne , nm: brutone* Definizione Sos Pudhighinos, is sete istedhos de sa costellatzione de Orione, chi essit a oras de is tres de mengianu: si podent bíere bàscios in is fundhales de s'aera, prus che àteru in ierru ca est a làcana in su chelu australe, a Sud Frasi a s'altzada de s'Udrone fut s'oràriu de lòmpere a ue isse fut arressu Terminologia scientifica astr Traduzioni Francese Orion Inglese Orion Spagnolo Orión Italiano Orióne Tedesco Orion.