vitamína , nf Definizione
genia de elementu chi si agatat in is cosas de papare (mescamente cruas, ma dhue at v. chi si dha faet sa carena etotu) e agiuat s'organísimu a dhi fàere prus efetu o profetu su papare, a assimilare is àteras sustàntzias de s'alimentu (tzúcuros, proteinas, grassos) e po cussu etotu a crèschere: dónnia v. est inditada cun lítera majúscula de s'alfabbeto
Traduzioni
Francese
vitamine
Inglese
vitamin
Spagnolo
vitamina
Italiano
vitamina
Tedesco
Vitamin.
vitaniamènti , avb Definizione
in manera vitània, a sa sighia in su tempus chentza bènnere mai mancu
Traduzioni
Francese
perpétuellement
Inglese
perennially
Spagnolo
perennemente
Italiano
perenneménte
Tedesco
immerwährend.
vitàniu , agt: fetianu*,
vitanu Definizione
chi no benit mai mancu, chi sighit
Sinonimi e contrari
fetivu,
manantiale,
petivu
Modi di dire
csn:
àcua vitània = funtana chi no sicat mai; túvara vitània = napu o fintzas tapu tamburru, patata americana (Helianthus tuberosus)
Frasi
aggradessi is versus mius e sa stima mia vitània! (G.Solinas)◊ brotat che abba de funtana vitània
Traduzioni
Francese
éternel
Inglese
perennial
Spagnolo
perenne
Italiano
perènne
Tedesco
immerwährend.
vitàntza , nf Definizione
bidu, bivu, totu su chi serbit a papare, su papare, is alimentos
Sinonimi e contrari
bivitóriu,
màndhicu,
nordítziu
Etimo
itl.
vitto + pietanza
Traduzioni
Francese
nourriture,
repas
Inglese
provision
Spagnolo
alimento,
comida
Italiano
vitto
Tedesco
Kost.
vitànu vitàniu
vitàre , vrb: aviai* 1 Definizione pònnere is vias, firmare cosa cun is vias Frasi bisonzat vitare cussas duas tàulas.
víte 1 víde
vitèlla , nf: bitella* Definizione su fedu fémina de is bacas fintzes a chimbe o ses meses Frasi cussu tenet tàgios de bacas cun su bigu e vitellas ◊ custa pipiedha no si mòrgiat mai, méngius chi si mòrgiat baca e vitella, ca sa vitella si dh'aus a papare!
vitéllu , nm: bitellu* Definizione su fedu mascu de is bacas fintzes a chimbe o ses meses; foedhandho de pedhe, pedhe de vitellu Frasi prangiat coment'e unu vitelledhu ◊ est unu vitellu allatadinu ◊ is vitellos chi tèngio funt bellos, parent frores! 2. tengu una pariga de crapitas de vitellu.
vítes , nf pl: bitas* Definizione in s'animale mascu, is cundhutos de is butones ue passat su sèmene po ndh'essire Sinonimi e contrari saita, subiles.
vitichígnu, vitichíngiu, vitichínzu vidichíngiu
vitiparàu , agt Definizione
nau de unu, chi est a bregúngia, disonorau
Sinonimi e contrari
abbirgonzadu,
atzantaradu,
bregungiu,
ibregungiu,
sbragungiu
Traduzioni
Francese
déshonoré
Inglese
dishonoured
Spagnolo
deshonrado
Italiano
disonorato
Tedesco
entehrt.
vitirinàju veterinàju
vitória , nf: bitória Definizione
su bínchere in ccn. cosa
Sinonimi e contrari
bínchida
Frasi
surdos e inturpados, faghent sa gherra cumbintos de leare sa vitória
Traduzioni
Francese
victoire
Inglese
victory
Spagnolo
victoria
Italiano
vittòria
Tedesco
Sieg.
vitoriósu , agt: bitoriosu Definizione
chi est arrennésciu a bínchere, chi at bintu
Sinonimi e contrari
binchidore,
bintore
| ctr.
peldidore
Traduzioni
Francese
victorieux
Inglese
victorious
Spagnolo
victorioso
Italiano
vittorióso
Tedesco
siegend.
vítricu vídrigu
vítu 1 , nm Definizione totu su chi si papat, chi serbit a papare Sinonimi e contrari bivitóriu, màndhicu, nutrimentu, vitantza Frasi totus si tzapaiant su narvone pro su vitu de su trigu a si fàghere su pane Etimo itl. vitto.