A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

zarulàre , vrb Definizione su istare a zàrulos Sinonimi e contrari abeliai, agruguai, aguriai, gurruliai, orulare Etimo srd.

zàrulu , nm Definizione su zarulare o guguliare de is canes Sinonimi e contrari abélidu, agrugu, agúriu, gruju, gurrúliu, órulu Etimo srd.

zàssidu , nm Definizione tretu, logu distintu Sinonimi e contrari zassu.

zàssu , nm: ciassu, giassu*, tzassu Definizione unu tretu de su logu piticu e precisu o fintzes mannu, fintzes bículu de terrenu; apertura in is muros de su sartu o in is cresuras ue faet a passare a s'àtera bandha Sinonimi e contrari àghedu, barcaxu, dassu, ingiassu, tretu Frasi sas bacas fint in tale zassu, ma sa chirca ch'est passada a tretu ◊ in donzi caminera chi ancora rúciant sos zassos ruvosos si firmat, incantadu, s'óciu atentu (B.Marceddu)◊ zasidhos duos zassighedhos chi mancu ti serbint, chi dhos tenes fintzas isbandhonaos!

zàule , agt Definizione nau de ccn., chi est totu malegrabbau in su bestimentu, totu male postu, bestiu cun trastos bècios Sinonimi e contrari aciarollau, isconfusu, scurumu.

zaulòne , nm Definizione unu malegrabbau, bestiu cun bestimentu béciu, arrogau Sinonimi e contrari istratzone, istratzolau, pedhitzoni.

zaunàre , vrb: ageunare, geunare*, zeunare, zunare Definizione abbarrare o istare chentza papare, fàere giaúngios Sinonimi e contrari deinare 1, irgeunzare Frasi nois semus zunandhe.

zaúnzu , nm: geunzu*, zeunzu Definizione su istare chentza papare, mescamente si est fatu apostadamente Sinonimi e contrari dejunu, zeunonzu.

zavòrra , nf Definizione càrrigu, pesu chi si ponet in sa nave, in fundhu, po dha fàere andhare prus segura Etimo itl.

zèa , nf: gea* 1 Definizione genia de erba a costa longhita e a fògia lada, bona cota, chi creschet sola, annu cun annu, faendho sa chima e su sèmene sicandhosi a s'intrada de s'istade: torrat a bogare in sa matessi arraighina in atóngiu: sa prantada faet meda prus matuca (e si torrat a semenare) Sinonimi e contrari aeda, beda, biarava Terminologia scientifica rbzc, Beta vulgaris.

zèbra , nf Definizione genia de cuadhu areste de s'Àfrica, de intina totu a ispertiadas biancas e niedhas Terminologia scientifica anar.

zèca , nf: seca* 1 Definizione fàbbrica de s'istadu chi faet su dinare.

zechéri , nm Definizione su diretore de sa zeca.

zelamína , nf Definizione ammesturu de arràmene e de zingu, ma fintzes làuna Sinonimi e contrari calamina* / latone Terminologia scientifica mtl.

zelàre , vrb Definizione àere, pònnere o sentire gelu, rezelu contr'a unu o calecuna cosa, pèrdere su gustu po una cosa fintzes po su ndh'àere a tropu, orròschere Sinonimi e contrari apastamare, colloviare Frasi e tandho - aia nadu francu - zeladu l'azis su pane meu?

zelòne , nm Definizione ufradura chi faet su fritu, pruschetotu in manos o in peis, e chi faet a iscrafíngiu Sinonimi e contrari filinzone, maninzone, pedinzone, pilinzone, pirignone Terminologia scientifica mld.

zelosía , nf: gelosia* Definizione genia de sentidu contràriu a un'àteru / intrare in z. de ccn. = èssere gelosu de ccn. Sinonimi e contrari belosia.

zelósu , agt: gellosu* Definizione chi tenet gelosia, chi no est cuntentu de su bene de s'àteru; mescamente, chi no podet bíere a unu chi si abbitat cun sa fémina (o cun s'ómine) ch'istimat o chi no bolet chi unu (o una) dhue abbitet / èssere z. che cane = zelosu meda Sinonimi e contrari belosu 2. un'ómine zelosu est che unu chi brúsiat de sídiu chena si lu pòdere mai catzare.

zélu , nm: gelu* 1, zeu Definizione genia de sentidu, bonu o fintzes malu, chi si provat po ccn. / fàghere cosa de malu zelu = a mala gana, chentza ndh'àere praxere Frasi de sas bellas ècondhe una chi ndh'ant zelu sas istellas! ◊ no ti apu a ghetai zeu ca tropu est s'afetzioni! ◊ sendhe netu mi ant curtu malu zelu.

zeminarístu , nm: seminarista*, ziminaristu Definizione piciochedhu o giòvono chi est istudiandho a preide Sinonimi e contrari semenente.