busúliu , nm Sinonimi e contrari
abbolotu,
móricu
Frasi
addaghi bido tzertas vizilias si mi ponet su sàmbene in busúliu
Traduzioni
Francese
désordre
Inglese
stirring,
mess
Spagnolo
desorden
Italiano
rimescolìo,
disórdine
Tedesco
Verwirrung.
dilbaràtu , nm: dirbaratu,
disbaratu Definizione
disórdine in su fàere, in su papare; cosa ispantosa chi si narat chentza fundhóriu; male mannu, arruina / èssere gitu a disbaratu = bogau in bregúngia, fatu a befa
Sinonimi e contrari
desatinu
3.
ses brujendhe in s'eternu disbaratu o ses penendhe ancora in purgadóriu o già in sinu a Deu bolu as fatu? (P.Casu)◊ su sóriche in magasinu fachet dirbaratu, gulàticu a su casu ◊ chie lu diat àere pensadu, de cussu fulanu, a fàghere cussu dilbaratu, a fàghere una morte?!
4.
cuss'ómine est gitu a disbaratu
Etimo
spn.
desbarate
Traduzioni
Francese
débauche,
désordre
Inglese
immorality,
disorder
Spagnolo
desbarate
Italiano
scostumatézza,
disórdine
Tedesco
Ausschweifung,
Unmäßigkeit.
dissàntanu , nm Definizione
burdellu mannu, cosa totuganta betada apare
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
abbolotu,
abbulizu,
abbuluzu,
arrevolotu,
atrepógliu,
bubutu,
carralzu,
solovru,
susujosso,
tregollu
Frasi
su murrunzu, sas boghes e su dissàntanu s'intendhiant in totu sa carrera
Traduzioni
Francese
bouleversement,
désordre
Inglese
confusion
Spagnolo
desorden
Italiano
soqquadro
Tedesco
Durcheinander.
iscótu , nm Definizione
su iscotare, su iscotzai, su pònnere tréulu
Sinonimi e contrari
algadaria,
disórdine,
impródhiu,
iscóticu,
isórdulu,
trobodhu
Modi di dire
csn:
èssere o restare a pedra de i. (pedra chi no tenet sétiu, no setzit bene fendi muru) = a intzegu, dendhe istrobbu, faghindhe male, nadu fintza de chie ponet cuvusione in d-una cumpanzia; bogare iscotos = bogai frocus, mendheas
Frasi
nademilu inue at missu iscotu, chighílliu, chimentu! ◊ sos malos abbarrant a pedra de iscotu e sos bonos si che morint…◊ custu cadhu est boghendhe iscotos!
Traduzioni
Francese
désordre
Inglese
disorder
Spagnolo
desorden
Italiano
disórdine
Tedesco
Durcheinander.
isórdulu , nm Definizione
su isordulare, betare apare, pònnere totu a s'afaiu, su èssere o istare totu s'afaiu de is cosas
Sinonimi e contrari
algadaria,
disórdine,
impródhiu,
maciamurru,
milciamuredhu,
trobodhu
| ctr.
cunseltu,
remonimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
désordre
Inglese
disorder
Spagnolo
desorden
Italiano
disórdine
Tedesco
Unordnung.
milciamurédhu , nm: misciamuredha,
misciamuredhu Definizione
cosa fata male, a improdhu, betada apare chentza órdine e ne critériu / a m. = betadu apare, totugantu a méschiu
Sinonimi e contrari
algadaria,
disórdine,
impródhiu,
isórdulu,
maciamurru,
milcialisèbera,
trobodhu
Frasi
fint maridu e muzere e paritzas criaduras, totu ammuntonados a misciamuredhu in duos aposentos
Traduzioni
Francese
fatras,
désordre
Inglese
mess
Spagnolo
amasijo,
batiburrillo
Italiano
guazzabùglio,
disórdine
Tedesco
Hudelei.
scuncodrài , vrb: isconcordare*,
scuncordai,
scuncordare Definizione
segare s'acórdiu, essire in malas, bogare de pare o isconciare una cosa o unu logu bene allichidiu, fintzes cambiare su tempus de bonu a malu / s. sa coja = essire fora de pare maridu e muzere
Sinonimi e contrari
disconcordiare,
isconciare,
isordulare
| ctr.
cuncodrai
Frasi
Peparosa nd'est cuntenta chi tui àpasta scuncodrau cun su vicàriu ◊ cun issu fustis sempri impari, ma eus scuncordau e no si fait a biri prus
2.
cumentza a ndi scuncodrai s'ingirialetu! ◊ no nc'est prus nisciunus a comporai: cumbenit a scuncordai totu e a si spesai!
3.
e no mi scuncòdristi su sànguni! ◊ oi est dí bella ma su tempus nanca torrat a scuncordai
Traduzioni
Francese
rompre un accord,
décomposer,
mettre en désordre
Inglese
to break an agreement,
to disarrange
Spagnolo
romperquebrar un acuerdo,
desarmar,
desarreglar
Italiano
romper l'accòrdo,
scompórre,
méttere in disórdine
Tedesco
die Vereinbarung brechen,
zergliedern,
durcheinanderbringen.
stragamullài , vrb: istragamuzare,
stragamuxai Definizione
betare o pònnere apare, ammesturare chentza régula coment’efetu de movimentu, de agiàgaru; bogare o fàere fuire a unu o un’animale de mala manera, brigare, pesare (o fintzes ischidare) de botu po assíchidu
Sinonimi e contrari
agiolotare,
atrepillai,
isordulare,
studugai,
trumbugliai
/
certai,
salargiare,
zagarare
2.
mi timu chi su sciarrocu siat mannu ca at lassau imbròglius e pagamentas: est un'eredadi bèni stragamullada! ◊ is bòis funt totu stragamullaus: no dh'as inténdiu cussu sonu?
3.
po ndi dha istolli de Antoni, sa piciochedha, dh'apu bèni stragamullara! ◊ dh'apu stragamullau ca mi at segau unu pratu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brouiller,
mettre en désordre
Inglese
to upset
Spagnolo
desordenar
Italiano
scompigliare
Tedesco
durcheinanderbringen.