bebberecàre , vrb rfl: abbebberecare* Definizione
istare a giogu
Sinonimi e contrari
abbrengulare,
ciogare,
giochitare,
imbalai,
ingiogaciai
Traduzioni
Francese
s'amuser
Inglese
to waste time
Spagnolo
juguetear
Italiano
trastullarsi,
baloccarsi
Tedesco
sich unterhalten.
disperdíssiu , nm: disperdítziu Definizione
su perdimentare sa cosa, su ndhe pònnere meda, tropu
Sinonimi e contrari
burrúsciu 1,
dispéndiu,
isperdíciu,
istrubberia,
stràgiu
| ctr.
avitu,
rispàrmiu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
gaspillage
Inglese
waste
Spagnolo
desperdicio
Italiano
dispèndio
Tedesco
Verschwendung.
ilmarríre , vrb: irmarrire,
ismarrire,
smarriri Definizione
istasire de su fàdigu, de su istare male de nutrimentu o fintzes de maladias
Sinonimi e contrari
illangiare,
indisichire,
irromasire
| ctr.
abboniare,
ammidudhare,
ingrassai
Frasi
chentza pàsculu su bestiàmine si che irmarrit a prus de no dare frutu ◊ sa carena tua si ch'est ismarrida e imbeciada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dépérir
Inglese
to waste away
Spagnolo
decaer,
desgastarse
Italiano
deperire
Tedesco
verfallen.
ilviàre , vrb: irbiare,
irviare,
isviare,
iviare Definizione
pèrdere o fàere pèrdere tempus, tènnere o giare istrobbu; fintzes cambiare camminu, orruga, fàere a mancu, evitare, fintzes firmare unu fàere po unu pagu, cessare unu tanti de tempus
Sinonimi e contrari
isdrobbare
/
cassiare,
disviare
/
tasire
Frasi
no m'irbies, no mi perdas tempus ca tenzo presse! ◊ amus irbiadu ca fimus tratesos faghindhe àteru ◊ che at bénnidu zente e mi at irbiadu, sinono a como aio àpidu finidu ◊ bi cheret pagu a fàghere cussu, ma depo tasire sa faina mia e irbio etotu!◊ pro fàghere su cumandhu a tie apo irbiadu sa faina mia
2.
pro andhare a Tàtari sunt isviendhe zoronadas ◊ sos pastores pigaiant a bidha su manzanu de sa festa pro no isviare sa die innanti ◊ no bi at tempus de isviare, cun totu custu tribàgliu!
3.
innanti de isviare, sos messajos onzi sero sedaiant su laore messadu ◊ bisonzavat a non colare in sos lutrarjos pro irviare de s'afungare sas rotas
Traduzioni
Francese
perdre ou faire perdre son temps
Inglese
to waste one's time
Spagnolo
perder el tiempo
Italiano
pèrdere o far pèrdere tèmpo
Tedesco
Zeit verlieren.
irbaíre , vrb: isbaire Definizione
ispèndhere prus de su bisóngiu; fàere giare atentzione a calecuna àtera cosa coment'e a giogu, a ispàssiu
Sinonimi e contrari
burrusciare,
ispeldisciare,
istravuciare
/
irballare 1
Frasi
su pópulu domandhat proite tantos miliardos isbaidos ◊ est unu criminale chie isbait sos benes púbblicos ◊ isbaint sos milliardos a manca e a dresta, tantu za pagant sos àteros!
2.
a sa pitzinna pro l'irbaire li at nadu ca fit ghirandhe su babbu ◊ pro irbaire sa pitzinna, ca fit timendhe, sa mama si ndh'est rísida
Etimo
ctl.
esbair
Traduzioni
Francese
dilapider,
gaspiller
Inglese
to waste
Spagnolo
dilapidar,
derrochar
Italiano
dilapidare,
sprecare
Tedesco
durchbringen,
verschwenden.
isperdíciu , nm: isperdísciu,
isperdíssiu,
isperdítziu,
sperdíssiu Definizione
su perdimentare o distrúere sa cosa; fintzes logu ispérdiu, malu meda, de orrocas, desertu /(esserebbei sa cosa) a isperdíssiu = a meda, a fuliadura, aici meda de ndi pòdiri fuliai puru
Sinonimi e contrari
burrúsciu 1,
dispéndiu,
disperdíssiu*,
dissipu,
imperdidura,
istradhúsciu,
istrubberia,
paldígiu,
stràgiu
| ctr.
avitu,
rispàrmiu
Frasi
no connoschiat perunu tribàgliu: passaiat sa vida in s'isperdísciu, isciau de su lussu e de su vísciu (P.Casu)◊ no fatzas isperdítziu cun sa bestimenta! ◊ in custa domo che at un'isperdíssiu de non crere (G.Ruju)◊ custu est unu mundu de isperdítzius!
2.
sa gherra at fatu un'isperdíssiu de zente ◊ fit falendhe abba dae su chelu, lampos e tronos chi pariat s'isperdíssiu de su mundhu
Traduzioni
Francese
gaspillage
Inglese
waste,
consumerism
Spagnolo
desperdicio
Italiano
dilapidazióne,
sprèco,
consumismo,
distruzióne
Tedesco
Verschwendung,
Konsumzwang,
Zerstörung.
ispitíre , vrb: spitiri Definizione
acabbare sa cosa, consumare o ispaciare totu
Sinonimi e contrari
consumai,
finire,
spaciai
Modi di dire
csn:
ogus ispitius = ingullidos, coment'e suspidos; pessare fintzas a si che i. su cherbedhu = fintzas a s'afesimentu, de si ammachiare
Frasi
s'ispitit sa vida pro fàghere sa cosa e apustis lassamus totu! ◊ cudha zente si ch'est ispitia marrandhe (L.Loi)◊ a che las ispitire chin salude, sas iscarpas! ◊ che ispitit sa carena travallandhe ◊ su sole che ispitit sas frammas prus allutas comente che abbassat ◊ su focu ispitit cada cosa ◊ che amus ispitiu s’incunza vetza ◊ cussu est focu chi no si che ispitit
2.
at furriau is ogus ispitius a dónnia parti po biri de aundi essiat cudha boxixedha
Traduzioni
Francese
consommer
Inglese
to waste,
to use
Spagnolo
gastar,
agotar
Italiano
consumare,
impiegare
Tedesco
verbrauchen.
istrubbería , nf Definizione
abbitúdine mala de perdimentare sa cosa ponendhondhe tropu, chentza bisóngiu
Sinonimi e contrari
burrúsciu 1,
dispéndiu,
imperdidura,
isperdíciu,
istradhúsciu,
paldígiu,
példua
| ctr.
aorru,
avitu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gaspillage,
gaspillage continuel
Inglese
waste
Spagnolo
derroche
Italiano
spèrpero,
sperperìo
Tedesco
Verschwendung.
példua , nf: pérdua Definizione
su pèrdere o fintzes perdimentare cosa
Sinonimi e contrari
ispéldua,
pérdia
/
cdh. pàldua
| ctr.
balanzu,
benefíssiu,
conchista,
profetu
Frasi
penso chi sias penetida de sa példua e dannu chi as àpidu ◊ su tempus, chi riparat o addulchit totu sas àteras példuas, est su solu bene chi una bolta példidu piús no si riparat ◊ cun pérdua de onore e graves dannos
2.
a l'ispizolare a leputzedhu, sa patata, bi at pérdua meda ◊ a fàghere gai bi at pérdua manna: est prus su chi frundhis chi no su chi conchistas
Etimo
ctl.
perdua
Traduzioni
Francese
perte,
gaspillage
Inglese
waste,
loss
Spagnolo
pérdida,
derroche,
despilfarro
Italiano
pèrdita,
sprèco
Tedesco
Verlust,
Verschwendung.
perdimentàre , vrb: aperdimentare Definizione
impreare sa cosa chentza arrespàrmiu nudha, chentza atentzione, ponendhondhe prus de su chi serbit, perdendhodha
Sinonimi e contrari
irbaire,
ispeldisciare,
pèldere,
stravulliai
| ctr.
avitare,
collire
2.
e za fit cosa de perdimentare su chi l'at ingannada!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gaspiller
Inglese
to waste
Spagnolo
derrochar
Italiano
sprecare,
sperperare
Tedesco
verschwenden.
rodíu , nm, agt: rotiu,
rudiu,
rúdiu,
rutiu Definizione
terra crua, annigrina, de annos meda chentza trebballada
Sinonimi e contrari
annicrinu,
arestadu,
arrudiau,
egadu
Frasi
fint faedhendhe de rodiu e de bidustu ◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas (L.Loi)◊ sa Sardigna tandho fit coment'e una terra vírgine, o rutia ◊ custu terrinu fit rudiu ot'annos, ma ocannu l'apo prenu
2.
custas sunt terras rodias ◊ fizu meu fit beranilendhe sa terra rotia, preparendhe sas tulas pro s'atunzu ◊ che massaju chi, rutiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu
3.
rutias torrant d'atunzu sas malinconias (T.Rubattu)
Cognomi e Proverbi
prb:
a terra rutia sèmenala a su chi bi essit
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
terrain inculte
Inglese
waste land
Spagnolo
terreno inculto,
erial
Italiano
terréno incólto
Tedesco
unbebautes Grundstück.
spedrítziu , nm: isperdíciu*,
sperdíssiu,
sperdítziu Definizione
su ispèndhere o pònnere cosa meda, tropu, chentza bisóngiu
Sinonimi e contrari
burrúsciu 1,
dispéndiu,
disperdíssiu,
istrubberia,
stràgiu
/
cdh. spaldítziu
| ctr.
avitu,
rispàrmiu
Frasi
gei ndi faint de sperdítziu de dinai, cussus amministradoris!… ◊ tronu malu, oi soi donandumí a su sperdíssiu! ◊ oi biveus in tempus de sperdítziu
Traduzioni
Francese
gaspillage
Inglese
waste
Spagnolo
derroche
Italiano
dispèndio
Tedesco
Aufwand,
Verschwendung.
stràgiu , nm Definizione
su stragiai sa cosa
Sinonimi e contrari
isperdíciu
Frasi
papendi at fatu unu stràgiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gaspillage
Inglese
waste
Spagnolo
derroche
Italiano
sciupìo,
sprèco
Tedesco
Verschwendung.