Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

bebberecàre , vrb rfl: abbebberecare* Definitzione istare a giogu Sinònimos e contràrios abbrengulare, ciogare, giochitare, imbalai, ingiogaciai Tradutziones Frantzesu s'amuser Ingresu to waste time Ispagnolu juguetear Italianu trastullarsi, baloccarsi Tedescu sich unterhalten.

disperdíssiu , nm: disperdítziu Definitzione su perdimentare sa cosa, su ndhe pònnere meda, tropu Sinònimos e contràrios burrúsciu 1, dispéndiu, isperdíciu, istrubberia, stràgiu | ctr. avitu, rispàrmiu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu gaspillage Ingresu waste Ispagnolu desperdicio Italianu dispèndio Tedescu Verschwendung.

ilmarríre , vrb: irmarrire, ismarrire, smarriri Definitzione istasire de su fàdigu, de su istare male de nutrimentu o fintzes de maladias Sinònimos e contràrios illangiare, indisichire, irromasire | ctr. abboniare, ammidudhare, ingrassai Frases chentza pàsculu su bestiàmine si che irmarrit a prus de no dare frutu ◊ sa carena tua si ch'est ismarrida e imbeciada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dépérir Ingresu to waste away Ispagnolu decaer, desgastarse Italianu deperire Tedescu verfallen.

ilviàre , vrb: irbiare, irviare, isviare, iviare Definitzione pèrdere o fàere pèrdere tempus, tènnere o giare istrobbu; fintzes cambiare camminu, orruga, fàere a mancu, evitare, fintzes firmare unu fàere po unu pagu, cessare unu tanti de tempus Sinònimos e contràrios isdrobbare / cassiare, disviare / tasire Frases no m'irbies, no mi perdas tempus ca tenzo presse! ◊ amus irbiadu ca fimus tratesos faghindhe àteru ◊ che at bénnidu zente e mi at irbiadu, sinono a como aio àpidu finidu ◊ bi cheret pagu a fàghere cussu, ma depo tasire sa faina mia e irbio etotu!◊ pro fàghere su cumandhu a tie apo irbiadu sa faina mia 2. pro andhare a Tàtari sunt isviendhe zoronadas ◊ sos pastores pigaiant a bidha su manzanu de sa festa pro no isviare sa die innanti ◊ no bi at tempus de isviare, cun totu custu tribàgliu! 3. innanti de isviare, sos messajos onzi sero sedaiant su laore messadu ◊ bisonzavat a non colare in sos lutrarjos pro irviare de s'afungare sas rotas Tradutziones Frantzesu perdre ou faire perdre son temps Ingresu to waste one's time Ispagnolu perder el tiempo Italianu pèrdere o far pèrdere tèmpo Tedescu Zeit verlieren.

irbaíre , vrb: isbaire Definitzione ispèndhere prus de su bisóngiu; fàere giare atentzione a calecuna àtera cosa coment'e a giogu, a ispàssiu Sinònimos e contràrios burrusciare, ispeldisciare, istravuciare / irballare 1 Frases su pópulu domandhat proite tantos miliardos isbaidos ◊ est unu criminale chie isbait sos benes púbblicos ◊ isbaint sos milliardos a manca e a dresta, tantu za pagant sos àteros! 2. a sa pitzinna pro l'irbaire li at nadu ca fit ghirandhe su babbu ◊ pro irbaire sa pitzinna, ca fit timendhe, sa mama si ndh'est rísida Ètimu ctl. esbair Tradutziones Frantzesu dilapider, gaspiller Ingresu to waste Ispagnolu dilapidar, derrochar Italianu dilapidare, sprecare Tedescu durchbringen, verschwenden.

isperdíciu , nm: isperdísciu, isperdíssiu, isperdítziu, sperdíssiu Definitzione su perdimentare o distrúere sa cosa; fintzes logu ispérdiu, malu meda, de orrocas, desertu /(esserebbei sa cosa) a isperdíssiu = a meda, a fuliadura, aici meda de ndi pòdiri fuliai puru Sinònimos e contràrios burrúsciu 1, dispéndiu, disperdíssiu*, dissipu, imperdidura, istradhúsciu, istrubberia, paldígiu, stràgiu | ctr. avitu, rispàrmiu Frases no connoschiat perunu tribàgliu: passaiat sa vida in s'isperdísciu, isciau de su lussu e de su vísciu (P.Casu)◊ no fatzas isperdítziu cun sa bestimenta! ◊ in custa domo che at un'isperdíssiu de non crere (G.Ruju)◊ custu est unu mundu de isperdítzius! 2. sa gherra at fatu un'isperdíssiu de zente ◊ fit falendhe abba dae su chelu, lampos e tronos chi pariat s'isperdíssiu de su mundhu Tradutziones Frantzesu gaspillage Ingresu waste, consumerism Ispagnolu desperdicio Italianu dilapidazióne, sprèco, consumismo, distruzióne Tedescu Verschwendung, Konsumzwang, Zerstörung.

ispitíre , vrb: spitiri Definitzione acabbare sa cosa, consumare o ispaciare totu Sinònimos e contràrios consumai, finire, spaciai Maneras de nàrrere csn: ogus ispitius = ingullidos, coment'e suspidos; pessare fintzas a si che i. su cherbedhu = fintzas a s'afesimentu, de si ammachiare Frases s'ispitit sa vida pro fàghere sa cosa e apustis lassamus totu! ◊ cudha zente si ch'est ispitia marrandhe (L.Loi)◊ a che las ispitire chin salude, sas iscarpas! ◊ che ispitit sa carena travallandhe ◊ su sole che ispitit sas frammas prus allutas comente che abbassat ◊ su focu ispitit cada cosa ◊ che amus ispitiu s’incunza vetza ◊ cussu est focu chi no si che ispitit 2. at furriau is ogus ispitius a dónnia parti po biri de aundi essiat cudha boxixedha Tradutziones Frantzesu consommer Ingresu to waste, to use Ispagnolu gastar, agotar Italianu consumare, impiegare Tedescu verbrauchen.

istrubbería , nf Definitzione abbitúdine mala de perdimentare sa cosa ponendhondhe tropu, chentza bisóngiu Sinònimos e contràrios burrúsciu 1, dispéndiu, imperdidura, isperdíciu, istradhúsciu, paldígiu, példua | ctr. aorru, avitu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gaspillage, gaspillage continuel Ingresu waste Ispagnolu derroche Italianu spèrpero, sperperìo Tedescu Verschwendung.

példua , nf: pérdua Definitzione su pèrdere o fintzes perdimentare cosa Sinònimos e contràrios ispéldua, pérdia / cdh. pàldua | ctr. balanzu, benefíssiu, conchista, profetu Frases penso chi sias penetida de sa példua e dannu chi as àpidu ◊ su tempus, chi riparat o addulchit totu sas àteras példuas, est su solu bene chi una bolta példidu piús no si riparat ◊ cun pérdua de onore e graves dannos 2. a l'ispizolare a leputzedhu, sa patata, bi at pérdua meda ◊ a fàghere gai bi at pérdua manna: est prus su chi frundhis chi no su chi conchistas Ètimu ctl. perdua Tradutziones Frantzesu perte, gaspillage Ingresu waste, loss Ispagnolu pérdida, derroche, despilfarro Italianu pèrdita, sprèco Tedescu Verlust, Verschwendung.

perdimentàre , vrb: aperdimentare Definitzione impreare sa cosa chentza arrespàrmiu nudha, chentza atentzione, ponendhondhe prus de su chi serbit, perdendhodha Sinònimos e contràrios irbaire, ispeldisciare, pèldere, stravulliai | ctr. avitare, collire 2. e za fit cosa de perdimentare su chi l'at ingannada!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gaspiller Ingresu to waste Ispagnolu derrochar Italianu sprecare, sperperare Tedescu verschwenden.

rodíu , nm, agt: rotiu, rudiu, rúdiu, rutiu Definitzione terra crua, annigrina, de annos meda chentza trebballada Sinònimos e contràrios annicrinu, arestadu, arrudiau, egadu Frases fint faedhendhe de rodiu e de bidustu ◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas (L.Loi)◊ sa Sardigna tandho fit coment'e una terra vírgine, o rutia ◊ custu terrinu fit rudiu ot'annos, ma ocannu l'apo prenu 2. custas sunt terras rodias ◊ fizu meu fit beranilendhe sa terra rotia, preparendhe sas tulas pro s'atunzu ◊ che massaju chi, rutiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu 3. rutias torrant d'atunzu sas malinconias (T.Rubattu) Sambenados e Provèrbios prb: a terra rutia sèmenala a su chi bi essit Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain inculte Ingresu waste land Ispagnolu terreno inculto, erial Italianu terréno incólto Tedescu unbebautes Grundstück.

spedrítziu , nm: isperdíciu*, sperdíssiu, sperdítziu Definitzione su ispèndhere o pònnere cosa meda, tropu, chentza bisóngiu Sinònimos e contràrios burrúsciu 1, dispéndiu, disperdíssiu, istrubberia, stràgiu / cdh. spaldítziu | ctr. avitu, rispàrmiu Frases gei ndi faint de sperdítziu de dinai, cussus amministradoris!… ◊ tronu malu, oi soi donandumí a su sperdíssiu! ◊ oi biveus in tempus de sperdítziu Tradutziones Frantzesu gaspillage Ingresu waste Ispagnolu derroche Italianu dispèndio Tedescu Aufwand, Verschwendung.

stràgiu , nm Definitzione su stragiai sa cosa Sinònimos e contràrios isperdíciu Frases papendi at fatu unu stràgiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gaspillage Ingresu waste Ispagnolu derroche Italianu sciupìo, sprèco Tedescu Verschwendung.

«« Torra a chircare