bebberecàre , vrb rfl: abbebberecare* Definitzione
istare a giogu
Sinònimos e contràrios
abbrengulare,
ciogare,
giochitare,
imbalai,
ingiogaciai
Tradutziones
Frantzesu
s'amuser
Ingresu
to waste time
Ispagnolu
juguetear
Italianu
trastullarsi,
baloccarsi
Tedescu
sich unterhalten.
disperdíssiu , nm: disperdítziu Definitzione
su perdimentare sa cosa, su ndhe pònnere meda, tropu
Sinònimos e contràrios
burrúsciu 1,
dispéndiu,
isperdíciu,
istrubberia,
stràgiu
| ctr.
avitu,
rispàrmiu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
gaspillage
Ingresu
waste
Ispagnolu
desperdicio
Italianu
dispèndio
Tedescu
Verschwendung.
ilmarríre , vrb: irmarrire,
ismarrire,
smarriri Definitzione
istasire de su fàdigu, de su istare male de nutrimentu o fintzes de maladias
Sinònimos e contràrios
illangiare,
indisichire,
irromasire
| ctr.
abboniare,
ammidudhare,
ingrassai
Frases
chentza pàsculu su bestiàmine si che irmarrit a prus de no dare frutu ◊ sa carena tua si ch'est ismarrida e imbeciada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dépérir
Ingresu
to waste away
Ispagnolu
decaer,
desgastarse
Italianu
deperire
Tedescu
verfallen.
ilviàre , vrb: irbiare,
irviare,
isviare,
iviare Definitzione
pèrdere o fàere pèrdere tempus, tènnere o giare istrobbu; fintzes cambiare camminu, orruga, fàere a mancu, evitare, fintzes firmare unu fàere po unu pagu, cessare unu tanti de tempus
Sinònimos e contràrios
isdrobbare
/
cassiare,
disviare
/
tasire
Frases
no m'irbies, no mi perdas tempus ca tenzo presse! ◊ amus irbiadu ca fimus tratesos faghindhe àteru ◊ che at bénnidu zente e mi at irbiadu, sinono a como aio àpidu finidu ◊ bi cheret pagu a fàghere cussu, ma depo tasire sa faina mia e irbio etotu!◊ pro fàghere su cumandhu a tie apo irbiadu sa faina mia
2.
pro andhare a Tàtari sunt isviendhe zoronadas ◊ sos pastores pigaiant a bidha su manzanu de sa festa pro no isviare sa die innanti ◊ no bi at tempus de isviare, cun totu custu tribàgliu!
3.
innanti de isviare, sos messajos onzi sero sedaiant su laore messadu ◊ bisonzavat a non colare in sos lutrarjos pro irviare de s'afungare sas rotas
Tradutziones
Frantzesu
perdre ou faire perdre son temps
Ingresu
to waste one's time
Ispagnolu
perder el tiempo
Italianu
pèrdere o far pèrdere tèmpo
Tedescu
Zeit verlieren.
irbaíre , vrb: isbaire Definitzione
ispèndhere prus de su bisóngiu; fàere giare atentzione a calecuna àtera cosa coment'e a giogu, a ispàssiu
Sinònimos e contràrios
burrusciare,
ispeldisciare,
istravuciare
/
irballare 1
Frases
su pópulu domandhat proite tantos miliardos isbaidos ◊ est unu criminale chie isbait sos benes púbblicos ◊ isbaint sos milliardos a manca e a dresta, tantu za pagant sos àteros!
2.
a sa pitzinna pro l'irbaire li at nadu ca fit ghirandhe su babbu ◊ pro irbaire sa pitzinna, ca fit timendhe, sa mama si ndh'est rísida
Ètimu
ctl.
esbair
Tradutziones
Frantzesu
dilapider,
gaspiller
Ingresu
to waste
Ispagnolu
dilapidar,
derrochar
Italianu
dilapidare,
sprecare
Tedescu
durchbringen,
verschwenden.
isperdíciu , nm: isperdísciu,
isperdíssiu,
isperdítziu,
sperdíssiu Definitzione
su perdimentare o distrúere sa cosa; fintzes logu ispérdiu, malu meda, de orrocas, desertu /(esserebbei sa cosa) a isperdíssiu = a meda, a fuliadura, aici meda de ndi pòdiri fuliai puru
Sinònimos e contràrios
burrúsciu 1,
dispéndiu,
disperdíssiu*,
dissipu,
imperdidura,
istradhúsciu,
istrubberia,
paldígiu,
stràgiu
| ctr.
avitu,
rispàrmiu
Frases
no connoschiat perunu tribàgliu: passaiat sa vida in s'isperdísciu, isciau de su lussu e de su vísciu (P.Casu)◊ no fatzas isperdítziu cun sa bestimenta! ◊ in custa domo che at un'isperdíssiu de non crere (G.Ruju)◊ custu est unu mundu de isperdítzius!
2.
sa gherra at fatu un'isperdíssiu de zente ◊ fit falendhe abba dae su chelu, lampos e tronos chi pariat s'isperdíssiu de su mundhu
Tradutziones
Frantzesu
gaspillage
Ingresu
waste,
consumerism
Ispagnolu
desperdicio
Italianu
dilapidazióne,
sprèco,
consumismo,
distruzióne
Tedescu
Verschwendung,
Konsumzwang,
Zerstörung.
ispitíre , vrb: spitiri Definitzione
acabbare sa cosa, consumare o ispaciare totu
Sinònimos e contràrios
consumai,
finire,
spaciai
Maneras de nàrrere
csn:
ogus ispitius = ingullidos, coment'e suspidos; pessare fintzas a si che i. su cherbedhu = fintzas a s'afesimentu, de si ammachiare
Frases
s'ispitit sa vida pro fàghere sa cosa e apustis lassamus totu! ◊ cudha zente si ch'est ispitia marrandhe (L.Loi)◊ a che las ispitire chin salude, sas iscarpas! ◊ che ispitit sa carena travallandhe ◊ su sole che ispitit sas frammas prus allutas comente che abbassat ◊ su focu ispitit cada cosa ◊ che amus ispitiu s’incunza vetza ◊ cussu est focu chi no si che ispitit
2.
at furriau is ogus ispitius a dónnia parti po biri de aundi essiat cudha boxixedha
Tradutziones
Frantzesu
consommer
Ingresu
to waste,
to use
Ispagnolu
gastar,
agotar
Italianu
consumare,
impiegare
Tedescu
verbrauchen.
istrubbería , nf Definitzione
abbitúdine mala de perdimentare sa cosa ponendhondhe tropu, chentza bisóngiu
Sinònimos e contràrios
burrúsciu 1,
dispéndiu,
imperdidura,
isperdíciu,
istradhúsciu,
paldígiu,
példua
| ctr.
aorru,
avitu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gaspillage,
gaspillage continuel
Ingresu
waste
Ispagnolu
derroche
Italianu
spèrpero,
sperperìo
Tedescu
Verschwendung.
példua , nf: pérdua Definitzione
su pèrdere o fintzes perdimentare cosa
Sinònimos e contràrios
ispéldua,
pérdia
/
cdh. pàldua
| ctr.
balanzu,
benefíssiu,
conchista,
profetu
Frases
penso chi sias penetida de sa példua e dannu chi as àpidu ◊ su tempus, chi riparat o addulchit totu sas àteras példuas, est su solu bene chi una bolta példidu piús no si riparat ◊ cun pérdua de onore e graves dannos
2.
a l'ispizolare a leputzedhu, sa patata, bi at pérdua meda ◊ a fàghere gai bi at pérdua manna: est prus su chi frundhis chi no su chi conchistas
Ètimu
ctl.
perdua
Tradutziones
Frantzesu
perte,
gaspillage
Ingresu
waste,
loss
Ispagnolu
pérdida,
derroche,
despilfarro
Italianu
pèrdita,
sprèco
Tedescu
Verlust,
Verschwendung.
perdimentàre , vrb: aperdimentare Definitzione
impreare sa cosa chentza arrespàrmiu nudha, chentza atentzione, ponendhondhe prus de su chi serbit, perdendhodha
Sinònimos e contràrios
irbaire,
ispeldisciare,
pèldere,
stravulliai
| ctr.
avitare,
collire
2.
e za fit cosa de perdimentare su chi l'at ingannada!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gaspiller
Ingresu
to waste
Ispagnolu
derrochar
Italianu
sprecare,
sperperare
Tedescu
verschwenden.
rodíu , nm, agt: rotiu,
rudiu,
rúdiu,
rutiu Definitzione
terra crua, annigrina, de annos meda chentza trebballada
Sinònimos e contràrios
annicrinu,
arestadu,
arrudiau,
egadu
Frases
fint faedhendhe de rodiu e de bidustu ◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas (L.Loi)◊ sa Sardigna tandho fit coment'e una terra vírgine, o rutia ◊ custu terrinu fit rudiu ot'annos, ma ocannu l'apo prenu
2.
custas sunt terras rodias ◊ fizu meu fit beranilendhe sa terra rotia, preparendhe sas tulas pro s'atunzu ◊ che massaju chi, rutiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu
3.
rutias torrant d'atunzu sas malinconias (T.Rubattu)
Sambenados e Provèrbios
prb:
a terra rutia sèmenala a su chi bi essit
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
terrain inculte
Ingresu
waste land
Ispagnolu
terreno inculto,
erial
Italianu
terréno incólto
Tedescu
unbebautes Grundstück.
spedrítziu , nm: isperdíciu*,
sperdíssiu,
sperdítziu Definitzione
su ispèndhere o pònnere cosa meda, tropu, chentza bisóngiu
Sinònimos e contràrios
burrúsciu 1,
dispéndiu,
disperdíssiu,
istrubberia,
stràgiu
/
cdh. spaldítziu
| ctr.
avitu,
rispàrmiu
Frases
gei ndi faint de sperdítziu de dinai, cussus amministradoris!… ◊ tronu malu, oi soi donandumí a su sperdíssiu! ◊ oi biveus in tempus de sperdítziu
Tradutziones
Frantzesu
gaspillage
Ingresu
waste
Ispagnolu
derroche
Italianu
dispèndio
Tedescu
Aufwand,
Verschwendung.
stràgiu , nm Definitzione
su stragiai sa cosa
Sinònimos e contràrios
isperdíciu
Frases
papendi at fatu unu stràgiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gaspillage
Ingresu
waste
Ispagnolu
derroche
Italianu
sciupìo,
sprèco
Tedescu
Verschwendung.