cadredhagadrèdha , avb: cardedhagardedha Definizione
a mala gana, ammalaògia
Sinonimi e contrari
ammaròglia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
à contrecœur
Inglese
reluctantly
Spagnolo
de mala gana
Italiano
a malincuòre
Tedesco
widerwillig.
cadredhaméntu , nm Definizione
su atripare is peis a terra comente faet chie no bolet abbarrare o no bolet calecuna cosa
Sinonimi e contrari
acuadhinadura,
cadredhada,
cadredhadura,
cadredhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
remuement de pieds par souffrance
Inglese
fidgeting
Spagnolo
forcejeo de los pies
Italiano
dimenìo con i pièdi per insofferènza di qlcs
Tedesco
Schlenkern.
cadrédhu , nm, agt Definizione
su cadredhare, fintzes una genia de tostorrudéntzia, de murrúngiu
Sinonimi e contrari
cadredhada,
cadredhadura,
cadredhamentu
2.
lassàdemi su cadredhu, no est comente nades bois!
3.
custa teraca fit cadredha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
remuement des pieds par souffrance
Inglese
fidgeting
Spagnolo
forcejeo de los pies
Italiano
dimenìo con i pièdi per insofferènza di qlcs
Tedesco
Schlenkern.
caixèdha 1 , nf Definizione
genia de cau marinu; marragau de mare o caita / c. niedhutza = chlidonias nigra (itl. mignattino); caixedha peis arrúbius = chlidonias leucoptera (itl. mignattino alibianche)
Sinonimi e contrari
caita
Terminologia scientifica
pzn, larus minutus, sterna hirundo
Traduzioni
Francese
sterne commun
Inglese
little gull
Spagnolo
golondrina de mar
Italiano
gabbianèllo,
stèrna comune
Tedesco
Zwergmöwe.
caldàda , nf Definizione
genia de ammontu de lana, grussu, po letu, pígiu de ammontu
Sinonimi e contrari
burra,
coce,
coberta,
frassada
Frasi
mamma comintzat a ndhe bogare isterrimentas e caldadas…◊ si che poniat dereta suta de sas caldadas in su letu ca teniat fritu
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
couverture de laine
Inglese
woollen cover
Spagnolo
manta de lana
Italiano
copèrta di lana
Tedesco
Wolldecke.
calicàntu , nm Definizione
genia de frore chi benit de s'América
Terminologia scientifica
frs, Calycanthus floridus
Traduzioni
Francese
calycant de la Caroline
Inglese
calycantus (pompadour)
Spagnolo
calicanto,
pimienta de Carolina
Italiano
pompadour
Tedesco
Gewürzstrauch.
calichemúru , nm: calighemuru,
calixemuru,
carigamuru Definizione
càlixi de muru: una genia de erba chi faet meda in is imbagas de is muros, a fògia tundha, grussita e pagu pagu a bisura de imbudu (a logos dhi narant cobertore, crabetore), cun su tenaghe chi est su cambu puru e in mesu in mesu
Sinonimi e contrari
alighemuru,
caulemuru,
capedhemuru,
cocoratza,
cocorroi 1,
salighemuru
Frasi
cussa crabitura abbannonada est prena de aminzone e de carigamuru
Terminologia scientifica
rba, Umbilicus rupestris
Traduzioni
Francese
ombilic de Vénus
Inglese
pennywort
Spagnolo
ombligo de Venus
Italiano
ombelico di Vènere
Tedesco
Nabelkraut.
càliga , nf Definizione
genia de cugudhedhu, sa caciola o covechedhu de su landhe
Sinonimi e contrari
angudha,
cocotu,
croghedha
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
cupule du gland
Inglese
acorn cap
Spagnolo
cascabillo de la bellota
Italiano
concolino delle ghiande
Tedesco
Fruchtbecher.
caltzetòne , nm: cartzetone Definizione
genia de mígia grussa e manna, longa a benugu
Sinonimi e contrari
piúnculu 1
Terminologia scientifica
bst
Traduzioni
Francese
chaussette montante,
mi-bas
Inglese
knee-sock
Spagnolo
media de montaña
Italiano
calzettóne
Tedesco
Kniestrumpf.
cambiàle , nf: cammiale Definizione
genia de cuntratu o de óbbrigu, a pagare una suma a una data fissa, chi su depidore ponet in manos de su chi dha depet arrecire o de unu chi si ndhe podet pagare (es. banca)
Frasi
ant comporadu sa cosa totu a cambiales ◊ candho benint sas cambiales est a pagare! ◊ issu est ancora paghendi su dépidu a cambialis
Traduzioni
Francese
lettre de change
Inglese
draft
Spagnolo
letra de cambio
Italiano
cambiale
Tedesco
Wechsel.
cambizadòre , nm Definizione
domadore, annestradore de cuadhos
Terminologia scientifica
prf
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dompteur de chevaux
Inglese
horse-breaker
Spagnolo
domador de caballos
Italiano
domatóre di cavalli
Tedesco
Zureiter.
cambresína , nf Definizione
genia de tela, fine, de cotone
Sinonimi e contrari
cambrai,
cambré,
cambrí,
trambichi
Terminologia scientifica
ts
Etimo
ctl.
cambresina
Traduzioni
Francese
toile de Cambrai
Inglese
cambrai cloth
Spagnolo
tela de Cambray
Italiano
téla di Cambrai
Tedesco
Kambriktuch.
campàriu , nm Definizione
castiadore de campu
Frasi
in bidha no dhui fuat su barrucellau ma iant postu dus campàrius
Traduzioni
Francese
garde champêtre
Inglese
land warden
Spagnolo
guardia de la campiña
Italiano
guàrdia campèstre
Tedesco
Feldwache.
campínu, càmpinu , agt Definizione
nau de erba, chi est de campu, chi creschet chentza trebballada, chentza manígiu o contivígiu de sa gente / sóriche càmpinu = s'alaepedhe, ma fintzas sa sorigàrgia; rusta càmpina = ginia de pínnixi de is matas; pudha càmpina = pidraxu, pitarra; istúrulu càmpinu = isturru niedhu
Frasi
frores càmpinos ◊ ant ispianadu su monte: l'ant fatu netu che terra càmpina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
des prés
Inglese
of the meadows
Spagnolo
de prado
Italiano
di campo,
pratènse
Tedesco
Feld…
candeghinò , avb: chindeghinò,
chindichinò,
chindighinò,
cindechinò Definizione
candu est chi no, si no est (no fut) deasi: de àtera manera, de àteru betu, in àteras cunditziones
Sinonimi e contrari
andeghinò,
assinuncas,
calechinò,
cantichinono,
chiscussu,
cidacheste,
dassinuncas,
deghinò,
diacussu,
indeghinou,
sindighinuncas,
sinono
Frasi
candu fui piciocona est ca sa minigonna no dh'iant ancora imbentada, candeghinò mi dh'ia posta ◊ in su tempus benidori custa mata at a donai frutu: chindeghinò ndi dh'apu a fai segai ◊ dhi fut abarrau su fragu bellu de sa linna, chindighinò no iat a èssi pòtziu suportai su fragu malu de sa pixi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
autrement
Inglese
or
Spagnolo
si no,
en caso contrario,
de otra manera,
de otro modo
Italiano
altriménti,
diversaménte
Tedesco
sonst.
cannabítu , nm: cannaghitu,
cannaitu,
cannoitu Definizione
codriola de cànnau; lobu de fune chi si betat a murros de s'animale po dhu pigare a tira
Sinonimi e contrari
balentinu,
cordedha,
cordigliola,
filadissa,
funedhu,
ispaitu,
músciu,
presógliu,
toroneu,
tzunghedhu
/
dogale
Frasi
ponidhus in logu chi no dhui tirit bentu e afrimadhus a cannabitu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cordage de chanvre
Inglese
hemp rope
Spagnolo
cable de cáñamo
Italiano
cànapo,
cordicèlla
Tedesco
Hanfseil.
cannajòni , nm Definizione
una genia de pastudrèmini: dhu narant puru carcàngiu longu e pei longu / c. de cresuri, c. cambas longas = erbavérrina; c. de àcua = Paspalum quadrifarium
Sinonimi e contrari
peilongu
Terminologia scientifica
rba, Elytrigia repens
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chiendent
Inglese
couchgrass,
weed
Spagnolo
grama de las boticas
Italiano
caprinèlla
Tedesco
Hundszahn.
cannamèli , nf Definizione
canna de tzúcuru, genia de canna druche bona po fàere una calidade de tzúcuru
Terminologia scientifica
rbl, Saccharum officinarum
Etimo
itl.
cannamele
Traduzioni
Francese
canne à sucre
Inglese
sugarcane
Spagnolo
caña de azucar
Italiano
canna da zùcchero
Tedesco
Zuckerrohr.
cantàda , nf Definizione
su cantare, ma fintzes sa manera de cantare / c. de sèi = a gara de improvisadores, a sa campidanesa
Frasi
cantas cantadas fatas in cussas festas! ◊ calincunu at iscritu s'istória de sa cantada campidanesa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action de chanter quelque chose
Inglese
singing
Spagnolo
acción de cantar
Italiano
cantata
Tedesco
Gesang.
cantàre 1 , nm: cantari,
chintare 1,
chintari Definizione
pesu, tanti de baranta chilos (= 100 líbberas); aina po pesare: c. russu (pesat fintzes a chentu chimbanta líbberas), cantaritu (pesat fintzes a chentu líbberas): su c. est fatu che una pesa, ma chentza pratu, solu cun is gàncios, e si pigat in duos cun su gànciu de pigare intrau in d-unu fuste grussu / s'untza che betat su cantare = bastat pagu pro fàghere dannu, mescamente candho sas cosas sunt in tàntaris che a sa canna de una pesa, o fintzas a fortza de fàghere cosas chi no andhant bene
Sinonimi e contrari
pesa
Frasi
de sa cunfetura de Fonne ndhe cherio tres cantares ◊ at béndiu centu chintaris de casu ◊ cussa cosa pesat duus cantaris ◊ su meda in cosas goi no si misurat a prammos e ne a cantares
2.
bae a Bodale a ti dare su cantare, pro piaghere, chi est a pesare su porcu
Cognomi e Proverbi
prb:
a untza a untza si faghet su cantare
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
poids de cent livres
Inglese
weight of 100 pounds
Spagnolo
peso de ciento libras
Italiano
péso di cènto libbre,
cantaro
Tedesco
100 Pfund-Gewicht.