assemàre , vrb: semae* Definitzione pònnere semu, istrópiu.
assemblèa , nf Definitzione
atóbiu de gente meda po chistionare de calecuna cosa o pigare una decisione: mescamente si narat de s'atóbiu de is chi funt essios votaos a fàere parte de un'organísimu chi aprovat leis o chi tenet unu podere púbblicu
Sinònimos e contràrios
adunàntzia,
arrodeu,
godheta,
riunione
Tradutziones
Frantzesu
assemblée
Ingresu
meeting
Ispagnolu
asamblea
Italianu
assemblèa
Tedescu
Versammlung.
assembràre , vrb Sinònimos e contràrios assemizare Ètimu itl. assembrare.
assémbru , nm: assempru,
esémpiu Definitzione
paragone chi si ponet, cosa chi si ammostat o chi si narat po fàere a cumprèndhere méngius su chi si bolet nàrrere; fintzes su chi est una cosa a su chi paret
Sinònimos e contràrios
paragone
/
bisura
Frases
si como sezis inoghe, po assembru, a sero che podides èssere in América, cun sos mezos de oe ◊ in s'Evanzéliu agatamos assempros de zente chi si acúrtziat a Cristos cun fide ◊ su chi amos légidu est unu de sos assempros chi Cristos at fatu pro ispiegare su chi naraiat
2.
unu tempus fint totu carros, no s'ischiat mancu cale assembru teniant sas màchinas!
Ètimu
itl.
assempro
Tradutziones
Frantzesu
exemple,
similitude
Ingresu
example,
similitude
Ispagnolu
ejemplo
Italianu
esèmpio,
similitùdine
Tedescu
Beispiel,
Gleichnis.
assemenedhàre , vrb Definitzione semenare tropu a cracu, corpare a sèmene.
assementzài , vrb Definitzione pònnere o firmare cun sementzas, is púncias prus piticas Sinònimos e contràrios atacitai.
assemidàre , vrb Definitzione
su si pònnere o istare in calecunu logu
Sinònimos e contràrios
acussolzare,
aposentae
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'établir
Ingresu
to settle
Ispagnolu
establecerse
Italianu
stanziarsi
Tedescu
sich niederlassen.
assemizàre , vrb: assimizare,
assomizare,
simizare Definitzione
su èssere agiummai oguales, su àere cosas in cumone, nau de cosa e de gente; su bíere o agatare e cunsiderare assimbígios in duas cosas o personas o àteru; connòschere a unu de calecunu piessignu
Sinònimos e contràrios
abbentinnare,
abbrembare,
aerae,
afigurai,
agghentinare,
assembrare,
assimbigiai,
atipizare
Frases
sos fizos, mescamente cróbinos, si assemizant apare ◊ ambos frades si assimizabant apare: grussos, sa cara nighedhuta, pilos píchidos ◊ nois cherimus assomizare a issos ◊ si assomizaiat a una béstia morta
2.
pro sa fortilesa sas cosas las assemizant a su ferru
3.
l'apo assimizada a su tratu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ressembler
Ingresu
to resemble
Ispagnolu
parecerse
Italianu
rassomigliare
Tedescu
gleichen.
assemízu , nm: assimbígiu,
assimbillu,
assimbizu,
assimizu,
assumidhu Definitzione
su assimbigiare, su èssere che pare o su matessi in calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
abbrembu,
aerada,
assimizanta
Frases
custu mancu s'assemizu ndhe tenet, de cudhu! ◊ custos pitzinnos sunt frades, aguales in s'assimizu ◊ cust'ómine, a s'assemizu, paret cudhu chi amus bidu deris ◊ tenes s'assimbizu de frade tou ◊ custus no portant assimbillu de froris! ◊ s'ambiente chi oe est a manígiu a cuss'època nudha at assimbígiu (A.Barra)◊ bella meda!… no portat mancu assimígiu de fémmina!◊ de ocros ndhe zuchet un'assimizu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ressemblance
Ingresu
resemblance
Ispagnolu
semejanza
Italianu
rassomiglianza
Tedescu
Ähnlichkeit.
assemodàre assamodàre
assempiài, assempiàre, assempràre, assempriàre , vrb Definitzione assimbigiare una cosa a un'àtera; imbentare, fàere cunforma a una mustra o figura, chi assimbiget a unu modellu e, po cussu, pigare s'idea de calecuna cosa: assemprare si narat fintzes in su sensu de atuare, pentzare Sinònimos e contràrios assemizare Frases ti ses frimmu candho in cuss'ómine as assempradu sa cara de frade tou! 2. no est istadu un'ismarru, ma corpu assempiadu, su chi li at dadu! 3. de aundi ndi dh'at a ai assempiau chi cussu fuedhu bollit narri aici!…◊ de aundi ndi dh'at assempiau chi cussa est una bicicreta de fémina!…◊ cussa est una tontesa chi ant assempiau cussus! 4. za ti l'as assempriada sa cosa, comporendhe! 5. e chie bi tiat assemprare a cosa gai si no bi at tentu isperiénsia? Ètimu itl. assemplare.
assémpru assémbru
assèndhere , vrb: assènnere Definitzione
coment'e calare de artu, a pitzu, ma nau fintzes in su sensu ebbia de lòmpere, bènnere de unu male, de calecuna cosa chi no si iat mancu a bòllere o cun fortza chi faet male; fintzes lòmpere ebbia a unu logu, a unu tretu, a calecuna cosa, su bènnere de unu tempus / pps. asséndhidu
Sinònimos e contràrios
achirrare,
andai,
assurpire,
bènnere,
falare,
lòmpere
Frases
e ite male ti at asséndhidu? ◊ como chi ndh'est asséndhida cussa lege tocat chi càmbies! ◊ li at asséndhidu unu raju ◊ pessanne a cantu li fit assortitu li fit assénnitu s'ingadhintzu ◊ sos pilos li assendhent in bassu a mesu de s'ischina
2.
donzi caminu annat a sa Libra, bastat de no dare vorta pro bi assènnere ◊ sont assénnitos a si mannicare pacos ischerfiones de frútora ◊ custos pastores assendhent a unu buscu e bi passant sa note
3.
su giàcanu mannu est assénnitu a carches a sa gianna de sa turre ◊ fit bete crateone chi Antonedhu atzicu assenniat a tocare terra chin sos pedes
4.
candho assendhiat su veranu sos pitzinnos si apiligaint in sos fundhos pro gustare cucuja
Tradutziones
Frantzesu
venir
Ingresu
to come
Ispagnolu
venir,
venir un mal
Italianu
venire,
scéndere (détto di un male)
Tedescu
betroffen werden (von einem Unglück).
asséndhiu , pps Definitzione de assèndhere; fintzes intrau in conca, cumpréndhiu Frases asséndhiu ti nch'est su chi ti apo narau?
assendràre , vrb Sinònimos e contràrios
alghentare,
arrafinai
Ètimu
spn.
acendrar
Tradutziones
Frantzesu
purifier
Ingresu
to purify
Ispagnolu
purificar
Italianu
purificare
Tedescu
reinigen.
assenecàre, assenegàe, assenegàre , vrb: senecare Definitzione
fàere a béciu, antzianu; nau de matas, èssere o fàere begra, bècia; assenegae = fàere a bémida, assupare
Sinònimos e contràrios
imbeciai,
imbedustare
/
abbrecare,
imbecrare
/
abbatimare,
assupai
Frases
dami s'arcanu tou, o tempus, chi piús nou ti faghet cantu piús ti assènegas! (T.Rubattu)◊ assenegadas domitas biancas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vieillir
Ingresu
to get old
Ispagnolu
envejecer
Italianu
invecchiare
Tedescu
alt werden.
assenégu , nm: sénegu Definitzione su torrare àlidu a fortza e a moida po pelea o fintzes po male a prumones Sinònimos e contràrios afandha, assubentu, assúpidu, bémida, supedhu Ètimu srd.
assenetzàre , vrb: assinetare Definitzione ammeletzare, ma fintzes solu giare avertimentu Sinònimos e contràrios ammabetzai, ammenetzare, meletare, sinnetare Frases sa mama at assenetzadu sa pitzinna de no giamare sa zente cun su paranúmene ◊ babbu mi at assentzadu a pódhighe postu ◊ cussas nues sunt assinetendhe una tempesta (P.Serra) Ètimu srd.
assenetzósu , nm Sinònimos e contràrios ammeleciosu, minateri Ètimu srd.
assenétzu , nm Sinònimos e contràrios abbrúnchiu, ammaletzu, ammeletzamentu, amminetu, meneta Ètimu srd.