assemàre , vrb: semae* Definizione pònnere semu, istrópiu.
assemblèa , nf Definizione
atóbiu de gente meda po chistionare de calecuna cosa o pigare una decisione: mescamente si narat de s'atóbiu de is chi funt essios votaos a fàere parte de un'organísimu chi aprovat leis o chi tenet unu podere púbblicu
Sinonimi e contrari
adunàntzia,
arrodeu,
godheta,
riunione
Traduzioni
Francese
assemblée
Inglese
meeting
Spagnolo
asamblea
Italiano
assemblèa
Tedesco
Versammlung.
assembràre , vrb Sinonimi e contrari assemizare Etimo itl. assembrare.
assémbru , nm: assempru,
esémpiu Definizione
paragone chi si ponet, cosa chi si ammostat o chi si narat po fàere a cumprèndhere méngius su chi si bolet nàrrere; fintzes su chi est una cosa a su chi paret
Sinonimi e contrari
paragone
/
bisura
Frasi
si como sezis inoghe, po assembru, a sero che podides èssere in América, cun sos mezos de oe ◊ in s'Evanzéliu agatamos assempros de zente chi si acúrtziat a Cristos cun fide ◊ su chi amos légidu est unu de sos assempros chi Cristos at fatu pro ispiegare su chi naraiat
2.
unu tempus fint totu carros, no s'ischiat mancu cale assembru teniant sas màchinas!
Etimo
itl.
assempro
Traduzioni
Francese
exemple,
similitude
Inglese
example,
similitude
Spagnolo
ejemplo
Italiano
esèmpio,
similitùdine
Tedesco
Beispiel,
Gleichnis.
assemenedhàre , vrb Definizione semenare tropu a cracu, corpare a sèmene.
assementzài , vrb Definizione pònnere o firmare cun sementzas, is púncias prus piticas Sinonimi e contrari atacitai.
assemidàre , vrb Definizione
su si pònnere o istare in calecunu logu
Sinonimi e contrari
acussolzare,
aposentae
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'établir
Inglese
to settle
Spagnolo
establecerse
Italiano
stanziarsi
Tedesco
sich niederlassen.
assemizàre , vrb: assimizare,
assomizare,
simizare Definizione
su èssere agiummai oguales, su àere cosas in cumone, nau de cosa e de gente; su bíere o agatare e cunsiderare assimbígios in duas cosas o personas o àteru; connòschere a unu de calecunu piessignu
Sinonimi e contrari
abbentinnare,
abbrembare,
aerae,
afigurai,
agghentinare,
assembrare,
assimbigiai,
atipizare
Frasi
sos fizos, mescamente cróbinos, si assemizant apare ◊ ambos frades si assimizabant apare: grussos, sa cara nighedhuta, pilos píchidos ◊ nois cherimus assomizare a issos ◊ si assomizaiat a una béstia morta
2.
pro sa fortilesa sas cosas las assemizant a su ferru
3.
l'apo assimizada a su tratu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ressembler
Inglese
to resemble
Spagnolo
parecerse
Italiano
rassomigliare
Tedesco
gleichen.
assemízu , nm: assimbígiu,
assimbillu,
assimbizu,
assimizu,
assumidhu Definizione
su assimbigiare, su èssere che pare o su matessi in calecuna cosa
Sinonimi e contrari
abbrembu,
aerada,
assimizanta
Frasi
custu mancu s'assemizu ndhe tenet, de cudhu! ◊ custos pitzinnos sunt frades, aguales in s'assimizu ◊ cust'ómine, a s'assemizu, paret cudhu chi amus bidu deris ◊ tenes s'assimbizu de frade tou ◊ custus no portant assimbillu de froris! ◊ s'ambiente chi oe est a manígiu a cuss'època nudha at assimbígiu (A.Barra)◊ bella meda!… no portat mancu assimígiu de fémmina!◊ de ocros ndhe zuchet un'assimizu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ressemblance
Inglese
resemblance
Spagnolo
semejanza
Italiano
rassomiglianza
Tedesco
Ähnlichkeit.
assemodàre assamodàre
assempiài, assempiàre, assempràre, assempriàre , vrb Definizione assimbigiare una cosa a un'àtera; imbentare, fàere cunforma a una mustra o figura, chi assimbiget a unu modellu e, po cussu, pigare s'idea de calecuna cosa: assemprare si narat fintzes in su sensu de atuare, pentzare Sinonimi e contrari assemizare Frasi ti ses frimmu candho in cuss'ómine as assempradu sa cara de frade tou! 2. no est istadu un'ismarru, ma corpu assempiadu, su chi li at dadu! 3. de aundi ndi dh'at a ai assempiau chi cussu fuedhu bollit narri aici!…◊ de aundi ndi dh'at assempiau chi cussa est una bicicreta de fémina!…◊ cussa est una tontesa chi ant assempiau cussus! 4. za ti l'as assempriada sa cosa, comporendhe! 5. e chie bi tiat assemprare a cosa gai si no bi at tentu isperiénsia? Etimo itl. assemplare.
assémpru assémbru
assèndhere , vrb: assènnere Definizione
coment'e calare de artu, a pitzu, ma nau fintzes in su sensu ebbia de lòmpere, bènnere de unu male, de calecuna cosa chi no si iat mancu a bòllere o cun fortza chi faet male; fintzes lòmpere ebbia a unu logu, a unu tretu, a calecuna cosa, su bènnere de unu tempus / pps. asséndhidu
Sinonimi e contrari
achirrare,
andai,
assurpire,
bènnere,
falare,
lòmpere
Frasi
e ite male ti at asséndhidu? ◊ como chi ndh'est asséndhida cussa lege tocat chi càmbies! ◊ li at asséndhidu unu raju ◊ pessanne a cantu li fit assortitu li fit assénnitu s'ingadhintzu ◊ sos pilos li assendhent in bassu a mesu de s'ischina
2.
donzi caminu annat a sa Libra, bastat de no dare vorta pro bi assènnere ◊ sont assénnitos a si mannicare pacos ischerfiones de frútora ◊ custos pastores assendhent a unu buscu e bi passant sa note
3.
su giàcanu mannu est assénnitu a carches a sa gianna de sa turre ◊ fit bete crateone chi Antonedhu atzicu assenniat a tocare terra chin sos pedes
4.
candho assendhiat su veranu sos pitzinnos si apiligaint in sos fundhos pro gustare cucuja
Traduzioni
Francese
venir
Inglese
to come
Spagnolo
venir,
venir un mal
Italiano
venire,
scéndere (détto di un male)
Tedesco
betroffen werden (von einem Unglück).
asséndhiu , pps Definizione de assèndhere; fintzes intrau in conca, cumpréndhiu Frasi asséndhiu ti nch'est su chi ti apo narau?
assendràre , vrb Sinonimi e contrari
alghentare,
arrafinai
Etimo
spn.
acendrar
Traduzioni
Francese
purifier
Inglese
to purify
Spagnolo
purificar
Italiano
purificare
Tedesco
reinigen.
assenecàre, assenegàe, assenegàre , vrb: senecare Definizione
fàere a béciu, antzianu; nau de matas, èssere o fàere begra, bècia; assenegae = fàere a bémida, assupare
Sinonimi e contrari
imbeciai,
imbedustare
/
abbrecare,
imbecrare
/
abbatimare,
assupai
Frasi
dami s'arcanu tou, o tempus, chi piús nou ti faghet cantu piús ti assènegas! (T.Rubattu)◊ assenegadas domitas biancas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vieillir
Inglese
to get old
Spagnolo
envejecer
Italiano
invecchiare
Tedesco
alt werden.
assenégu , nm: sénegu Definizione su torrare àlidu a fortza e a moida po pelea o fintzes po male a prumones Sinonimi e contrari afandha, assubentu, assúpidu, bémida, supedhu Etimo srd.
assenetzàre , vrb: assinetare Definizione ammeletzare, ma fintzes solu giare avertimentu Sinonimi e contrari ammabetzai, ammenetzare, meletare, sinnetare Frasi sa mama at assenetzadu sa pitzinna de no giamare sa zente cun su paranúmene ◊ babbu mi at assentzadu a pódhighe postu ◊ cussas nues sunt assinetendhe una tempesta (P.Serra) Etimo srd.
assenetzósu , nm Sinonimi e contrari ammeleciosu, minateri Etimo srd.
assenétzu , nm Sinonimi e contrari abbrúnchiu, ammaletzu, ammeletzamentu, amminetu, meneta Etimo srd.