A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

irgrísiu , nm: iscrisu Definitzione genia de gana de arrefudu chi si provat po cosa chi no praghet Sinònimos e contràrios ascu, gheléstia, grisu, ischifu Frases zente chene capu, rimitanos chi fachent irgrísiu a los zúchere in s'oru! ◊ nos fachet irgrísiu e malu cracu fintzas su lúmene! ◊ nat chi est un'irgrísiu ma si bi ammódhicat su pane e si ndhe linghet sos pódhiches! ◊ ses lintu e pintu a colicoli, s’iscrisu de su biginau Sambenados e Provèrbios prb: chie no ponet mente a chie li cheret bene est a isgrísiu de chie li cheret male Ètimu srd.

irgromeràre , vrb Definitzione ispodhicare is lòmboros Sinònimos e contràrios illomerare | ctr. allomborae Ètimu srd.

irgrostàre , vrb: iscrostare, scrostai Definitzione arrasigare sa crosta, betare s'ischedradura de is muros Sinònimos e contràrios scroxolai, spilloncai Ètimu itl. scrostare.

irgrumàre , vrb Sinònimos e contràrios irgrostare.

irgrussadúra , nf: sgrussadura Definitzione su irgrussare Sinònimos e contràrios assutiligamentu, irfiniadura, issutilicadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dégrossissage, dégrossissement Ingresu reducing Ispagnolu desbaste, afinamiento Italianu digrossaménto Tedescu Vorarbeit.

irgrussàre , vrb: isgrussare, sgrussai Definitzione segare su meda, su prus, de una cosa de trebballare in fine Sinònimos e contràrios irfinicare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dégrossir Ingresu to reduce, to trim (down) Ispagnolu desbastar Italianu digrossare, sgrossare Tedescu vorarbeiten.

irgrustiàre , vrb Definitzione istesiare de su grústiu (chedha) una parte de is pegos Sinònimos e contràrios iscamedhare, iscedhai, iscrobare, istagiai, istellare, istropedhare, strumai 1 Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire sortir du troupeau Ingresu to take from the flock Ispagnolu descarriar, retazar Italianu sbrancare Tedescu aus der Herde absondern.

irgruxàe , vrb Definitzione segare is naes de is matas de s'ingruxadura, a isconcadura Sinònimos e contràrios immutzudhare, irruigare, iscamurrare, scabitzai Ètimu srd.

irguastàe, irguastài , vrb Definitzione fàere iscónciu, guastu, dannu, fàere andhare male Sinònimos e contràrios guastai*, iscunsertare | ctr. aconciai, adaretzai, agiustai Frases si mi nd'intrat cussu m'irguastat is armàrius ◊ Boicu, non sias bénniu po irguastai totu!◊ is amigus furint cuntentos de passai paris pagas oras censa pensari a cras po no irguastai sa festa Sambenados e Provèrbios prb: su pagu no bastat, su tropu irguastat.

irguàstu , agt, nm Definitzione chi tenet o at tentu dannu; su dannu o iscónciu etotu chi si faet Sinònimos e contràrios gastatu, gastu* 1, isente, istropiadu, malevadadu | ctr. arràngiu, acónciu Frases no est mancu canniu, custu fiascu: poite est irguastu? ◊ cini at fatu s'irguastu dhu depit aconciai! 2. eus fatu irguastu cun sa màchina.

irgúbbia iggúbbia

irgubbiadúra , nf Definitzione su irgubbiare, trebballu fatu a irgúbbia Ètimu srd.

irgubbiài, irgubbiàre , vrb: sgubbiai Definitzione trebballare (linna) a irgúbbia, istuvonare a irgúbbia Frases apo irgubbiatu unu cantu de linna 2. in custas rocas irgubbiadas e inintro de custos muros latados de misérias e de penas no bi at a àere prus pache Ètimu srd.

irguène , nf: alguena Definitzione sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo; sa canna de su gúturu inue passat s'ària andhandho a o torrandho de is prumones Sinònimos e contràrios garguena* Terminologia iscientìfica crn.

irguladúra , nf Definitzione tanti de cosa de si pòdere tzatzare bene meda e fintzes de ndhe coigiare Sinònimos e contràrios papada, sassada Frases sas béstias si apentabant de lustínchinu, de rubu, e de carchi irguladura de turgusa in sas atas de su ribu (G.Piga)◊ carchi irguladura sa famíllia la buscabat dae s'ortu: tamatas e carchi frútora Ètimu srd.

irgulàre , vrb: isgulare Definitzione papare, tènnere cosa a meda fintzes a dh’orròschere, fintzes a ndhe lassare; fàere cosa a meda o a tempus longu fintzes a dh’orròschere Sinònimos e contràrios atatare, mascare / igrogoenai, ilbulare* / arròsciri 2. bàtoro annos bacarzu so istau e mai de múrghere mi so irgulau (C.Buttu).

irgúlu ilvúliu

irgulumàre , vrb Definitzione bogare, lassare is ingúlumos, is imbitzos Sinònimos e contràrios disabesare, disacostumai, irbitzare, ismeliare, ispònnere, isvisciare Ètimu srd.

irgumàrras igumàrras

irgumédhu , nm Sinònimos e contràrios bula, cannighina, gàngula, gúturu Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu gosier Ingresu gullet Ispagnolu garguero Italianu gargaròzzo Tedescu Gurgel.