A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

irgrandhulàre , vrb Definitzione cricare is cosas segretas de pigare in cunsideru coment'e chi siant gràndhulas (néulas in mesu de su lardu) Frases Tiu Gabini teniat sos ammentos a pràticu e los mutiat irgrandhulandhe sas tramas de sas rimas (A.Satta).

irgrandiòla, irgrandizòla , nf Definitzione canistedhu mannu Sinònimos e contràrios caistedhu, ingrandhajola Frases si poniat sa sedatzadorja intro de s'irgrandizola ◊ leàdebbos una cogone dae s'ingrandiola mia! Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu corbeille Ingresu wicker basket Ispagnolu canasta Italianu canèstra Tedescu großer Korb.

irgranedhàre , vrb Definitzione bogare su chiu o su granu de sa tega o de s'ispiga, istagiare su granu Sinònimos e contràrios irgranare, irranare Frases s'isgranedhat su pisurtzis, sa faba, su trídicu moriscu Ètimu srd.

irgrangiàe, irgrangiàri , vrb Definitzione segare, fàere a orrughedhos (coment'e a gràngia), a farinedhos Sinònimos e contràrios sciscirinai, spamparinai Frases si ti orruit sa tassa a terra s'irgràngiat Ètimu srd.

irgraniàre irgranàre

irgranzàre , vrb: isgrangiare, isgranzare, sgrangiai Definitzione seberare, bogare su pódhine grussu de sa farra cun su sedatzu largu: est sa primu manu de sa sedatzadura / sedatu de i. = fatu de pilu largu pro sa sedatadura de sa prima manu Sinònimos e contràrios grangiai, ingrangiai, irghilinzonare Frases cun su sedatu russu si leaiat sa farina a l'isgranzare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu séparer le son du froment Ingresu to pull bran apart Ispagnolu cerner Italianu separare la crusca Tedescu die Kleie trennen.

irgràriu irgràliu

irgrasazonàre , vrb Definitzione betare o segare is cambos noos, is pigionatzos (grasazones) de su truncu de is matas (es. olia) Sinònimos e contràrios immodhitare, irfroghedhare, ispudhonare, irbrossare Ètimu srd.

irgravàre, irgraviàre , vrb: isgravai, isgravare Definitzione fàere prus pagu grae, prus lébiu Sinònimos e contràrios allebiae, illebiare | ctr. aggravae.

irgràviu , nm Sinònimos e contràrios illebiada, illebiadura, illebiamentu, illevionzu Ètimu srd.

irgrèmmere , vrb Definitzione fàere una genia de isfortzu, fàere fortza, nau de sa carena Sinònimos e contràrios isprèmere, ispremiare.

irgrenzàre ilzenzàre

irgrénzu inzénzu

irgrighillàre , vrb Definitzione pesare a grighíllios, a boghes, a tzérrios (fintzes po alligria) Sinònimos e contràrios abbochinare, irgheliare, tichirriare Frases biendhe sa deina in mesu de sas féminas, de un'improntu si ponet a irgrighillare che disatinada ◊ apo intesu su pudhu irgrighillandhe Ètimu srd.

irgrighíllu , nm Sinònimos e contràrios boche, cérriu, grighílliu, tichírriu Frases illimbrinida, sa mama, a s'isparu, picat in bratzos sa pitzinna morta e pranghet a irgrighillos Ètimu srd.

irgrijàre , vrb Sinònimos e contràrios irgrisire Frases li apo postu sa supa in sa tzícara de irmartu chi si fit irgrijata.

irgríma , nf: sgherma Definitzione gherra, gherrígiu, murrúngiu, fintzes su cantare de is atitadoras Frases inue bi at atítidos e irgrimas tocat a semenare ranos de amore Ètimu spn. esgrima.

irgrimàre , vrb: isgrimare, sgrimai Definitzione andhare o fàere coment'e po si difèndhere, a s'iscabbúllere Sinònimos e contràrios isghermire Ètimu spn. esgrimar Tradutziones Frantzesu se proteger, se défendre Ingresu to shield Ispagnolu reparar Italianu schermire Tedescu schützen.

irgrisiàre , vrb Definitzione tènnere o fàere irgrísiu, grisu, nau fintzes in su sensu de àere bregúngia Sinònimos e contràrios abborrèschere, afeai, aschiai, ghelestiare, grisai 1, ischifare Frases ca si fit irgrisiada de fàchere bida rimitana si at chircau una bubada prus còdoma 2. chie iscurtat a bois iscurtat a mimme, e chie s'irgrísiat de mene s'irgrísiat de chie mi at mandhau (Ev.) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éprouver du dégoût Ingresu to loathe, to disgust Ispagnolu despreciar, disgustar Italianu schifare Tedescu verschmähen.

irgrisíre , vrb Definitzione cambiare colore in cara po assíchidu o àtera timoria manna de si arretirare su sàmbene Sinònimos e contràrios grisare, ingrisare, intasuai, irgrijare, isarbolire, istramudire, scarafaciari, stramutiri Frases fit bochindhe su fizu ma si firmat de botu isgrisidu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pâlir Ingresu to go pale Ispagnolu blanquear Italianu sbiancare Tedescu erbleichen.