A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

irguzàre , vrb Definitzione segare su tzugu a un'istrégiu fatu a buca istrinta (es. ampudha), coment'e segare s'irguzu Sinònimos e contràrios istrugare Ètimu srd.

irguzòne ilguzòne

irgúzu irgúnzu

irgúzu 1 , nm Definitzione totu is erbas bonas chi si arregollent a papare, e chi faent chentza dhas prantare Sinònimos e contràrios abrulla, birduralla, ebrúgiu, imburzu Frases apo ghirau irguzu meta e l'apo cotu.

irichína, irighína, iríghina , nf: arighina, erichina*, iritzina, irríghina, oríghina Definitzione bobboitedhu piticu, laditu, in colore de castàngia, chi ponet a is animales e dhis suspit su sàmbene: candho creschet e si tzatzat paret unu granu de cafei cruo in colore de chinisu e si narat cradenanca / èssere atacau che iríghina = che cadanca, a tropu, a manera de isfrutai o istrobbai s'àteru Sinònimos e contràrios arréxini, cadanca, tzeca Frases ti si atachet una irichina chi ndhe fales currendhe in via majore! ◊ cussos animales portànt sa irrighina a trones! Terminologia iscientìfica crp, ixodes ricinus, haemaphysalis punctata, h. sulcata, rhipicephalus sanguineus, r. bursa.

irighíle , nm: begrile*, erighile Sinònimos e contràrios bijarzu.

irigònza , nf: bergugna* Sinònimos e contràrios befa, belea / abbàtida, abbómbinu Frases li fuint boltuladas sas istintinas de su tzacu e de sa irigonza ◊ custu pitzinnu tenet irigonza!

irigonzósu , agt, nm: bilgonzosu* Sinònimos e contràrios chixinedhu, cocode, frigonzosu / amagaditu | ctr. discaradu, isfaciu Frases est unu bellu pitzinnu de tréighi annos, ma unu pagu irigonzosu.

irimulàta , nf: irmulata, irmulatza Definitzione calidade de erba bona po ebrúgiu Sinònimos e contràrios aburlanta, ambrullansa, ambrutatza, ammuratza* Frases su mentres chi s'animale paschiat, issa chircabat frinucu, irmulata e tzicória Terminologia iscientìfica rbz, Raphanus raphanistrum.

irinòte , avb Definitzione irisero a note Frases chi mi fio arregordada, io postu basolu a modhe, irinote.

irisèro , avb: aiseru, erisero* Definitzione sa die innanti de oe, nau prus che àteru po sa parte apustis passau mesudie Sinònimos e contràrios deris, eris Frases irisero su pitzochedhu fiat faendhe a malu.

irísta , nf: areste*, erista Sinònimos e contràrios listra 1.

irítu , nm: aritu, eritu*, iritzu, oritu, ritu 1 Definitzione genia de animale tundhatzu cun sa pedhe totu ispinas Sinònimos e contràrios arrescioni, ischissone Maneras de nàrrere csn: èssere serrau che i. (nadu de ccn.)= mudurcu, de pagas peràulas; càrrigu che i. = meda Frases ant fatu che s'iritu: pro s'acontzarent issos che ant bocau fora su connau Terminologia iscientìfica anra, erinaceus aeuropeus var. italicus.

iritzína irichína

irítzu irítu

irjacàda , nf Definitzione genia de buidu mannu in s'orroca Sinònimos e contràrios calancone, ispéntimu Frases in su paris ube fit istada cumposta sa piatza aiat acatau un'irjacada manna a ghetu de ch'intrare s'ómine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gouffre Ingresu abyss Ispagnolu abismo, sima Italianu voràgine Tedescu Abgrund.

irjacadórju , nm Definitzione ficada de carru, logu inue faet a passare a carru (prus che àteru fora de camminu e in logu de monte) Sinònimos e contràrios coladolzu Frases in su ribu, a cantu podiat règhere abba, dae s'irjacadorju chi ghetabat dae su Grúmene, lis fit parada in dainantis sa pupa de unu carru (G.Piga) Ètimu srd.

irjacàu , agt Definitzione chi est mannu meda, illacanau Frases un'atitu irjacau si est pesandhe dae sa muragadha mesu ruta Ètimu srd.

irjànghere irgiànghere

irjannalàu, irjannilàu , agt Sinònimos e contràrios disabbutu, ilfatziennadu, irberzadu, sfainau Frases s'inzenieri fit un'irjannalau Ètimu srd.