A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

irrujàre ingrujàre

irrujatzàdu ingrujatzàdu

irrujàu ingrujàdu

irrujíre , vrb Definitzione fàere o essire orrúbiu, fintzes de sa bregúngia Sinònimos e contràrios abbrigai, arrubiai, arrubiscai, arrujire, cardiare, cardigiai, ingrujare, orruviare / impurpurinare Frases sa mura no faghiat a tempus a irrujire chi che fit istodhida ◊ tra chiriasa e fémina interessat su colore piús de sa dultzura: cudha s'irrujit apena est madura, custa, madura, de irrujire tzessat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rougir Ingresu to turn red Ispagnolu ruborizarse, enrojecerse, sonrojarse Italianu arrossire Tedescu erröten.

irrujolàdu , agt Sinònimos e contràrios arrúbiu, ruju Frases issa chi at papau a fura est bene irrujolada, si carchi irzeunzu b'at che lu passat a murrunzu Ètimu srd.

irrujonàre , vrb Definitzione papare a orrugos mannos comente faet unu allurpiu, un'ingurtone Sinònimos e contràrios allimbrare, lambrire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu manger comme un goinfre Ingresu to eat greedily Ispagnolu engullir Italianu mangiare con ingordìgia Tedescu verschlingen.

irruncàda , nf Definitzione cropu chi si giaet cun calecunu runcu (orrugu) de cosa Sinònimos e contràrios abbruncada, colpu, illinnarjada, irbirroncu, irrugada, irzarriada Frases l'at leadu a irruncadas de fuste Ètimu srd.

irruncadúra , nf Definitzione su irruncare Ètimu srd.

irruncàre , vrb Definitzione iscúdere a murros (o fintzes giare una briga); fintzes papare runcos, papare linna, sida comente faent unos cantu animales chi papant fògia e cambigiolos puru Sinònimos e contràrios abboluire, abbruncai, arruncare*, chelcire, irmurrare, sbruncai 2. como irrunco in ispinarzos.

irrundhàre , vrb Definitzione calare de sa rundha, de sa crista prus arta de unu logu Frases atulaiant sa terra arada, de rujales, ispeendhe sos sulcos a manera de s'aviare in s'abbarzu s'abba irrundhendhe Ètimu srd.

irrunzonàre , vrb Definitzione irrenare (coment'e segare is errigos), crepare de su tropu irfortzu Frases creo chi s'apuntadu che apat irrunzonadu mesa duzina de cadhos: no b'aiat pegus de agguantare anca e isprone sou (Q.Falchi) Ètimu srd.

irrúpere , vrb Definitzione passare in logu inue no andhat tanti bene, in mesu de cosa craca ue si passat cun dificurtade Sinònimos e contràrios acarpire, rúpere* Frases ch'est irrúpidu in sos rocarzos, in mesu de sas majas.

irrúpidu , pps, agt Definitzione de irrúpere; nau de logu, chi est malu meda, de no fàere a passare Sinònimos e contràrios arratu, isderrumbau, ràbidu 2. est unu monte irrúpidu.

irrupíre , vrb Definitzione fàere intrare o fichire a fortza Sinònimos e contràrios rúpere*, rupire

irrusciàre , vrb Definitzione essire a tzurros, benare a forte, a búdhidu Sinònimos e contràrios spendulai, spiciurrai, tzurrai Frases ancora li fit irruscendhe su sàmbene dai sa lanta 2. su perdonu beneitu irrúsciat dae sa fide che funtana (G.Fiore) Ètimu ctl. arruixar Tradutziones Frantzesu jaillir Ingresu to spurt Ispagnolu chorrear Italianu zampillare, sprizzare Tedescu hervorspritzen, sprühen.

irrusciulàre , vrb Definitzione orrúere e illascinare a culu ciciu in logu de calada Sinònimos e contràrios allescinai, iscadriare.

irrussàre , vrb Definitzione fàere prus fine, prus pagu grussu Sinònimos e contràrios afinicare, assutighilare, infinigae, insutiligai | ctr. ingrussai Ètimu srd.

irrússu , nm Definitzione sirbonedhu piticu Sinònimos e contràrios avredhu, sirboniscu Frases no ti ammentas de candho… cudha sue… s'irrussu, s'ochisolzu… (P.Casu) Ètimu srd.

irrusticài , vrb Definitzione fàere o essire rústicu, areste Sinònimos e contràrios arrusticai*.

irrustigàre , vrb Definitzione giare una prima manu de ischedradura a is muros po ndhe bogare su meda Sinònimos e contràrios arrabbussai, arraspagliai, impalitai, impilatzare, incalchinare, intunigare Tradutziones Frantzesu crépir Ingresu to render Ispagnolu enfoscar Italianu rinzaffare Tedescu bewerfen.