A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

làmina , nf Definitzione lama finedhedha Ètimu itl. lamina.

laminadòre , nm Definitzione (f. -a) chie preparat sa lana po dha pòdere filare Sinònimos e contràrios balminadore, carderi, craminadore Frases filonzanas e laminadoras, sas chi fint faghindhe su fresi, si sunt lamentadas Ètimu srd.

laminàre , vrb Definitzione petenare o pilisare sa lana po dha trebballare, aprontandhodha po dha filare Sinònimos e contràrios balminare, carminai*, irgardare, isgraminare, isparpedhare Frases apo comintzadu a laminare, a filare e a tèssere.

laminóngiu, laminónzu , nm Definitzione su trebballu de laminare sa lana Sinònimos e contràrios balminonzu, cardadura, graminonzu*

lamíta , nf Definitzione lama minore, pitica Sinònimos e contràrios lamedha.

làmma, làmmia làma

lammiàrju , nm Definitzione maistu chi trebballat sa làuna Sinònimos e contràrios cadhaxaju, cardareri, gliauneri, lameri, latoneri, tolaju Frases in buteca su lammiarju fit istaniandhe unu lamone Ètimu srd.

lammiòne , nm Definitzione istrégiu de làuna Sinònimos e contràrios lama.

lamòne, lamòni , nm: limoni 1 Definitzione cricu de ferru grussu chi si ponet a is orrodas de su carru; genia de istrégiu largu, de làuna zingada, fintzes làuna etotu po fàere istrégiu, ammontare e àteru Sinònimos e contràrios teza / cadhàrgiu, mastella Frases me is bias unu tempus dhoi fiant is arrastus de is lamonis de carru ◊ su circu de su butu e su lamoni de s'arroda tenint faitzioni diferenti 2. prènami unu lamone de abba! ◊ no ndhe prenides piús lamones mannos de ozu 3. su pastore zughet cardazos de lamone ◊ su barrachedhu est cuguzadu a lamones Ètimu itl.p lamon.

lamòni 1 , nm Definitzione tupa de orruo Sinònimos e contràrios arruàrgiu Ètimu srd.

làmpa , nf Definitzione alluta, lughe chi si paret a s'ingrundha / l. de focu = fusilada, alluta de fogu, isparu (ma fintzas lughe de fogu, de pampa) Sinònimos e contràrios làmpada Frases mesanote est tocada in campanile, onzi piata est deserta, onzi carrera, e de lughe ne lampa e ne ispera ◊ si fut posta a filai a lampa de fogu.

lampàda , nf: allampada, lampiada Definitzione su lampare, s'alluta, sa lughe chi faent comente calant is lampos o àteras lughes chi si alluent; su abbaidare de is ogos unu sinnu, un'apenas ebbia Sinònimos e contràrios allampigiada, illampizada / abbaidada, acinnu, straviada Maneras de nàrrere csn: una lampada de manu = una betada de manu, agiudu; una lampada de crastu = su tretu chi podit fai unu crastu iscutu a manu Frases at fatu una lampada de fogu ◊ mi parit ca apu biu una lampada de luxi: si at a isconciai su tempus? 2. si ndi fiat andau e dh'iant torrau a biri una lampiada, una dí de festa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étincellement Ingresu flashing Ispagnolu relampagueo Italianu lampeggiaménto Tedescu Blitzen, Blinken, Funkeln.

làmpada , nf: làmpana, làmpara Definitzione genia de aparíciu fatu po giare lughe alluendho ccn. cosa chi abbruxat (ógiu, gasu, petróliu) o a elétricu; postu a paragone, cosa o unu chi est bellu, bonu, praghet meda, lughet; a logos, sa làmpana est s'istregiu cun su nènnere Sinònimos e contràrios làntia / fiaca 1, teda / bonu, donosu, galanu Maneras de nàrrere csn: fàghere sa làmpana a unu santu = allúiri una l. po devotzioni a unu santu; sa làmpana de s'ocru = sa pupia Frases làmpana virtuosa sempre atzesa est pro s'umanidade s'onestesa ◊ a cuss'ora, una mama ancora, in terra, at atzesu una làmpana a Maria e su coro li andhat bolaola (P.Casu)◊ sa làmpana fit sempre inchesa ◊ sas làmparas torrent a lampizare! 2. cussas pisedhas parent làmpanas! ◊ tenet duos fizos: duas làmpanas sunt! Ètimu ltn. lampada.

lampadàriu , nm Definitzione aparíciu fatu de tantis làntias o fintzes solu de ccn. ma a manera de cumpàrrere po bellesa puru.

làmpadas , nm: làmparas, làmpatas Definitzione su de ses meses de s'annu, acabbandho su beranu e cumenciandho s'istade Frases si cumintzat a messai in su mesi de làmparas ◊ in làmpadas intrat s'istiu Terminologia iscientìfica tpc Tradutziones Frantzesu juin Ingresu June Ispagnolu junio Italianu giugno Tedescu Juni.

lampadína , nf Definitzione genia de aparíciu chi faet lughe a currente elétrica abbrigandho unu filu finivini o alluendho chentza de abbruxare ccn. gasu aintru de una bòcia o tubbu de imbidru / l. a pila = genia de aparíciu de pigai in manu, fintzas in buciaca, po fai unu pagu de luxi a s'apretu Frases fit chilchenne s'interrutore pro atzènnere sa lampadina ◊ a denote sas lampadinas allutas de sas bidhas si bident de atesu Tradutziones Frantzesu ampoule Ingresu lamp Ispagnolu bombilla Italianu lampadina Tedescu Glühbirne.

lampadítu , agt Definitzione de làmpadas, chi faet in làmpadas Frases custos sunt vitellos lampaditos Ètimu srd.

lampadórzu , agt Definitzione chi lampat, chi che iscudet sa lughe atesu Frases zughiat sos ojos che candhela lampadorza, atzesos che titones Ètimu srd.

lampadúra , nf Definitzione lampada, su lampare / dare, pònnere, leare a l. = a meda, in cantidade manna.

lampài , vrb: lampare Definitzione betare lampos; lúghere che is lampos; fàere impresse a ndhe pigare una cosa / fai tronau e lampau = fàghere efetu deretu, fàghere sa cosa apenas nada, nadu e fatu Sinònimos e contràrios lampigiai Frases est lampendhe, s'intendhet tronendhe parent tiros de cannone ◊ est lampendi sentza de tronai 2. li lampant sos ocros ◊ sos ocros de pinnadellu ti lampant che istedhu de su manzanu ◊ sa balentia de sa répula bos lampabat in cara che s'istedhu de s'arburinu 3. portamu su giornali innòi po dhu ligi… isparéssiu: chini ndi dh'at lampau?! ◊ gei at coitau a ndi lampai su chi apu portau! ◊ a gopai ndi dh'ant lampau su portafólliu de busciaca Ètimu ltn. lampare Tradutziones Frantzesu faire des éclairs Ingresu to flash Ispagnolu relampaguear Italianu lampeggiare, balenare Tedescu blitzen, funkeln.