làssa lànsana
làssa 1 , nf Definitzione
tocu, sonu de campana, prus che àteru po unu mortu
Sinònimos e contràrios
addópiu,
asséchiu,
tocu
Frases
nobe lassas sa campana at tocau e su sonu innedha in s'àghera drinnindhe nch'est colau (P.Dessanay)◊ su coro mi ant bestiu a nighedhu candho tristas sas lassas ant sonau ◊ sas lassas chi una die ti ant apertu sas zannas a su chelu sunt galu inoche, craras
Tradutziones
Frantzesu
glas
Ingresu
toll (ing)
Ispagnolu
tañido,
toque
Italianu
rintócco
Tedescu
Schlag.
làssa 2 , nf Definitzione
cosa, bene, interessu chi si lassat a ccn. in eréntzia / lassare ccs. in l. = in eréntzia, a is chi ant a bènnere
Sinònimos e contràrios
làssida
Frases
in disamistade bi ndhe at rutu pro lassas de eredidades male divididas ◊ a chini as a fai sa lassa de totu is bènis chi as pinnigau? ◊ a issu dhi at lassau una bella lassa unu preide
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
legs
Ingresu
legacy
Ispagnolu
legado
Italianu
làscito,
cessióne
Tedescu
Vermächtnis.
lassàda , nf Definitzione su lassare; genia de sabore chi si leat a su chi si papat; foedhandho de foedhos, s'acabbada, sa parte chi càmbiat (morfema grammaticale) Sinònimos e contràrios taltu Frases custu binu tenet una lassada ranchitza Ètimu srd.
lassàdu , pps, agt, nm: lassau Definitzione
de lassare
Sinònimos e contràrios
arrimadu,
postu
| ctr.
leadu,
picau
Maneras de nàrrere
csn:
èssere fatu e l. = (nadu de unu) chentza imprastu nudha, chi istat a su chi ndhe cherent fàghere sos àteros, chi si leat sas cosas tropu a pagu incuru, èssiri acoment'e nemus
3.
cada lassau est pérdiu
Tradutziones
Frantzesu
laissé,
lâché
Ingresu
left,
careless (person)
Ispagnolu
dejado
Italianu
lasciato
Tedescu
gelassen.
lassài , vrb: lassare,
latziai Definitzione
abbarrare a su chi bollet fàere s'àteru, arrimare o abbandhonare po pagu o po sèmpere ccn. cosa, pònnere su chi si portat in manu o chi si tenet poderau (o fintzes solu no pigare su chi si biet o chi un'àteru ponet a bèndhere, a pigare, a papare); istagiaresindhe de una cumpangia, istorrare cojuandho, iscapiare unu css. allióngiu, iscuncordare; a bortas si narat fintzes in su sensu de intregare calincuna cosa a un'àteru, fidandhosindhe po dha custodiare unu pagu / cong. lasse o lessa (1ˆ p. sing. e fintzes is àteras)
Sinònimos e contràrios
abbandhonare,
acogiai,
cambare,
codiare,
coigiare,
dassare,
disamparai,
discuidai,
incoizare,
iscapare,
scabidai
/
imprestare
/
intregai
| ctr.
agguantai,
leare,
mantènnere,
picare
Maneras de nàrrere
csn:
dare una cosa a lassare = donai po si dh'aguantai chini dha pigat, chentza de dha depi torrai; lassare in bídere e in fághere = lassare deretu su chi unu est faghindhe; lassare a unu in bàmbinu, in bambis = chentza risposta, aisetendhe, gai che macu; lassare a unu in tzàntzara, in càncaru = lassàrelu candho mancu si l'ispetat, lassàrelu in su menzus, lassai in campu e in crachi; lassare desesi (a unu, una cosa) = lassaidhu a solu, a su chi fait de passei suu; lassare sa conca a unu = lassaidhu in paxi, in asséliu; no lassare pedra e linna = pigaindi totu, no lassai nudha
Frases
lassa fàghere a mie! ◊ lassa chi ti ndi boghi sa pitzialla de s'ogu! ◊ no mi lasses solu ca timo! ◊ in sa vida ite lassamus si no tenimus contu de su chi semus? ◊ torru a sa domu chi apu lassau ◊ lassaidhu fuedhai! ◊ cussu mànigat totu ma lassat sa fae
2.
s'àinu candho móssigat no lassat fintzas chi no tocat sas dentes apare ◊ est illeriadu: no ti lassat fintzas chi no ti at contadu donzi irbéntiu!
3.
no ti lasses sa pinna, torramila! ◊ l'amus istadu una forramenta e lassada si l'at ◊ custu líbberu ti lu so dendhe a istare ebbia: cudhu est a lassare puru
4.
fint ammorendhe, no andhaiant de acordu e lassados si sunt ◊ sento su ti lassare, bene meu! ◊ cussus fiant isposus ma si funt latziaus
5.
a mi la lassas cussa farche, chi mi ndhe messo s'erba? ◊ si mi lu lassas, custu líbberu, mi lu lezo ◊ mi dhu lassas su molenti po trebai?
6.
Simone e Andria, Giagu e Giuanne apenas chi los at giamados, ant lassadu totu in bídere e in fàghere e sunt andhados cun Cristos
7.
làssami sa conca, no so in chirca de nudha!
8.
O mà, bos lasso sos pitzinnos cant'isto faghindhe cumandhu!◊ Fulanu mi at lassadu custa cosa a bi la tentare, ma como so andhendhe deo puru: a chie la lasso si no torrat?
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie lassat a cras lassat a canes
Tradutziones
Frantzesu
laisser,
lâcher,
quitter
Ingresu
to leave,
to allow
Ispagnolu
dejar
Italianu
lasciare
Tedescu
lassen.
lassamistài , nm Definitzione lassamí istai, ma nau in su sensu de su chi faet nàrrere deosi, cosa o chie giaet ifadu; giogu chi faent is piciochedhos, a intzertare cantas méndhulas o àteru unu portat in is manos serradas s’una cun s'àtera Sinònimos e contràrios gena, ifadu, impelegu, infestu, innaentu, nischitzu, pibinca Frases seu prenu de lassamistais Terminologia iscientìfica ggs.
làssana lànsana
lassanavénu lantzinavénu
lassapía , nf Definitzione unu bene chi ant lassau po benefíciu de ccn.; in cobertantza si narat de ccn. unu pagu a disprétziu 2. ma est una lassapia, custu, mih!
lassàre, lassàri lassài
lassàu lassàdu
lassédu , nm Definitzione genia de terramíngiu, apicigosu e lisu candho est isciustu: terra màini Sinònimos e contràrios agridha, gliurminu, lozana, torco.
làssida , nf Definitzione cosa, bene, interessu chi si lassat a ccn. in eredeu Sinònimos e contràrios lassa 2 Ètimu srd.
lassinàda lascinàda
lassinadórju , agt, nm Definitzione nau de logu o cosa, chi est lisu, chi faet illascinare Sinònimos e contràrios alliscinadroxu, fuzidorzu, lascíngiu, liscinu Frases est una preda lassinadorja Ètimu srd.
lassinadúra , nf Sinònimos e contràrios allescinu, fuzidura, lascíngiu, liscinadura, liscinamentu Frases cussas sunt cosas chi si faghent finas a lassinadura, no a isédhiu Ètimu srd.
lassinaénu lantzinavénu
lassinalàssina , avb, nm Definitzione andhare l. = illascinandho; giogu, su illiscinare po giogu.
lassinàre lascinàre