malagàrre , nm Definitzione unu malu: petzu de m. Ètimu srd.
malaggàna , nf, avb Definitzione
genia de tréulu de s'istògomo, ma mescamente mancamentu de gana, o gana contrària de fàere calecuna cosa / a m., de m. = contr'a sa volontade, chentza ndh'àere gana
Sinònimos e contràrios
agrúngiu,
ganamala,
isvilimentu
/
malaboza
2.
puru de malaggana, si ponit in camminu e bandat a sa bidha acanta a circai unu gopai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
à contrecœur
Ingresu
unwillingly
Ispagnolu
de mala gana,
a regañadientes
Italianu
malvolentièri
Tedescu
ungern,
widerwillig.
malagganínu , avb Definitzione a m. = ammarolla, contras a sa gana, contras a sa volontade, ammalaògia.
malaggradéssiu , agt Definitzione chi no est aggradéssiu o chi est pagu aggradéssiu Ètimu srd.
malàghera malàera
malagolóstia , nf Definitzione its, malauta? Frases no ndh'isco oje it'est su chi at imbertu: est totu angustiada e de malagolóstia.
malaidàre , vrb: ammaladiai* Definitzione orrúere a malàidu, ingòllere maladia Sinònimos e contràrios apuntorai, ilmaladiare, tunconire | ctr. sanai.
malaidítzu , agt Definitzione chi est pagu sanu, unu pagu malàidu, chi s'immalàidat fatuvatu Sinònimos e contràrios maladióngiu, malaidosu, malesanu, tacadu, temósigu, tunconidu, tzimiliosu Frases malaiditza fit dae minore e pagu sana a giòvana est restada Ètimu srd.
malaidógnu, malaidóngiu, malaidónzu maladióngiu
malaidósu , agt: malavidosu Definitzione
chi o chie est pagu sanu, tenet neghe a sa salude
Sinònimos e contràrios
aciacosu,
maladióngiu,
tunconidu
| ctr.
sanu
Frases
sas àmbrias de sa cambigana, frigadas che una pumada in sa parte malaidosa, faghent bene pro sos dolores romàticos ◊ sa pitzinna fit minujedha e malavidosa, ma candho giuchiat su bundhu no resessiant a la mantènnere ómines mannos ◊ su maridu fit semper malaidosu e si che li fit mortu
Tradutziones
Frantzesu
maladif,
souffreteux
Ingresu
sickly
Ispagnolu
enfermizo
Italianu
malatìccio
Tedescu
kränklich.
malàidu malàdiu
malaígere, malaíghere , vrb: malarixi,
maledixi,
maledíxiri,
maleíchere,
maleígere,
maleíghere,
maleixi,
maleíxiri,
malerixi Definitzione
betare maleditziones, disigiare males a unu o a una cosa
Sinònimos e contràrios
frastimai
| ctr.
benedixi
Frases
pianghet e suspirat su terrinu maleighendhe s'atrivida manu, cudha chi at iscricadu su lominu (G.Monzitta)◊ sorga e nura torrant a malerixi e a si frastimai
Ètimu
ltn.
maledicere
Tradutziones
Frantzesu
maudire
Ingresu
to curse
Ispagnolu
maldecir
Italianu
maledire
Tedescu
verfluchen.
malaisciòne, malaissiòne maladissiòne
malaítu mabadítu
malaíu, malàiu malàdiu
malajàna , nf, nm, iscl: malejanu Definitzione
mala zana: sorte lègia, male; genia de frastimu: anchi tengat arrori, mabasorti
Sinònimos e contràrios
mabasorti
/
arràbiu!,
lampu!,
malasorte!,
male!
Frases
donzi borta chi mi provo a bogare a pizu carchi faina paret chi si mi apíliet su malejanu
2.
malajana, ti pasches de sàmbene innossente! ◊ su bentu, malajana!, cussu za lu timiant ca lis podiat brusiare sas piatzas de su carbone ◊ malajana, sos carabbineris li ant trabentau focu e li ant chimentau su bratzu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
zut!
Ingresu
damn!
Ispagnolu
¡mal dolor te dé!
Italianu
accidènti!
Tedescu
verdammt!,
verflucht!,
zum Teufel!,
verflixt!,
verwünscht!
malajàna 1 , nf: mebiana,
meleana,
meliana,
miliana Definitzione
mela de zanas, rúbia de padente o fintzas sambucu areste, genia de matighedha chi assimbígiat unu pagu a su laru
Sinònimos e contràrios
sambignu,
siserbi
Terminologia iscientìfica
mt, Viburnum tinus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
viorne-tin,
laurier-tin
Ingresu
laurustine
Ispagnolu
durillo
Italianu
laurotino,
lentàggine
Tedescu
Lorbeerschlinge.
malallutrinídu , agt Definitzione
chi no dhi ant giau educatzione, chi est maleducau
Sinònimos e contràrios
malarrispetau,
maleducadu,
malechischiau
| ctr.
educau
Frases
bi at zente chi est malallutrinida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mal élevé
Ingresu
impolite
Ispagnolu
maleducado
Italianu
maleducato
Tedescu
unerzogen,
ungezogen.
malamanèra , nf Definitzione manera esagerada de fàere cosa, malammodida, a tropu.
malamída , nf: mebabida,
mebamida,
melamida,
melanida,
melemida,
melonida,
meomida,
meramida Definitzione
genia de erba chi portat longa longa siat s'arraighina chi calat a fundhu meda e siat su cambu, chi faet a cannàile longu, fine fine, s'imbodhigat totu a s'àtera cosa e bogat frores a campanedha de colore asulu, orrosa, biancu / calidades: melamida manna (Convolvulus sepium), un'àtera a frores orrúbios (Convolvulus althaeoides) e fintzes un'àtera genia de erba diferente (Fallopia convolvulus); melamidedha = àtera calidade de sa matessi erba (Convolvulus cantabrica); malamida marina = una zenia de cust'erba chi faet in logu de mare (Convolvulus elegantissimus); melamida burda = crocoriga aresti (Bryonia dioica) o fintzes itl. céncio mòlle minóre (Kickxia elatine)
Sinònimos e contràrios
aligadorza,
campanedhas,
leadorza,
marmida,
mimira
Frases
sa pastura po is brebeis est pagu: sa mebamida no est créscia chescedosus po dhas prandi (Gn.Piu)
Terminologia iscientìfica
rba, Convolvulus arvensis, C. cantabrica, C. elegantissimus, C. althaeoides, Calystegia sepium
Tradutziones
Frantzesu
volubilis,
liseron des champs,
vrillée,
liseron des haies
Ingresu
bearbind
Ispagnolu
correhuela
Italianu
vilucchièllo
Tedescu
Ackerwinde.