orrubiòre , nm: arrubiori, rugiore Definitzione su èssere orrúbiu, colore orrúbiu meda, nau fintzes de sa carre a pígiu de fora Sinònimos e contràrios arrubiscori, arrubiu, rubiesa Frases cun s'orrubiore de susu, su tempus narat male, cun s'orrubiore de mare marcat bene Ètimu srd.
orrúbiu , nm, agt: arrúbiu, orrúviu, rúbiu* Definitzione genia de colore, cussu de su fogu prus o prus pagu cotu o càrrigu; chi est in colore orrúbiu Sinònimos e contràrios porporinu 2. tiu Mauredhu si fiat fatu orrúbiu Terminologia iscientìfica clr.
orrúbu orrú
orrúca , nf: arruga, berruca, erruca*, farruga, orruga, verruga Definitzione genia de bobboi longhitu chi naschit de sa cria chi ponet su calagasu: a bortas pilosu, ponet mescamente a unas cantu erbas (es. càule) e che dhis papat sa fògia Sinònimos e contràrios cucurra, mamarúcola, mamaruga, ruda 1, rugaruga Terminologia iscientìfica crp.
orrúca 1 , nf: arruga 2, orruga 1 Definitzione genia de essidura in sa pedhe, a guronedhu tundhu, tostau Sinònimos e contràrios barruga*, porru 1.
orrucràda , nf: rucrada* Definitzione su orrucrare / pònnere de orrucradas = de tressu, de rugadis, a istúturu Sinònimos e contràrios ruciadura.
orrucradórzu , nm: orrugadorzu Definitzione passadórgiu, logu, tretu, inue faet a rugare o passare de una bandha a s'àtera, faendho fintzes a incurtzadura Sinònimos e contràrios coladolzu, ingrugiadura, ingruxeri, rughera / incultzatóriu Ètimu srd.
orrucràre , vrb: ruciare* Sinònimos e contràrios arrogai, secare / atraessare.
orrúda , nf: arruda, eruda, oruda, ruda* Definitzione calidades diferentes de una genia de erba linnosa, bona (segundhu sa calidade) po meighina e fintzes a fàere licore.
orrudiàre orrodeàre
orrudòrgia , nf: arratroxa*, irrutorja, orruntorza, orrutòrgia, orrutorja, orrutorza, urrutorza Definitzione istrumpada a terra, nau prus che àteru de gente / chistire un'orrudòrgia = leare un'iscartinada Sinònimos e contràrios arruta, bótiu, ijonada, iscartinada, iscorjada, issonco, istrampada, stesorgiada Frases su sonu de s'orrutòrgia fiat istétiu mannu e is duos cricadores de iscusòrgios si fiant fuios (R.Sardella).
orrudúndhu orrotúndhu
orrúe , agt, nm: arrui 2, orrui, rude* Definitzione si narat de animale chentza domau; est su boe o magiolu de un'annu Sinònimos e contràrios agreste, buldu, faràstigu / maglioru | ctr. domadu Frases nami si at tocau orrobba agnena, orrue siet o pegus domau 2. est forte che un'orrui.
orrúe 1, orrúede , vrb: arrúere,
irrúghere,
orrúere,
orrúghere,
orrúiri,
rúchere*,
urrúere Definitzione
calare o fintzes betare a terra a istrumpadura, a cropu, andhare male; tocare, apartènnere / pps. orrutu; ind. imp. 3ˆ p. sing. orrudiat; ger. orrudindhe; orrúere is dentes = essire, pèrdere is dentes
Sinònimos e contràrios
botare,
cairi,
iscaltinare,
iscasidhare,
isdobbiare
| ctr.
arritzare,
pesai
Frases
unu muru male frabbicau ndhe podet orrúere ◊ che ses orruta, bene meu! ◊ tue no faes orrue sa poesia ◊ comente orruet custa cosa dae manos gasi orruat su breme dae custa béstia! ◊ ógnia tantu trambucaiat e orrudiat ◊ mi as fatu orrúede me in mesu caminu ◊ at lassau orrúere sa carcida a putzu
2.
a béciu che dhi furint orrutas is dentes de nanti ◊ s'ómine fut orrutu malàiu e iat fatu un'agonia de dies e dies
Sambenados e Provèrbios
prb:
a cane malu orruet ossu bonu ◊ nandhe chi orrughet sa pira cota orrughet sa cruda! ◊ àlbori orrutu, totus dhi bogant àstula
Tradutziones
Frantzesu
tomber
Ingresu
to fall
Ispagnolu
caer
Italianu
cadére
Tedescu
fallen.
orruelàrtzu , nm Sinònimos e contràrios arruàrgiu, ruedu / arrú Frases brincandhe fuindhe, s'orruelartzu dhi tochiat is cambas coment'e fratagasu!
orrúere orrúe 1
orrufiànu orrofiànu
orrúga orrúca
orrúga 1 orrúca 1
orrúga 2 , nf: arruga* 1, rua 1 Definitzione su logu lassau po passare aintru de is bidhas Sinònimos e contràrios bia, caminu, carreba Frases mi ammento sa zente a linna a codhu, sas féminas filendhe peri sas orrugas (F.Noli)◊ sa bidha fiat prus abbàsciu de inue oe passat s'orruga manna ◊ is mascaredhas andhant peri is orrugas a chie a sa séria, a chie brulletandho e faendho erríere.