vezetàle vegetàle
vi , avb: be* Definitzione foedhu chi inditat logu pagu precisu, ma sèmpere atesu, aillargu de chie est chistionandho Sinònimos e contràrios dhia, dhoe Frases in custu campichedhu v'at unu porchedhu ◊ in su letu chi dormio bàtoro predas v'aiat ◊ si ziro a destra in cuche v'est s'imbrógliu ◊ vi cheret pacu e nudha a s'irbagliare.
vía , nf: bia* Definitzione
su logu inue si passat; genia de síngia de calecuna cosa (fintzes de colore diferente); parte, bandha de unu logu, de una posidura
Sinònimos e contràrios
arruga 1,
caminu,
carrela,
istrada,
sia 2
/
ala,
bandha,
parte
/
tiza
Maneras de nàrrere
csn:
sa via de conca = sa riga, sa via de pilu, sa viedha o scrima acomenti is pilus petonaus funti ghetaus a una parti e àtera
Frases
su celu est aviau, totu a vias a vias
2.
at lassatu sa gianna tuncata dae sa via de intro
Sambenados e Provèrbios
smb:
(De)vias, (De)ias
Tradutziones
Frantzesu
bande,
raie
Ingresu
stripe,
vein
Ispagnolu
calle,
lista,
banda
Italianu
strìscia,
venatura,
lista
Tedescu
Streifen.
vía 1 , nf: bia 1 Definitzione parte de su tempus pentzau pruschetotu coment'e momentu chi si faet o acontesset una cosa e chi podet bènnere torra Sinònimos e contràrios bolta Frases no isco cantas vias li tocheit sa missa renovare pro cussas ingannias! ◊ sas piús vias cussos chi si crent tropu faghent disastros.
vía 2 , nf Definitzione vite, orrugu de cosa tundhu (prus che àteru de metallu), sèmpere prus finóngiu de sa conca a sa punta e cun d-unu surcu chi girat a caragolu a manera chi sa crista, comente si faet girare a fortza, s'incàsciat in mesu de sa linna e dha poderat firma / partes de una v.: iscógliu o conca (cun incàsciu po dha girare a caciavite), ferme a caragolu, punta; fatu a vias = a caragolu, a singias, surcos, giros sèmpere prus largos Sinònimos e contràrios màdria 1, vite Ètimu itl. via.
viadòri , nm, agt Definitzione chi o chie est in camminu, in viàgiu / ómini v.
viagiadòre, viagiadòri , agt, nm: biaxadori Definitzione
chi o chie viàgiat, o fintzes faet viàgios a carrare incúngia a domo o carrare àteru
Frases
sos viagiadores mios connoschent tota sa Terra…◊ fiant bintimila is viagiadoris ◊ Araxixi est aundi est sempri istétia, iscaréscia foras de s'andai a currígliu de is viagiadoris (I.Lecca)◊ sos de su logu contant a su viagiadore chi sos rios de fogu de su Vesúviu supulleint tres tzitades (P.Casu)
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
voyageur
Ingresu
traveller
Ispagnolu
viajero
Italianu
viaggiatóre
Tedescu
reisend,
Reisende.
viagiài, viagiàre , vrb: biaxai,
viazare Definitzione
andhare, fàere viàgiu
Sinònimos e contràrios
fiazare
Frases
is maistos furint de àteras bidhas e no viagiànt comente a oe ◊ is giòvunus fatuvatu pigant e… viàgiant! ◊ po no viagiai dógnia dí, su pipiu a bidha ndi dh'at pigau sa pardina ◊ mi dispragit ma no mi dha sento prus de viagiai ca mi costat tropu istragu a guidai ◊ isse viàgiat a Tàtari cantu istat a che acabbare sos istúdios ◊ chin sos mezos chi bi sunt como zai si fachet impresses a che arribbare: in ariopranu amus viazadu!
Ètimu
itl.
viaggiare
Tradutziones
Frantzesu
voyager
Ingresu
to travel
Ispagnolu
viajar
Italianu
viaggiare
Tedescu
reisen,
fahren.
viàgiu , nm: biàgiu,
viazu Definitzione
su andhare (fintzes cun sa mente, in s'immaginatzione) de unu logu a s'àteru, un'andhada e una torrada carrandho cosa o faendho miscione; su càrrigu chi si pigat, o su tanti de portare, de unu logu a s'àteru / su viazu de su mandrone = càrrigu tropu mannu, e po cussu istrobbosu o assentau male, po sa mandronia de no fàere duos viàgios bene
Sinònimos e contràrios
fiazu,
giazu
/
biaxada,
càrrigu
Frases
nos semus postos in viazu ◊ amus fatu unu viazu longu ◊ seo tropu làngiu chi mancu potzo fàere su viàgiu! ◊ su viazu l'amus fatu totu in màchina, a pè, a cadhu ◊ faghide bonu viazu! ◊ is cosas si funt postas mali in viàgiu: su mari malu si at fatu arribbai cun noi oras de arritardu ◊ apo cumentzau unu viàgiu in su camminu de sa memória iscrienno custu libbru ◊ su prate nche ghetat sa fava intro de sa bértula e si ponet in viàgiu
2.
at batidu duos viazos de linna
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
voyage
Ingresu
journey
Ispagnolu
viaje
Italianu
viàggio
Tedescu
Reise.
viagórica , nf Definitzione biabbólica in cobertantza Sinònimos e contràrios ingànniu, trassa Ètimu srd.
viàle , nm Definitzione orruga manna, larga a bisura de istrada, totu prantada a matas a un'ala e àtera.
viàle 1 , agt Definitzione nau de frutu candho est cruo chentza lómpiu: crú v. = crú mamale, meda.
viànda , nf: fianda*, vidandha Definitzione prus che àteru, pasta po fàere a minestra Sinònimos e contràrios macarrone, pasta Terminologia iscientìfica mng.
viandèra , nf Definitzione istregighedhu de terra chentza crobetore Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd.
viandéri , nm: fianderi* Definitzione maistu chi faet sa fianda, fabbricante de pasta, de macarrones Sinònimos e contràrios findeàgiu.
viànsa , nf: afiantza, fiànscia* Definitzione seguresa, cosa chi si ponet o chi si giaet po seguresa de un'àteru Sinònimos e contràrios fidantza.
viantèsa , nf Definitzione ocasione, prus che àteru bista coment'e possibbilidade de fàere male, de aprofitare in malu Sinònimos e contràrios congiuntura Frases cussu est sèmpere in giru in chirca de viantesas (R.Niffoi).
viazàre viagiài
viàzu viàgiu
vicànicu , agt Definitzione
chi est unu eja e unu nono
Frases
animale brassanu a pes vicànicos
Tradutziones
Frantzesu
alternatif
Ingresu
alternate
Ispagnolu
alterno
Italianu
altèrno,
alternato
Tedescu
abwechselnd.