búfida , nf, nm: búfita,
búfiu Definitzione
súlidu chi si bogat de buca unu pagu a moida, comente si faet sentindho ifadu
Sinònimos e contràrios
assúpidu,
bufada 1,
irbúfida,
súrbidu 1,
súrfiu
Frases
comente si est bidu iscapu, su sirbonedhu at iscutu búfidas de cuntentesa ◊ s'intenniat sa sughe a búfitas allatanne ◊ comenti mi apubànt, is procus betànt cos’e búfius e si nci fuiant
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
soupir d'ennui,
d'impatience,
mouvement d'ennui,
d'impatience
Ingresu
snort,
puff
Ispagnolu
resoplido
Italianu
sbuffata,
sbuffo
Tedescu
Schnauben.
conchizàda , nf Definitzione
móvia de sa conca
Sinònimos e contràrios
conchinada,
isconchinada,
iscónchiu,
isconchizada,
sconchiada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mouvement de la tête
Ingresu
nod
Ispagnolu
seña,
ademán con la cabeza
Italianu
mòssa del capo
Tedescu
Kopfbewegung.
fracadúra , nf Sinònimos e contràrios
móida,
colpu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mouvement brusque
Ingresu
move (violent)
Ispagnolu
arrebato,
golpe
Italianu
mòssa,
moviménto violènto
Tedescu
Bewegung,
Ruck.
módia , nf: mófida,
mófita,
móghia,
móghida,
móida,
móvida Definitzione
su mòvere, su si mòvere unu pagu; su cumenciare unu viàgiu (nau de bestiàmene, essire o portare a pàschere); fintzes abbrítiu, abbilidade de si pònnere a fàere cosa / min. moidedha
Sinònimos e contràrios
fracadura,
fritida,
irmóvia,
mofitia,
sidhida
/
acínnidu,
ammiada,
movitada
/
tucada
| ctr.
firmada
Frases
mi ballant in sas venas sas módias de sos pilos tuos ◊ agatat sa móvida giusta de is manus parit nàsciu imparau ◊ sa zòvana edade est un'iscaza de sa bida chi nche bolat impresse coment'e una móghia de chizos (G.Piga)◊ mellus a si sètzi e a fai su tontu, certas bortas, chi no a fai móvidas chi si faint pentí! ◊ cossumo su tempus ispetandhe una mófida de lavras dae una fotografia!
2.
sos ciclistas a sas tres pretzisas si presentant a sa móvida a sa carrela de sa posta
3.
chi no fut de sa móvida de is fradis, issu no nd'iat bogau nudha (G.Mura)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mouvement
Ingresu
movement
Ispagnolu
movimiento,
sacudida
Italianu
mòssa,
scrollata
Tedescu
Bewegung.
mofitía , nf, nm: movetia,
movidia,
movitia,
movitina,
movitiu Definitzione
su fàere calecuna móvia, movimentu, fintzes su mutúgiu o moida chi si faet movendho calecuna cosa, passandho, faendho cosa, fintzes manígiu
Sinònimos e contràrios
módia
Frases
si ponet sa zente in movitia ◊ a dogni movitia de animale o de zente s'ae faghet istriminzu ◊ sas abbas chi no faghent movitia nos cumbidant intantu a navigare ◊ isse est semper in movitia
2.
est mudu e surdu: no at mai faedhadu ne mai at intesu peruna movitia ◊ sos cumpanzos candho si ant sapidu sa movitia si sunt acusiados issos puru
Ètimu
itl.
movitiva
Tradutziones
Frantzesu
mouvement
Ingresu
move (ment)
Ispagnolu
movimiento
Italianu
moviménto,
mòssa
Tedescu
Bewegung.
moghiméntu , nm: moimentu,
movimentu,
muimentu Definitzione
su mòvere, fàere calecuna cosa ispostandhosi, andhandho, faendho; fintzes organizatzione chi si proponet calecunu iscopu e po cussu faet cosa, pigat initziativas
Sinònimos e contràrios
módia,
mofitia,
motu 1
Frases
semus totu in movimentu pro sas votatziones ◊ in sa manifestatzioni si bit movimentu de bandieras ◊ dónnia movimentu o tzàchidu dhu fait timi ◊ su movimentu de sa fémina est bàndhidu
2.
su moghimentu de sos traballadores at fatu cambiare cosas meda
Tradutziones
Frantzesu
mouvement
Ingresu
move,
movement
Ispagnolu
movimiento
Italianu
moviménto
Tedescu
Bewegung.
mótu 1 , nm Definitzione
su mòvere bistu prus che àteru coment'e movimentu sighiu, sighindho
Sinònimos e contràrios
mofitia,
moghimentu
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere m. = movirisí, pònniri passus; èssere m. callente (nadu de su tempus) = èssere faghindhe caentu
Frases
su rellozu si est arressu sentza motu e ne sonu ◊ chie fuit, chie avassat: totu sa bidha est in motu ◊ est iscampiau chene motu e chene remore
2.
no est fritu, antzis est fintzas motu callente ◊ candu fiat in motu sa lei de Lionora po medas malifatias nci fiant trumentus de dónnia genia
Tradutziones
Frantzesu
mouvement,
exercice (esercizio fisico)
Ingresu
motion
Ispagnolu
movimiento
Italianu
mòto
Tedescu
Bewegung.
pedighínu , nm: pidighinu Definitzione
genia de pentzamentu / àere una cosa a pidighinu = tènniri iscinitzu po ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
ischinitzu,
pedine,
pestighinzu
/
abbalàviu,
atàviu,
fazellu
Frases
candho unu at su pidighinu de tucare chito no drommit ◊ su pidighinu chi ant sos de domo est su chi podet capitare cras (M.Bua)◊ su pidighinu chi aiat si apasigheit addaghi resesseit a si ammentare su càntigu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
agitation,
mouvement
Ingresu
restlessness
Ispagnolu
inquietud,
desasosiego
Italianu
irrequietézza,
moviménto
Tedescu
Unruhe,
Bewegung.