aprantamonàre , vrb rfl Definitzione
su si pònnere a prantamone, istare che prantamone, su si parare prantaos ananti de ccn. giaendhodhi ifadu
Frases
como ti ses aprantamonadu cue!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rester planter comme un piquet
Ingresu
to stand stiffy
Ispagnolu
quedarse encandilado
Italianu
stare impalato
Tedescu
kerzengerade stehenbleiben.
brócu , nm: Definitzione
orrugu de linna (prus che àteru a punta a una parte) prantau in terra o cravau in su muru po acapiare o apicare cosa, istrégiu (ma est fintzes postu, tretu, inue in is cumbessias unu costumat – o tenet diritu – a pònnere su bagàgliu, is trastos, a si arrimare); fintzes ogu de linna ue isparat cambu nou; àinu o cuadhu malandhau
Sinònimos e contràrios
brechioni,
cantu,
rocu,
runcu,
tretu
/
frusticu
Maneras de nàrrere
csn:
téteru che b. = círdinu, téteru che fuste, chi si creit meda e mancu saludat; èssere tirau che pedhe in b. = èssiri tirau che cani, èssere chentza tempus nudha nudha; brochedhu pro innetare dentes = ispuligadente; no ischire mancu su b. chi che li vocat s'ocru = no si abbizare de sos dannos e istrobbos prus ladinos, no bídere su male mancu candho est craru; annare che a su brocu (circhendu calecuna cosa)= andai a corpu seguru aundi est sa cosa circada
Frases
bi at unu brocu de linna chi marcat sa làcana ◊ in domo sua no cheret tocare brocu dae terra! ◊ bi at tzente chi de unu brocu ndhe fachet una ràica!
2.
est camminandhe téteru che brocu ◊ sa zente, de su bisonzu, fit tirada che pedhe in brocos
3.
su priore ocupabat tres brocos, in sa cumbessia ◊ sos Portolos aiant picau possessu de su brocu issoro chi fit in s'úrtimu cuzone de sa cumbessia (S.Spiggia)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Broccu
Ètimu
ltn.
broccus
Tradutziones
Frantzesu
pieu,
piquet
Ingresu
peg
Ispagnolu
estaca,
piquete
Italianu
pïòlo,
picchétto
Tedescu
Haken,
Pflock.
clavíglia, clavílla , nf, nm: cravilla,
cravillu Definitzione
orrughedhu de linna o àteru chi si ponet a intradura po aguantare o arrèschere calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
cabiga,
cangiolu,
carícia,
ordigione
/
brocu,
giau,
obbibi
Frases
su procu uscrau dh'apicant in d-un'iscala a cravillus po dh'obèrriri a ndi bogai su matzàmini
Ètimu
ctl.
clavilla
Tradutziones
Frantzesu
cheville,
pieu,
piquet
Ingresu
bolt
Ispagnolu
estaca
Italianu
cavìcchia,
piòlo
Tedescu
Pflock.
cràdiu , nm Definitzione
puntedhu de canna o de linna chi si fichit in terra po singialare cosa (es. unu puntu, ue si depet prantare o pònnere calecuna cosa) o fintzes, si su cràdiu est a nae longa, po arraigare cosa prantada; segundhu, fintzes ràgiu de orroda
Sinònimos e contràrios
arradicra,
brocu,
cerboni
Tradutziones
Frantzesu
piquet,
petit pieu
Ingresu
stake
Ispagnolu
piquete
Italianu
picchétto,
palétto di sostégno
Tedescu
Pflock.
isantalàdu, isantalàu, isantelàu , agt Definitzione
nau de ccn., chi abarrat prantau acoment'e atontau, chentza cumprèndhere, abbabbalucau, coment'e pentzandho in àteru, coment'e chi no dhue siat
Sinònimos e contràrios
ammammalucadu,
atambainadu,
atolondrau,
sculubiau
Frases
ite ses fachendhe gai isantalau o timendhe ses? ◊ padentes e tupas mi parent pupas isantaladas chene alenu ◊ chene chinnire ocru, fit isantalau pompiandhe sa fotografia de sa muzere in sa tumba ◊ fit abbarrau isantalau, abbenenau che gatu agreste ◊ isse pariat isantaladu, nachi fit atuendhe ma non ischiat mancu inue ciughiat sos pes!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
raide et droit comme un piquet,
étourdi,
absent
Ingresu
stiff,
dazed,
away from
Ispagnolu
encandilado
Italianu
impalato,
stordito,
assènte
Tedescu
kerzengerade,
betäubt,
zerstreut.
pichète , nm Definitzione
puntedhu piticu a punta chi si fichit in su puntu ue si depet prantare sa bide, o fintzes po singiale pigandho misuras in terra; in cobertantza, fintzes frastimu
Sinònimos e contràrios
cràdiu,
fichete
/
frastima
Ètimu
spn.
piquete
Tradutziones
Frantzesu
piquet
Ingresu
peg
Ispagnolu
estaca
Italianu
picchétto
Tedescu
Pflock.
pichètu 1 , nm Definitzione
cambarada de sordaos, prus che àteru cudhos chi assentaos a iscuadra presentant s'arma o acumpàngiant a ccn. po dhi fàere onore
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
piquet
Ingresu
picket
Ispagnolu
piquete,
guardia
Italianu
picchétto
Tedescu
Trupp.
rócu , nm Definitzione
orrugu de linna puntudu cravau (o de cravare) in terra po acapiare animale o, prus piticu, in su muru po apicare cosa, orrugu de nae curtzu chi abbarrat in sa mata de una nae immuciurrada, cantighedhu de linna puntudu po fàere fossu in terra a pònnere prantàgia, sèmene / min. rochitu
Sinònimos e contràrios
brocu*,
fuste
Maneras de nàrrere
csn:
semenare, prantare cosa a r. = faghindhe unu fossitedhu cun d-unu rocu e betendhe su ranu o ponindhe sa prantaza; téteru che rocu = (nadu de ccn.) téteru che fuste, intreu, chi si creit meda; rocu de arxola = postubbariu, puntellu ficadu in mesu de s'arzola pro bi prèndhere sos cadhos triulendhe; manigare erba de rocu = nudha (ca s'animali acapiau no podit andai)
Frases
prèndhere un'animale a su rocu ◊ faghe sa regulada a sos faedhos malos, o ti as a bídere presu sentza rocos! ◊ pro ordire ponent sos rocos in terra
2.
sa prantaza (latuca, chibudha, e gai), candho est de pònnere si prantat a rocu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Roccu
Tradutziones
Frantzesu
pieu,
piquet
Ingresu
pin (wooden )
Ispagnolu
gancho,
plantador
Italianu
pïòlo,
cavìcchio
Tedescu
Pflock,
Bolzen.
stantajonàu , agt Definitzione
chi est firmu prantau; chi est ora meda castiandho prantau firmu
Sinònimos e contràrios
ficadu,
istantarillau,
ritzu
Tradutziones
Frantzesu
planté comme un piquet
Ingresu
stock-still
Ispagnolu
encandilado
Italianu
impalato
Tedescu
kerzengerade.