aprantamonàre , vrb rfl Definitzione su si pònnere a prantamone, istare che prantamone, su si parare prantaos ananti de ccn. giaendhodhi ifadu Frases como ti ses aprantamonadu cue!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rester planter comme un piquet Ingresu to stand stiffy Ispagnolu quedarse encandilado Italianu stare impalato Tedescu kerzengerade stehenbleiben.

brócu , nm: Definitzione orrugu de linna (prus che àteru a punta a una parte) prantau in terra o cravau in su muru po acapiare o apicare cosa, istrégiu (ma est fintzes postu, tretu, inue in is cumbessias unu costumat – o tenet diritu – a pònnere su bagàgliu, is trastos, a si arrimare); fintzes ogu de linna ue isparat cambu nou; àinu o cuadhu malandhau Sinònimos e contràrios brechioni, cantu, rocu, runcu, tretu / frusticu Maneras de nàrrere csn: téteru che b. = círdinu, téteru che fuste, chi si creit meda e mancu saludat; èssere tirau che pedhe in b. = èssiri tirau che cani, èssere chentza tempus nudha nudha; brochedhu pro innetare dentes = ispuligadente; no ischire mancu su b. chi che li vocat s'ocru = no si abbizare de sos dannos e istrobbos prus ladinos, no bídere su male mancu candho est craru; annare che a su brocu (circhendu calecuna cosa)= andai a corpu seguru aundi est sa cosa circada Frases bi at unu brocu de linna chi marcat sa làcana ◊ in domo sua no cheret tocare brocu dae terra! ◊ bi at tzente chi de unu brocu ndhe fachet una ràica! 2. est camminandhe téteru che brocu ◊ sa zente, de su bisonzu, fit tirada che pedhe in brocos 3. su priore ocupabat tres brocos, in sa cumbessia ◊ sos Portolos aiant picau possessu de su brocu issoro chi fit in s'úrtimu cuzone de sa cumbessia (S.Spiggia) Sambenados e Provèrbios smb: Broccu Ètimu ltn. broccus Tradutziones Frantzesu pieu, piquet Ingresu peg Ispagnolu estaca, piquete Italianu pïòlo, picchétto Tedescu Haken, Pflock.

clavíglia, clavílla , nf, nm: cravilla, cravillu Definitzione orrughedhu de linna o àteru chi si ponet a intradura po aguantare o arrèschere calecuna cosa Sinònimos e contràrios cabiga, cangiolu, carícia, ordigione / brocu, giau, obbibi Frases su procu uscrau dh'apicant in d-un'iscala a cravillus po dh'obèrriri a ndi bogai su matzàmini Ètimu ctl. clavilla Tradutziones Frantzesu cheville, pieu, piquet Ingresu bolt Ispagnolu estaca Italianu cavìcchia, piòlo Tedescu Pflock.

cràdiu , nm Definitzione puntedhu de canna o de linna chi si fichit in terra po singialare cosa (es. unu puntu, ue si depet prantare o pònnere calecuna cosa) o fintzes, si su cràdiu est a nae longa, po arraigare cosa prantada; segundhu, fintzes ràgiu de orroda Sinònimos e contràrios arradicra, brocu, cerboni Tradutziones Frantzesu piquet, petit pieu Ingresu stake Ispagnolu piquete Italianu picchétto, palétto di sostégno Tedescu Pflock.

isantalàdu, isantalàu, isantelàu , agt Definitzione nau de ccn., chi abarrat prantau acoment'e atontau, chentza cumprèndhere, abbabbalucau, coment'e pentzandho in àteru, coment'e chi no dhue siat Sinònimos e contràrios ammammalucadu, atambainadu, atolondrau, sculubiau Frases ite ses fachendhe gai isantalau o timendhe ses? ◊ padentes e tupas mi parent pupas isantaladas chene alenu ◊ chene chinnire ocru, fit isantalau pompiandhe sa fotografia de sa muzere in sa tumba ◊ fit abbarrau isantalau, abbenenau che gatu agreste ◊ isse pariat isantaladu, nachi fit atuendhe ma non ischiat mancu inue ciughiat sos pes! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raide et droit comme un piquet, étourdi, absent Ingresu stiff, dazed, away from Ispagnolu encandilado Italianu impalato, stordito, assènte Tedescu kerzengerade, betäubt, zerstreut.

pichète , nm Definitzione puntedhu piticu a punta chi si fichit in su puntu ue si depet prantare sa bide, o fintzes po singiale pigandho misuras in terra; in cobertantza, fintzes frastimu Sinònimos e contràrios cràdiu, fichete / frastima Ètimu spn. piquete Tradutziones Frantzesu piquet Ingresu peg Ispagnolu estaca Italianu picchétto Tedescu Pflock.

pichètu 1 , nm Definitzione cambarada de sordaos, prus che àteru cudhos chi assentaos a iscuadra presentant s'arma o acumpàngiant a ccn. po dhi fàere onore Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu piquet Ingresu picket Ispagnolu piquete, guardia Italianu picchétto Tedescu Trupp.

rócu , nm Definitzione orrugu de linna puntudu cravau (o de cravare) in terra po acapiare animale o, prus piticu, in su muru po apicare cosa, orrugu de nae curtzu chi abbarrat in sa mata de una nae immuciurrada, cantighedhu de linna puntudu po fàere fossu in terra a pònnere prantàgia, sèmene / min. rochitu Sinònimos e contràrios brocu*, fuste Maneras de nàrrere csn: semenare, prantare cosa a r. = faghindhe unu fossitedhu cun d-unu rocu e betendhe su ranu o ponindhe sa prantaza; téteru che rocu = (nadu de ccn.) téteru che fuste, intreu, chi si creit meda; rocu de arxola = postubbariu, puntellu ficadu in mesu de s'arzola pro bi prèndhere sos cadhos triulendhe; manigare erba de rocu = nudha (ca s'animali acapiau no podit andai) Frases prèndhere un'animale a su rocu ◊ faghe sa regulada a sos faedhos malos, o ti as a bídere presu sentza rocos! ◊ pro ordire ponent sos rocos in terra 2. sa prantaza (latuca, chibudha, e gai), candho est de pònnere si prantat a rocu Sambenados e Provèrbios smb: Roccu Tradutziones Frantzesu pieu, piquet Ingresu pin (wooden ) Ispagnolu gancho, plantador Italianu pïòlo, cavìcchio Tedescu Pflock, Bolzen.

stantajonàu , agt Definitzione chi est firmu prantau; chi est ora meda castiandho prantau firmu Sinònimos e contràrios ficadu, istantarillau, ritzu Tradutziones Frantzesu planté comme un piquet Ingresu stock-still Ispagnolu encandilado Italianu impalato Tedescu kerzengerade.

«« Torra a chircare