aprantamonàre , vrb rfl Definizione
su si pònnere a prantamone, istare che prantamone, su si parare prantaos ananti de ccn. giaendhodhi ifadu
Frasi
como ti ses aprantamonadu cue!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rester planter comme un piquet
Inglese
to stand stiffy
Spagnolo
quedarse encandilado
Italiano
stare impalato
Tedesco
kerzengerade stehenbleiben.
brócu , nm: Definizione
orrugu de linna (prus che àteru a punta a una parte) prantau in terra o cravau in su muru po acapiare o apicare cosa, istrégiu (ma est fintzes postu, tretu, inue in is cumbessias unu costumat – o tenet diritu – a pònnere su bagàgliu, is trastos, a si arrimare); fintzes ogu de linna ue isparat cambu nou; àinu o cuadhu malandhau
Sinonimi e contrari
brechioni,
cantu,
rocu,
runcu,
tretu
/
frusticu
Modi di dire
csn:
téteru che b. = círdinu, téteru che fuste, chi si creit meda e mancu saludat; èssere tirau che pedhe in b. = èssiri tirau che cani, èssere chentza tempus nudha nudha; brochedhu pro innetare dentes = ispuligadente; no ischire mancu su b. chi che li vocat s'ocru = no si abbizare de sos dannos e istrobbos prus ladinos, no bídere su male mancu candho est craru; annare che a su brocu (circhendu calecuna cosa)= andai a corpu seguru aundi est sa cosa circada
Frasi
bi at unu brocu de linna chi marcat sa làcana ◊ in domo sua no cheret tocare brocu dae terra! ◊ bi at tzente chi de unu brocu ndhe fachet una ràica!
2.
est camminandhe téteru che brocu ◊ sa zente, de su bisonzu, fit tirada che pedhe in brocos
3.
su priore ocupabat tres brocos, in sa cumbessia ◊ sos Portolos aiant picau possessu de su brocu issoro chi fit in s'úrtimu cuzone de sa cumbessia (S.Spiggia)
Cognomi e Proverbi
smb:
Broccu
Etimo
ltn.
broccus
Traduzioni
Francese
pieu,
piquet
Inglese
peg
Spagnolo
estaca,
piquete
Italiano
pïòlo,
picchétto
Tedesco
Haken,
Pflock.
clavíglia, clavílla , nf, nm: cravilla,
cravillu Definizione
orrughedhu de linna o àteru chi si ponet a intradura po aguantare o arrèschere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
cabiga,
cangiolu,
carícia,
ordigione
/
brocu,
giau,
obbibi
Frasi
su procu uscrau dh'apicant in d-un'iscala a cravillus po dh'obèrriri a ndi bogai su matzàmini
Etimo
ctl.
clavilla
Traduzioni
Francese
cheville,
pieu,
piquet
Inglese
bolt
Spagnolo
estaca
Italiano
cavìcchia,
piòlo
Tedesco
Pflock.
cràdiu , nm Definizione
puntedhu de canna o de linna chi si fichit in terra po singialare cosa (es. unu puntu, ue si depet prantare o pònnere calecuna cosa) o fintzes, si su cràdiu est a nae longa, po arraigare cosa prantada; segundhu, fintzes ràgiu de orroda
Sinonimi e contrari
arradicra,
brocu,
cerboni
Traduzioni
Francese
piquet,
petit pieu
Inglese
stake
Spagnolo
piquete
Italiano
picchétto,
palétto di sostégno
Tedesco
Pflock.
isantalàdu, isantalàu, isantelàu , agt Definizione
nau de ccn., chi abarrat prantau acoment'e atontau, chentza cumprèndhere, abbabbalucau, coment'e pentzandho in àteru, coment'e chi no dhue siat
Sinonimi e contrari
ammammalucadu,
atambainadu,
atolondrau,
sculubiau
Frasi
ite ses fachendhe gai isantalau o timendhe ses? ◊ padentes e tupas mi parent pupas isantaladas chene alenu ◊ chene chinnire ocru, fit isantalau pompiandhe sa fotografia de sa muzere in sa tumba ◊ fit abbarrau isantalau, abbenenau che gatu agreste ◊ isse pariat isantaladu, nachi fit atuendhe ma non ischiat mancu inue ciughiat sos pes!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
raide et droit comme un piquet,
étourdi,
absent
Inglese
stiff,
dazed,
away from
Spagnolo
encandilado
Italiano
impalato,
stordito,
assènte
Tedesco
kerzengerade,
betäubt,
zerstreut.
pichète , nm Definizione
puntedhu piticu a punta chi si fichit in su puntu ue si depet prantare sa bide, o fintzes po singiale pigandho misuras in terra; in cobertantza, fintzes frastimu
Sinonimi e contrari
cràdiu,
fichete
/
frastima
Etimo
spn.
piquete
Traduzioni
Francese
piquet
Inglese
peg
Spagnolo
estaca
Italiano
picchétto
Tedesco
Pflock.
pichètu 1 , nm Definizione
cambarada de sordaos, prus che àteru cudhos chi assentaos a iscuadra presentant s'arma o acumpàngiant a ccn. po dhi fàere onore
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
piquet
Inglese
picket
Spagnolo
piquete,
guardia
Italiano
picchétto
Tedesco
Trupp.
rócu , nm Definizione
orrugu de linna puntudu cravau (o de cravare) in terra po acapiare animale o, prus piticu, in su muru po apicare cosa, orrugu de nae curtzu chi abbarrat in sa mata de una nae immuciurrada, cantighedhu de linna puntudu po fàere fossu in terra a pònnere prantàgia, sèmene / min. rochitu
Sinonimi e contrari
brocu*,
fuste
Modi di dire
csn:
semenare, prantare cosa a r. = faghindhe unu fossitedhu cun d-unu rocu e betendhe su ranu o ponindhe sa prantaza; téteru che rocu = (nadu de ccn.) téteru che fuste, intreu, chi si creit meda; rocu de arxola = postubbariu, puntellu ficadu in mesu de s'arzola pro bi prèndhere sos cadhos triulendhe; manigare erba de rocu = nudha (ca s'animali acapiau no podit andai)
Frasi
prèndhere un'animale a su rocu ◊ faghe sa regulada a sos faedhos malos, o ti as a bídere presu sentza rocos! ◊ pro ordire ponent sos rocos in terra
2.
sa prantaza (latuca, chibudha, e gai), candho est de pònnere si prantat a rocu
Cognomi e Proverbi
smb:
Roccu
Traduzioni
Francese
pieu,
piquet
Inglese
pin (wooden )
Spagnolo
gancho,
plantador
Italiano
pïòlo,
cavìcchio
Tedesco
Pflock,
Bolzen.
stantajonàu , agt Definizione
chi est firmu prantau; chi est ora meda castiandho prantau firmu
Sinonimi e contrari
ficadu,
istantarillau,
ritzu
Traduzioni
Francese
planté comme un piquet
Inglese
stock-still
Spagnolo
encandilado
Italiano
impalato
Tedesco
kerzengerade.