ispiciulàre , vrb: ispissulai,
ispissulare,
ispitulare,
ispituliare,
ispitzuai,
ispitzulai,
ispitzulare,
spiciuai Definitzione
giare ispítzulos cun is pódhighes, giare cropighedhos cun su bicu (nau de is pigiones), segare calecunu orrughedhu de cosa papandho cun pagu gana o deasi a su tasta tasta; púnghere comente faent unos cantu bobbois / ispitzuai s'apititu = pònnere o fagher bènnere fàmine; ispitzulai is cordas = tocare sas cordas pro sonare
Sinònimos e contràrios
biculare,
ispitudhare,
ispitzicorvare,
papai,
pissulai,
piticare,
púnghere,
spribillonai
Frases
dh'at ispitzulau un'àrgia, unu càvuru ◊ cussus chi beniant ispitzulaus de s'àrgia fiant giai sèmpiri is trabballadoris de sa terra ◊ sos corbos l'ispitúlient! ◊ sa musca est ispissulendi ◊ chi ispítzulent e chi papent! ◊ lassa sa figu, puzone, lassa su dh'ispitzulare!
2.
ispítzulu is cordas de su coru po chi s'intendant is sonus fintzas a innia (P.Testa)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pincer
Ingresu
to pinch,
to sting
Ispagnolu
pellizcar,
picar,
picotear
Italianu
pizzicare
Tedescu
kneifen.
ispuntzonàre , vrb: spuncionai Definitzione
agiummai comente e púnghere a puncione, nàrrere o fàere cosa po portare a unu a fàere ccn. cosa, fintzes ofendhendhodhu; fàere in puncione, cumenciare a istacare calecuna filera de granu de su moriscu
Sinònimos e contràrios
impunciai,
impuntzonare,
insissiligai,
intzidiare,
ispuntogliare,
ispuntziare,
ispuntzigonare,
punciurrare,
puntorjare,
tzuntzullare
Frases
sas pudhas prus las ispuntzonabamus e prus s’istichiant e abarrabant firmas
2.
isprunindhe su trigumoriscu faghiant tres muntones: unu de trigumoriscu ínnidu de isprunire, unu de corros ispuntzonados e s'àteru de corros isprunidos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
taquiner,
encourager
Ingresu
to spur,
to sting,
to prod,
to tease
Ispagnolu
picar
Italianu
punzecchiare,
spronare
Tedescu
sticheln,
anspornen.
lància , nf: lansa,
lantza Definitzione
genia de arma longa e puntuda intrada in punta de una pértiga; s'agu de s'abe; genia de barca chi in is naves serbit a s’apretu, candho sa nave est afundhandho / leare de lantza e de punta = leare a mal'ogru, a tírria, alliare faghindhe male
Sinònimos e contràrios
puncione
/
fritza
/
balca
Frases
tirat bentu astraosu chi intrat che lantzas ◊ dhu pungit Longeu bestantancedhi una lansa in su coru
2.
acurtu su capitanu e marineris umpare sa lantza betant in mare
3.
so isperiguladu fatu ca su mere mi at leadu de lantza e de punta ◊ li apo nadu chi in s'itevàghere fit istentosu e mi at leadu de lantza e de punta (G.Ruju)
Tradutziones
Frantzesu
lance,
aiguillon,
chaloupe,
canot
Ingresu
sting,
lance
Ispagnolu
lanza,
aguijón,
lancha
Italianu
lància,
pungiglióne
Tedescu
Lanze,
Boot,
Stachel.
púgnere , vrb: púngere,
púnghede,
púnghere,
punghi,
púngiri Definitzione
intrare o fàere intrare cosa punciuda (e in custu sensu si narat po iscannare puru); fintzes fàere a iscrafíngiu, coment'e de cosa arrasposa chi tocat sa carre in tretu prus delicau; prnl. nau de linna, de orrobba, su si fàere totu istampos coment'e papau de su greme
Sinònimos e contràrios
ifertzire,
infrissai,
istocazare,
punciai
/
istocagiare
/
spurtiri
/
arnai,
pipionire
Maneras de nàrrere
csn:
púnghere su porcu (o àteru fiadu de bochire) = irgannare su porcu; púnghere una cosa a unu = arregordaisidha po chi dha fatzat; Maria Pungibungi = zenia de fémina mala, fata a pessamentu, chi tiat púnghere a bentre sos pisedhos chi ant manigadu tropu…
Frases
comente l'ant puntu s'acu, sa crapa si est pesada a bebbéchinos ◊ pungit is bòis cun s'istrúmbulu ◊ si no mi lassas in pasu ti pungo s'agu! ◊ compà, colade bois a púnghere custas berbeghes ca sezis pràtigu!
2.
segadiche s'arba ca mi punghes! ◊ sa lana grussa pungit, posta sentza de nudha asuta
3.
si no est segada in sa muta zusta, sa linna si punghet ◊ su tzinníbiri durat séculus e mai si pungit
4.
comente at intesu s'allega est abbarradu sicu: si lu aiant puntu no li aiant àpidu butiu de sàmbene!
5.
sos àinos, si no bos lu punghet s'àteru, de cosa no ndhe faghides!…
Ètimu
ltn.
pungere
Tradutziones
Frantzesu
piquer
Ingresu
to sting
Ispagnolu
pinchar,
punzar
Italianu
pùngere,
punzecchiare
Tedescu
stechen,
reizen,
sticheln.
punciòne, punciòni , nm: puntzone,
puntzoni Definitzione
genia de punta manna de ferru o àtera cosa tostada, aina puntuda po púnghere o, fata adata a bisura de pintadera, po marcare (prus che àteru trastos); parte puntuda a bisura de agu chi unos cantu bobbois portant a púnghere, po si difèndhere (es. s'abe)/ fàghere in puntzone su corru de su trigumuriscu = bogare una o prus fileras de granu de s'ispiga (po dh'acabbai mellus a manu)
Sinònimos e contràrios
acutzoni,
puntzu 1,
sàgiu
/
istilete,
istocu
Frases
bochiant su mannale o cun sa patadesa o cun su puntzone
Sambenados e Provèrbios
smb:
Puncioni, Punzone, Punzoni
Terminologia iscientìfica
ans, crn
Tradutziones
Frantzesu
poinçon,
aiguillon
Ingresu
drift,
sting
Ispagnolu
punzón,
aguijón
Italianu
punzóne,
pungiglióne
Tedescu
Punze,
Stachel.