Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

addobbàda , nf: addubbada Definitzione cropu chi si giaet apostadamente o de malesaura; su marcu chi abbarrat in su trastu po su cropu chi at leau Sinònimos e contràrios addrobbulada, arropada, bultzonada, isciuta, trempa 2 Frases a s'addobbada chi li at dadu ch'est rutu a buca a terra 2. ndhe at leadu, ndhe at tentu de addobbadas, cuss'isterzu, a s'imbola imbola de unu logu a s'àteru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup Ingresu stroke Ispagnolu golpe, cardenal Italianu percòssa, urto violènto Tedescu Schlag, Stoß.

dobbàda , nf Definitzione cropu prus che àteru giau de malesaura Sinònimos e contràrios abbrúnciu, addóbbida, atumbada, atzapulada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup accidentel Ingresu casual stroke Ispagnolu golpe accidental Italianu cólpo accidentale Tedescu zufälliger Schlag.

dòbbe , nm: dobbo Definitzione su cropu o sonu surdu chi faet una cosa orruendho a terra; cropos a meda iscudendho a ccn. po calecuna cosa chi at fatu / dare, leare, buscare, collire d. Sinònimos e contràrios addobbu, apiossa, arropu, banzu 1, cabossa, carda, mazadina, piritzofu, pista, surra 2. che unu macu est essidu bochindhe a dobbes de fuste anades e dindos ◊ oe che leas dobbe, si no l'agabbas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coups, rossées Ingresu blow, stroke Ispagnolu choque, paliza Italianu percòssa, bòtta Tedescu Schlag.

ifrundhàda , nf: irfrundhiada Definitzione cropu de frundha, pedra iscuta a frundha Sinònimos e contràrios frundhata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de pierres Ingresu sling stroke Ispagnolu hondada, hondazo Italianu fiondata Tedescu Schleuderschlag.

ischisinàda , nf: ischixinada Definitzione su ischisinare; cropu chi si giaet a forte Sinònimos e contràrios illempiada, ischixinadura, limpiamentu, samunada / addobbada, arropada, bultzonada, ischichinada, isciuta, istrilla, trempa 2 2. s'ischixinada de sa gafetera a chelvedhos e già l'apo tassidhadu: sa cara pariat unu panetone! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bousculade, coup Ingresu shake, stroke Ispagnolu sacudida, golpe Italianu scossóne, percòssa Tedescu heftiger Stoß, Schlag.

iscorriàda , nf: iscorriata, iscurriada, scorriada Definitzione cropu de corria, de foete o fintzes de àteru; segada, segadura in s'orrobba Sinònimos e contràrios aciotada, illatigada, iscorriolada / dannu, irbrúnchiu, iscórriu, male Maneras de nàrrere csn: onzunu picat s'i. sua = onzunu tenet sos males suos; i. de fogu = pampada Frases a su fizu li at dadu un'iscorriada de tzinta ◊ li at allutu sa cara chin d-un'iscorriada de chicone 2. no bastat su tzàpulu a s'iscorriada 3. si nche intenniant sos cànticos e sas iscorriatas de sonete dae unu capu a s'àteru de sa vidha ◊ comente finit de narre su frastimu, cudhu piciochedhu at giau un'iscorriada de fogu e ispariu: fiat su maschinganna! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de fouet Ingresu stroke Ispagnolu azote (m), latigazo Italianu frustata Tedescu Peitschenhieb.

tzóchida, tzóchidu , nf, nm Definitzione su sonu surdu chi faet unu cropu (prus che àteru in cosa chi no est fata po sonare, es. linna, terra), o fintzes cosa chi orruet de artu / tz. de manu = tzacarramanu Sinònimos e contràrios colpu, tzàchidu, tzocu 2. sa zente fit totu dilliriada a tzóchidas de manos ◊ sa zente istaiat a tzóchidas de manos candho cantaiat isse Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup Ingresu percussion, stroke Ispagnolu golpe Italianu percussióne, cólpo Tedescu Schlag.

tzócu , nm: tzoncu 1 Definitzione su sonu surdu chi faet unu cropu, mescamente in cosa chi no est fata po sonare (es. linna, pedra, terra) o una cosa chi orruet de artu, o fintzes cosa chi iscópiat / min. tzochitu, tzochighedhu Sinònimos e contràrios cocu, corpedhu, istódhicu, tzàchidu, tzóchida / píchiu / cdh. ciocu Maneras de nàrrere csn: tènnere musca a tz. = fai un'istampu in s'àcua, no arrènnesciri, picai o pretèndiri in debbadas; basu a tzocu = manera de basare lassendhe andhare a corpu sas laras serradas afissas; ríere a tz. = a iscracàllios; èssere in su tz. de… = in su grofu, própiu in su menzus…, in mesu; èssere chin su tzocu in s'ischina = èssere ispetendhe carchi cosa de grave Frases si est intesu su tzocu de un'isparu ◊ sos tzocos de sas manos ◊ iscatat su grillete de s'archibbusu: unu tzocu introneit in s'aera ◊ apo intesu unu tzocu in su tauladu: bae a bídere ite che at rutu! ◊ cun cussos tzocos de martedhu mi ndhe as ischidadu ◊ at iscutu una pedra a intro de sa perca e at fatu tzoncu de abba 2. cudhu aturdidu, sos àteros riendhe a tzocu, no apeint sos àschidos de lu frimmare ◊ de su fele, de s'arrennegu, bi ndhe at de fàghere tzocu! ◊ za ti n'as a tènnere de musca a tzocu!… Sambenados e Provèrbios smb: Zoncu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup, éclatement Ingresu stroke, percussion, crack, crash Ispagnolu golpe, chasquido, estallido Italianu bòtto, schiòcco, schianto, cólpo, percussióne Tedescu Krach, Knall, Schlag.