Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

atacazàre , vrb Definitzione fàere tzàcurros e moida forte, nau fintzes de su bestiàmene chi istat a iscràmios Sinònimos e contràrios atamazare, intrigliare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire du vacarme, criailler Ingresu to make an uproar Ispagnolu hacer ruido Italianu strepitare Tedescu Krach machen.

ciaramèdha , nf, nm: ciaramedhu, tzaramedha Definitzione chistionu, prus che àteru chentza cabu e ne coa, boghes de gente a chistionu, lega, bodheta Sinònimos e contràrios apísciulu, argiolu 1, bàdula, ciaciarra, lúlluru, paraleta, ragàglia / argioleri / bodheta, naravèglia Frases in sos ciaramedhos insoro si faedhaiat finas de cosas importantes ◊ resessimos a evitare ciaramedhos, disgràscias e ispesas ◊ e cantos ciaramedhos cunfidados in annos de fainas tra amigos disizosos de lorodhos!…◊ ischire si fit fàula cheriat su ciaramedhu chi aiant bogadu (A.Rubattu) Ètimu itl. ciaramella Tradutziones Frantzesu bavardage, chahut Ingresu uproar Ispagnolu (cirimía), charla Italianu ciarla, cagnara Tedescu Gerede, Krach.

fazéllu , nm Sinònimos e contràrios abbalàviu, atàviu, pedighinu, pestighinzu, ischinitzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitation, tapage, bruit Ingresu restlessness, uproar Ispagnolu inquietud, ruido Italianu irrequietézza, chiasso Tedescu Unruhe, Lärm, Krach.

fracàssu , nm: fragassu, fregassu, fricassu Definitzione moida manna de cosa movendho o segandho; degollu, dannu chi si faet a meda Sinònimos e contràrios chimentu, isfragassu, sciacu, sciarrocu, sdorrocu, stragàsciu / degógliu, flagellu Frases at intesu fracassu de tronu ◊ candho unu ndhe lassinaiat a terra dae s'àrvure de sa cucagna, a su fregassu sa zente istaiat totu rindhe ◊ intendhindhe cussu fragassu, sa zente si est atrumada ◊ apo intesu unu tocu de trumba e fricassu de gherra ◊ candho che istratzas sas carvas fachent fricassu 2. no fait a contai su fricassu chi iat fatu s'ispanniola, sa genti morendisia a muntonis! Tradutziones Frantzesu fracas Ingresu hubbub Ispagnolu estruendo Italianu fracasso Tedescu Lärm, Krach.

isciarrocàda , nf: sciarrocada Definitzione su isciarrocai, distrúere totu, cosa manna, betare faendho tzàcurru o fragassu meda; tzàcurru mannu e fintzes cropu o sonu de cropu Sinònimos e contràrios isorrocadura / ttrs. isciarada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fracas, vacarme Ingresu hubbub, hail (of blows) Ispagnolu estruendo Italianu fracasso fragoróso, scàrica Tedescu Krach, Hagel.

isciarrócu , nm: isciorrocu, isorrocu 1, sciarrocu Definitzione su isciarrocai, idorrocare, betare o orrúere totu de mala manera; mescamente sa moida manna o fragassu chi faet sa cosa idorrocandho Sinònimos e contràrios destrossa / ttrs. isciarada / isolocu 2. s'intendit isciarrocu in crésia: depint èssi movendi bancus ◊ sa brochera fait isciarrocu meda, trabballendi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écroulement, fracas Ingresu collapse, din Ispagnolu derrumbamiento, estruendo Italianu cròllo, fragóre, schianto Tedescu Einsturz, Krach.

tzacarràda , nf Definitzione su tzacarrare, su sonu o tzàcurru mannu de cosa chi tzàcurrat; fintzes cropu giau a forte Sinònimos e contràrios intronnu, tracada, trachedhada, tràchida, trachidada, tzocu / ibbatulada, iscratzada Frases arratza de tzacarrada de tronu!… 2. chini a fusti e chini a matzoca dh'ant donau una tzacarrada a conca ◊ mischinu… una tzacarrada de ispadinu, a su tzugu! ◊ gei bit una tzacarrada de cundennedha, in tribbunali, oi!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclatement Ingresu crash Ispagnolu estallido, golpe Italianu schianto Tedescu Bruch, Krach.

tzócu , nm: tzoncu 1 Definitzione su sonu surdu chi faet unu cropu, mescamente in cosa chi no est fata po sonare (es. linna, pedra, terra) o una cosa chi orruet de artu, o fintzes cosa chi iscópiat / min. tzochitu, tzochighedhu Sinònimos e contràrios cocu, corpedhu, istódhicu, tzàchidu, tzóchida / píchiu / cdh. ciocu Maneras de nàrrere csn: tènnere musca a tz. = fai un'istampu in s'àcua, no arrènnesciri, picai o pretèndiri in debbadas; basu a tzocu = manera de basare lassendhe andhare a corpu sas laras serradas afissas; ríere a tz. = a iscracàllios; èssere in su tz. de… = in su grofu, própiu in su menzus…, in mesu; èssere chin su tzocu in s'ischina = èssere ispetendhe carchi cosa de grave Frases si est intesu su tzocu de un'isparu ◊ sos tzocos de sas manos ◊ iscatat su grillete de s'archibbusu: unu tzocu introneit in s'aera ◊ apo intesu unu tzocu in su tauladu: bae a bídere ite che at rutu! ◊ cun cussos tzocos de martedhu mi ndhe as ischidadu ◊ at iscutu una pedra a intro de sa perca e at fatu tzoncu de abba 2. cudhu aturdidu, sos àteros riendhe a tzocu, no apeint sos àschidos de lu frimmare ◊ de su fele, de s'arrennegu, bi ndhe at de fàghere tzocu! ◊ za ti n'as a tènnere de musca a tzocu!… Sambenados e Provèrbios smb: Zoncu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup, éclatement Ingresu stroke, percussion, crack, crash Ispagnolu golpe, chasquido, estallido Italianu bòtto, schiòcco, schianto, cólpo, percussióne Tedescu Krach, Knall, Schlag.